به گفته منابع خبری، تنها توافقی میان دمشق و مسکو برای ادامه بررسی و گفتوگوها حاصل شده است که تاکنون به تحولی در این زمینه منجر نشده است. در حالی که روسیه بهعنوان حامی اصلی بشار اسد در جنگ داخلی سوریه شناخته میشود، سفر میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه به دمشق، نشاندهنده اهمیت روابط تاریخی و استراتژیک دو کشور است. در این سفر بوگدانوف بر اهمیت استقلال و یکپارچگی سرزمینی سوریه تأکید کرد و آن را اساس روابط دو کشور دانست.
پشتیبانی دیپلماتیک از اسد
سفیر روسیه در بغداد، آلپروس کوتراشف در اظهار نظری رسانهای اعلام کرد که بشار اسد هیچگونه شرطی از پناهندگی خود را نقض نکرده و بنابراین تحویل وی به دمشق در دستور کار مسکو قرار ندارد. وی تأکید کرد که پناهندگی بشار اسد و خانوادهاش طبق دستورات مستقیم ولادیمیر پوتین صادر شده و همانطور که گفته شد هیچگونه تخلفی از سوی او مشاهده نشده است. این موضع قاطع روسیه بر ادامه حمایت از بشار اسد تأکید دارد و مشخص میکند که مسکو قصد ندارد به درخواستهای معارضان سوری پاسخی مثبت دهد. به گفته ویتالی ناومکین، مدیر علمی مؤسسه شرقشناسی آکادمی علوم روسیه، اعطای پناهندگی سیاسی به بشار اسد بهمعنای تأیید رفتارهای وی در امور دولتی و کشوری نیست. این بدان معناست که علیرغم روابط نزدیک میان روسیه و سوریه، مسکو همچنان نسبت به رفتارهای اسد در عرصه بینالمللی بیتفاوت نیست و هدف اصلی آن حفظ منافع خود در منطقه است. درهمین راستا، به نقل از پایگاه خبری رأیالیوم، سفیر روسیه در عراق نیز تأکید کرد که بهنظر مسکو موضوع تحویلدادن بشار اسد، رئیسجمهور سابق سوریه به هیأت حاکمه جدید این کشور مطرح نیست چرا که بشار اسد شروط پناهندگی خود را در مسکو نقض نکرده است.
تلاش برای حفظ جایگاه
آلبروس کوتراشیف تأکید کرد که ازجمله شروط اقامت بشار اسد در مسکو این است که وی هیچگونه فعالیت سیاسی و رسانهای نداشته باشد. سفیر روسیه در بغداد در گفتوگو با رسانههای عراقی تأکید کرد کرملین بنا به دستور مستقیم ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه به بشار اسد وخانوادهاش پناهندگی داده است.با توجه به تحولات اخیر و درخواستهای متقاضیان تحویل بشار اسد، به نظر میرسد که روسیه بهعنوان یک بازیگر کلیدی در صحنه سیاسی سوریه، تلاش دارد نقش خود بهعنوان حامی اصلی سوریه را حفظ کند و در عین حال از ایجاد هرگونه تزلزل در وضعیت فعلی پرهیز کند. در این راستا، روابط میان دمشق و مسکو بهعنوان جزئی جداییناپذیر از سیاستهای آینده سوریه و منافع دو کشور بهنظر میرسد که همچنان پابرجا خواهد ماند، گرچه ممکن است با چالشهایی مواجه شود. نکته حائز اهمیت آن است که تحویل اسد به مخالفان به معنای پیروزی جبهه مورد حمایت ترکیه و غرب خواهد بود. روسیه به شدت مخالف افزایش نفوذ آنکارا و ناتو در سوریه است. با توجه به موضعگیریهای اخیر و عدم تمایل روسیه به تحویل بشار اسد به مخالفان، به نظر میرسد که آینده سیاسی سوریه تا حد زیادی تحت تأثیر انتظارات و مواضع روسیه خواهد بود و این کشور سعی دارد از تکرار سناریوهای بحرانزا جلوگیری نماید.
حمایت از طرفداران رئیسجمهور
پیشتر نیز وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که پایگاه حمیمیم، دربهای خود را به روی بیش از هشتهزار نفر از کسانی که از درگیریها و خشونتهای منطقه ساحل سوریه گریخته بودند، باز کرده است. مسألهای که احتمال دارد به روابط مسکو با حاکمان جدید دمشق آسیب وارد کند. براساس اعلام ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، نزدیک به ۹هزار نفر که بیشتر آنها زنان و کودکان هستند، در پایگاه حمیمیم اسکان داده شدند. تصاویر ماهوارهای از پایگاه حمیمیم نیز نشان میدهد که تعدادی از مردم در این پایگاه حضور دارند. در یکی از تصاویر، چادرهایی در کنار یک فروند ایلیوشین ایل-۷۶ دیده میشوند که برای پناهندههای پایگاه برپا شدهاند. این رفتار بشردوستانه نشان میدهد که روسیه روابط حسنه خود را با اقلیت علوی کرانه شرقی مدیترانه (منطقهای که پایگاههای راهبردی روسیه در آن واقع شده است) با انتقال رئیسجمهور سابق کشور به چنگال جولانی مخدوش نخواهد کرد.