کاسه صبر سدها لبریز شد

ازسوی دیگر، پاییز و زمستان امسال با قطع برق در برخی روزها همراه شد و شاهد افزایش شدید واردات بنزین به دلیل ناترازی در تولید و مصرف این فرآورده نفتی بوده‌ایم. 
همچنین، با ورود سامانه هوایی اسکاندیناوی به کشور، که در۵۰سال گذشته بی‌سابقه بوده، شاهد افزایش شدید برودت هوا در تمامی استان‌ها هستیم. با توجه به این تغییرات اقلیمی، به نظر می‌رسد ناترازی دیگری در راه است و آن ناترازی در تأمین برق و آب مورد نیاز شهروندان در سال آینده خواهد بود. به‌طوری‌که اخیرا با کاهش نزولات آسمانی در سراسر کشور، بارندگی در ۳۰ استان کشور پایین‌تر از میانگین بلندمدت ثبت شده و تنها استان مازندران بوده که بیشتر از میانگین بلندمدت، نزولات آسمانی را در سال‌جاری تجربه کرده است.
از سوی دیگر سازمان هواشناسی اعلام کرده که حجم پرشدگی سد‌های کشور تنها ۴۳درصد بوده و ۱۶سد کشور ذخایری زیر ۲۰ درصد دارد.به‌طوری‌که مجموع پنج سد استان تهران، سد زاینده‌رود، سد دوستی، طرق در استان خراسان‌رضوی، سد ۱۵خرداد قم، سدهای استقلال، شمیل و نیان و سرنی در استان هرمزگان، سد رودبال داراب فارس، سد چاه‌نیمه‌های سیستان‌وبلوچستان، سد تنگوئیه سیرجان استان کرمان، سد نساء استان کرمان و سدهای ساوه و کمال‌صالح استان مرکزی جزو سدهایی است که ظرفیت پرشدگی آنها به کمتر از ۲۰ درصد می‌رسد.
از سوی دیگر، کاهش شدید بارندگی سبب شده ظرفیت پرشدگی برخی سدهای کشور نسبت به سال گذشته با افت فاحشی روبه‌رو شود، به‌طوری‌که ظرفیت موجودی فعلی مخزن آب زاینده‌رود با افتی ۴۴درصدی، ۱۵خرداد قم با افتی ۴۲درصدی، استقلال هرمزگان با افتی ۷۳درصدی، شمیل و نیان و سرنی در استان هرمزگان به ترتیب با افتی ۱۰۰و ۳۱درصدی، سد رئیسعلی دلواری در بوشهر با کاهشی ۲۹درصدی، سدهای وشمگیر، گلستان و بوستان در استان گلستان با افتی ۴۴درصدی، سد نساء کرمان با کاهشی ۲۶درصدی و سد کمال‌صالح مرکزی با افتی ۳۶ درصدی آب روبه‌رو شده. اما درمجموع باید گفت که میزان ورودی آب مخازن سدهای کل کشور از ابتدای سال آبی تا ۶ بهمن‌ماه معادل ۶.۳۵میلیارد مترمکعب بوده است. این رقم در مقایسه با سال گذشته که ۶.۸۱میلیارد مترمکعب ثبت شده، با کاهش ۷درصدی مواجه شده است.
با همه این اوصاف به نظر می‌رسد اوضاع برای پایتخت‌نشین‌ها نگران‌کننده باشد، به‌طوری‌که تهران امسال تنها ۶۱ میلی‌متر بارندگی داشته که ۴۰ درصد کمتر از میانگین سال‌های گذشته است. آخرین آمار شرکت آب منطقه‌ای تهران گویای آن است که هم‌اکنون حجم ذخایر سدهای پنج‌گانه پایتخت تنها ۳۳۰میلیون مترمکعب است؛ رقمی که بیانگر کسری ۲۵۰میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته و یک‌میلیارد و ۵۰۰میلیون مترمکعب کمتر ازظرفیت اسمی این سدهاست.باتوجه به تراکم جمعیتی درتهران و وجود بیشتر صنایع و تولیدات بخش کشاورزی در استان تهران این میزان کاهش بسیارنگران‌کننده است، به‌طوری‌که در این زمینه وزارت نیرو باید اقدامات زیادی را برای رفع ناترازی‌های ایجادشده انجام دهد. هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور درخصوص احتمال جیره‌بندی آب تهران در فصل تابستان گفت: برای تأمین آب شرب تهران، پروژه‌هایی در حال اجراست و منابعی که وارد شبکه می‌شود به حدی خواهد رسید که قادر به تأمین آب شرب مردم خواهیم بود و نگرانی از این بابت وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب‌وفاضلاب کشور تاکید کرد: در شهر تهران که روزانه نزدیک به سه‌میلیون مترمکعب مصرف آب دارد، مدیریت مصرف را نباید نادیده بگیریم.
از سوی دیگر، کاهش بارندگی در کشورما ازاستان‌های کویری و جنوبی به استان‌های زاگرس‌نشین پرآب مانند چهارمحال‌وبختیاری (بام ایران)، کهگیلویه‌وبویراحمد و لرستان رسیده است و این سه استان، بیشترین کاهش بارندگی را در سال‌جاری تجربه کرده‌اند. 
وضعیت در این مناطق نیز بغرنج‌تر می‌شود، زیرا پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که میزان بارندگی در روزهای باقیمانده از زمستان چندان امیدوارکننده نیست. به گفته امینی، طبق آخرین پایش‌های انجام‌شده، ۴۳ شهر در ۲۳ استان کشور با تنش آبی مواجه هستند. وی میزان بارش سالانه ایران را حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰میلی‌متر اعلام کرده است که این رقم یک‌سوم میانگین جهانی محسوب می‌شود.  کارشناسان معتقدند با توجه به تجارب گسترده گذشتگان و کشورهای دیگر، خصوصا کشورهای توسعه‌یافته، برای تامین بیشتر آب باید طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری مورد توجه قرار گرفته و بودجه لازم به آن اختصاص یابد. این درحالی‌است که در شرایط فعلی تمرکزها بر طرح‌های هزینه‌بر و زیانباری چون سدسازی و انتقال آب قرار دارد؛ درحالی‌که نسخه درمان بحران آب در ایران، همان راه‌های مغفول است.