مهارت‌آموزی، شاه‌کلید بازگشت زندانیان به جامعه

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا،استان سیستان و بلوچستان با معضلات متعدد اقتصادی و اجتماعی روبروست که یکی از مهمترین آن‌ها نرخ بالای بیکاری و نبود فرصت‌های شغلی مناسب است. همین مساله سبب شده بسیاری از افراد، به‌ویژه جوانان، به‌دلیل نداشتن مهارت‌های حرفه‌ای، در مسیر جرایم و بزهکاری قرار گیرند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از زندانیان این استان فاقد تخصص و مهارت‌های شغلی هستند و بیکاری نقشی کلیدی در چرخه بازگشت آن‌ها به زندان ایفا می‌کند.

نبود مهارت‌های حرفه‌ای در میان بسیاری از زندانیان، آنان را در برابر مشکلات اقتصادی و اجتماعی آسیب‌پذیر کرده است؛ بیکاری و عدم توانایی در کسب درآمد، زمینه‌ساز نارضایتی‌های اجتماعی و گرایش به جرایم می‌شود، این موضوع در سیستان و بلوچستان که با مشکلات اقتصادی بیشتری روبروست، نمود بیشتری دارد.

طبق آمار، درصد قابل توجهی از زندانیان سیستان و بلوچستان، پیش از دستگیری هیچ شغل پایداری نداشته‌اند، این افراد، پس از آزادی نیز به‌دلیل نداشتن تخصص، شانس محدودی برای اشتغال دارند و این وضعیت چرخه تکرار جرم را تقویت می‌کند.

مهارت‌آموزی؛ گامی برای تغییر زندگی زندانیان

به‌منظور کاهش بیکاری و آسیب‌های اجتماعی، برنامه‌های مهارت‌آموزی در زندان‌های سیستان و بلوچستان به‌عنوان راهکاری موثر مورد توجه قرار گرفته است و آموزش مهارت‌های شغلی به زندانیان، نه تنها به بازگشت آنان به زندگی سالم کمک می‌کند، بلکه تاثیر مستقیمی بر کاهش نرخ بازگشت به زندان و افزایش امنیت اجتماعی دارد.

در ۹ ماه گذشته، حدود سه هزار زندانی در دوره‌های مهارت‌آموزی شرکت کرده‌اند. این دوره‌ها شامل رشته‌هایی همچون برقکاری، خیاطی، تعمیرات لوازم خانگی و مشاغل خدماتی بوده و از این میان، بسیاری از زندانیان توانسته‌اند گواهینامه‌های رسمی دریافت کنند و امید به اشتغال پس از آزادی در میان آنان افزایش یافته است.

برنامه‌های مهارت‌آموزی نه تنها به بازاجتماعی شدن زندانیان کمک می‌کند، بلکه با کاهش بیکاری و پیشگیری از تکرار جرم، امنیت عمومی را نیز تقویت می‌کند، یک جامعه‌شناس محلی در این زمینه اظهار کرد: هر زندانی که پس از آزادی به شغلی پایدار دست یابد، نه تنها از چرخه جرم خارج می‌شود، بلکه می‌تواند به بهبود شرایط خانواده و جامعه خود کمک کند؛ این تغییرات نقش موثری در ارتقای امنیت و کاهش آسیب‌های اجتماعی در سیستان و بلوچستان دارد.

با وجود تاثیر مثبت این برنامه‌ها، کارشناسان بر لزوم توسعه و تقویت زیرساخت‌های مهارت‌آموزی تاکید دارند، ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار، حمایت از فارغ‌التحصیلان دوره‌های مهارتی و جذب مشارکت بخش خصوصی در ایجاد بازار کار برای زندانیان آزاد شده از جمله اقداماتی است که می‌تواند اثربخشی این برنامه‌ها را افزایش دهد.

در نهایت، تجربه نشان داده مهارت‌آموزی، راهی موثر برای تغییر مسیر زندگی زندانیان است؛ سرمایه‌گذاری بر این حوزه می‌تواند ضمن کاهش نرخ جرایم، به رشد اقتصادی و اجتماعی استان کمک کند و الگویی موفق برای سایر مناطق کشور باشد.

خدابخش، مردی است که در زندان سیستان و بلوچستان به جرم سرقت به سر می‌برد، اما داستان او تنها محدود به جرم و مجازات نیست او اکنون در شرایطی متفاوت از گذشته در این زندان به سر می‌برد در حالی که سال‌ها قبل به دلیل نبود مهارت و بیکاری به سرقت روی آورد، امروز با هدف یادگیری یک حرفه و تغییر سرنوشت خود در حال آموزش برق‌کاری ساختمان است.

خدابخش می‌گوید: زمانی که بیکار بودم و هیچ مهارتی نداشتم، احساس کردم که زندگی‌ام به بن‌بست رسیده در نتیجه به راهی نادرست کشیده شدم، اما حالا که در زندان هستم و مهارت‌های فنی را می‌آموزم، امیدوارم که بعد از آزادی، بتوانم شغلی پیدا کنم و دیگر به اینجا برنگردم.

آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در زندان، می‌تواند به من فرصتی برای شروعی دوباره دهد

او بیان کرد: آموزش‌های فنی و حرفه‌ای که در اینجا می‌بینم، می‌تواند به من فرصتی برای شروعی دوباره دهد؛ من نه تنها از نظر فنی قوی‌تر خواهم شد، بلکه از نظر ذهنی هم می‌توانم به زندگی‌ام جهت و هدف دهم.

در زندان سیستان و بلوچستان، برنامه‌های آموزشی متعددی برای زندانیان در نظر گرفته شده است تا آن‌ها بتوانند پس از گذراندن دوره محکومیت خود، مهارت‌هایی برای بازگشت به جامعه داشته باشند.

خدابخش در کنار سایر زندانیان، هر روز ساعت‌ها به تمرین و یادگیری برق‌کاری ساختمان می‌پردازد و امیدوار است که پس از آزادی، با استفاده از این مهارت بتواند زندگی تازه‌ای را آغاز کند.

او با امید به آینده‌ای بهتر، تاکید می‌کند: اگر به من فرصتی داده شود تا کار کنم، به هیچ عنوان به زندان برنمی‌گردم؛ هدف من تنها این است که شغل مناسبی پیدا کنم و زندگی‌ام را از نو بسازم.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای سیستان و بلوچستان با اشاره به تلاش سازمان فنی و حرفه‌ای و اداره کل زندان‌های استان جهت اشتغالزایی و باز اجتماعی شدن زندانیان، گفت: در ۹ ماهه سالجاری، ۲ هزار و ۹۸۹ زندانی در زندان‌های این استان زیر پوشش برنامه‌های مهارت‌آموزی قرار گرفته‌اند.

جلیل شهریاری اظهار کرد: این برنامه‌ها شامل ۲۱۳ دوره آموزشی با استفاده از ۸۱ استاندارد آموزشی، در ۶ مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای در زندان‌های سیستان و بلوچستان شامل زاهدان، زابل، خاش، ایرانشهر، سراوان و چابهار برگزار شده است.

وی افزود: از مجموع مهارت‌آموزان، ۴۰۸ نفر زن و ۲ هزار و ۵۸۱ نفر مرد آموزش‌های مهارتی را جهت بازگشت به جامعه فرا گرفته‌اند.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای سیستان و بلوچستان ادامه داد: در میان دوره‌های مهارت‌آموزی ویژه زندانیان استان، رشته برقکاری ساختمان بیشترین استقبال و آموزش را به خود اختصاص داده است.

وی هدف از اجرای این دوره‌ها را توانمندسازی زندانیان برای بازگشت به جامعه و کاهش آسیب‌های اجتماعی در سیستان و بلوچستان عنوان کرد و گفت: برنامه‌های آموزشی با همکاری اداره‌کل زندان‌های استان و مربیان حرفه‌ای به‌صورت متمرکز اجرا می‌شود.

شهریاری بیان کرد: این عملکرد نشان‌دهنده تلاش جدی در مسیر توسعه مهارت‌های حرفه‌ای و افزایش توانمندی زندانیان سیستان و بلوچستان است.

وی از اعطای گواهینامه‌های رسمی فنی و حرفه‌ای به افرادی که پایان دوره در آزمون‌های مهارتی قبول شدند خبر داد و گفت: با دریافت این گواهینامه‌ها افراد بعد از خروج از زندان می‌توانند از مزایای این گواهینامه‌ها بهره‌مند شوند.