درمان ناباروری در کشور‌های اسلامی نیازمند ادبیات مشترک اخلاقی

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از فارس، اولین همایش ملی بررسی اخلاقی فقهی و حقوقی درمان ناباروری به‌همت جهاد دانشگاهی واحد قم، امروز در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد.

سیداحمد فاضلی عضو هیئت علمی و معاون پژوهش دانشکده الهیات دانشگاه قم در این همایش طی سخنانی اظهار کرد: برای برپایی این همایش و پیش‌نشست‌های آن در بخش علوم پزشکی با دانشکاه علوم پزشکی قم، در حوزه علوم انسانی، حقوقی و اخلاقی با دانشگاه قم همکاری‌های گسترده‌ای شده است.

وی افزود: بهره‌مندی از ظرفیت‌های فقاهتی و حقوقی حوزه‌های علمیه قم و حوزه علمیه خواهران در دستورکار اولین همایش ملی بررسی اخلاقی فقهی و حقوقی درمان ناباروری بود.

فاضلی با بیان اینکه حدود ۱۰۰ مقاله ارسالی به دبیرخانه همایش شایسته داوری بودند، عنوان کرد: ۴ پیش نشست در این همایش برگزار شده است که همگی با حضور سخنرانان و پژوهشگران علمی برتر دانشگاه‌ها به ثمر نشست.

وی گفت: ملاحظات اخلاقی در عرصه درمان ناباروری در کشور‌های اسلامی قابل توجه است و از این‌رو، ادبیات مشترک ما باکشور‌های اسلامی در نسبت بین علوم انسانی و دانش همین ملاحظات اخلاقی در عرصه درمان است.

معاون پژوهش دانشکده الهیات دانشگاه قم افزود: بحث دانش اخلاقی، مدل ورود خاصی به بحث درمان ناباروری دارد که فقط ملاحظات اخلاقی به عنوان استدلال اخلاقی نیست و مانند یک بمب خوشه‌ای به وسط موضوع اصابت کرده است. هر کدام از این‌ها یک ارتباطی است که می‌تواند کد اخلاقی داشته باشد یا خیر.

فاضلی تصریح کرد: در بازدید‌هایی که ذیل نشست‌های فقه جنین از مرکز درمان ناباروری جهاددانشگاهی قم داشتیم با چالش جدی مباحث فقهی، حقوقی و اخلاقی اهدای جنین مواجه شدیم که نیازمند پژوهش‌های جدی است.

وی ادامه داد: کمیته‌های علمی در ذیل نشست‌های فقه جنین در حوزه‌های پزشکی، حقوقی و فقهی تشکیل شد و کلیه مقالات ارائه شده در همایش ملی فقه جنین به‌صورت کتاب چاپ خواهد شد.

ناباروری چالشی که روابط خانوادگی و اجتماعی را متزلزل می‌کند

حامد حیاتی، رئیس جهاددانشگاهی قم در ادامه این همایش، طی سخنانی بیان کرد: جهاددانشگاهی قم منطبق بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی رویکرد حل مسئله را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است و با رویکرد حل مسئله جوانی جمعیت به سمت برگزاری این همایش رفته است.

وی افزود: جهاددانشگاهی قم براساس محور علم و پژوهش، اولین محور بیانیه گام دوم انقلاب و محور اخلاق و معنویت دومین محور بیانیه گام دوم در همه عرصه‌های علمی، پژوهشی و اخلاقی پیشگاه و پیشرو است.

حیاتی گفت: ناباروری ازجمله مشکلاتی است که رابطه زناشویی زوجین نابارور و همچنین روابط اجتماعی و خانوادگی آنان تأثیرمی‌گذارد. طبق گزارش جهانی بهداشت از هر ۶ نفر یک نفر به ناباروری مبتلاست و نرخ باروری در جهان ۲۰ونیم درصد است.

وی افزود: منابع برتر از کشور آمریکا و انگلیس و دانشگاه علوم پزشکی تهران به‌طور متمرکز به مسئله درمان ناباروری پرداختند ونویسندگان برتر از کشور‌های آمریکا و پاکستان در انتشار مدارک علمی بین‌المللی در این عرصه فعالیت داشتند.

حیاتی عنوان کرد: مطالعات فارسی بی‌شماری در این حوزه در مجلات معتبر جهان توسط جهاددانشگاهی و دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است؛ چارچوب بین‌المللی، تنوع دیدگاه‌ها و چالش‌های اخلاقی از علل ضرورت پرداختن به مسئله درمان ناباروری در سطح گسترده است.

وی با اشاره به تنوع تولیدات علمی و پژوهشی در این عرصه، ادامه داد: وضعیت قانونی رحم اجاره‌ای و پیامد‌های آن در کشور‌های مختلف، چالش‌های خانوادگی و خلأ‌های قانونی محور بسیاری از این تولیدات علمی در جهاددانشگاهی قم نیز بوده است.

حجت‌الاسلام فرهاد عباسی، بیان کرد: موضوع درمان ناباروری از جهات مختلفی برای حوزه علمیه حائز اهمیت است و نباید از این عرصه عقب بماند و ابعاد مختلف آن را شناسایی کند.

وی افزود: پرسش‌های بی‌شماری در خصوص درمان ناباروری برای شخص مکلف پدید می‌آید که حوزه علمیه باید نسخه به‌روز و کارآمدی برای آن داشته باشد و از آن‌جایی که دانش غالب در حوزه فقه و فقه هم دانش زندگی است باید در این عرصه ورود جدی داشته باشد.

عباسی با بیان اینکه حدود ۲۰ درصد جمعیت ایران به ناباروری مبتلا هستند، اظهار کرد: این یک موضوع بینارشته‌ای است و یک نفرقادر به سخن گفتن در این باره نیست و باید در جمع نخبگانی و پژوهشگران مطرح شود.

وی افزود: قم از جهت اینکه تکلیف و رسالت آن است باید پاسخگوی ابعاد مختلف درمان ناباروری باشد و پژوهشگران و حوزویان در استان شایستگی پاسخگویی و تحلیل مسائل این موضوع را دارند.

عباسی گفت: باید قواعد فقهی و اصولی مرتبط با این موضوع بررسی و تحلیل شود و هم در تطبیق و هم در تدوین قواعد فقهی و اصولی درمان ناباروری اتفاقات جدی افتد.

 وی با بیان اینکه موضوع‌شناسی و مسئله‌یابی کار فقیه و دانشمند در کنار یکدیگر است، افزود: مسئله‌یابی یکی از مسائل جدی در عرصه درمان ناباروری به‌شمار می‌رود، زیرا با وجود دسته‌بندی‌های مناسب در ابعاد فقهی و حقوقی و اخلاقی هنوز به یک نظام جامع مسئله‌محور در عرصه ناباروری نرسیده‌ایم.

عباسی گفت: از اولین همایش ملی بررسی اخلاقی فقهی و حقوقی درمان ناباروری انتظار حل مسئله نداریم، اما انتظار می‌رود به اهداف جدی گردآوری و جمع‌آوری ابعاد و نظریات مختلف در عرصه ناباروری و موضوع‌شناسی این عرصه برسد.