به چه دلیل روزی به نام روز مساجد در تقویم نامگذاری شده است؟
در سالذ ۱۳۴۸ با اقدام نابخردانه یک یهودی صهیونیست مسجد الاقصی به آتش کشیده شد، در سالگرد آن جنایت آن روز را به نام روز مساجد نامگذاری کردند تا با این اقدام فرهنگی توجه مردم به کارکردهای مختلف فرهنگی جلب شود، فراتر از این مسجد به عنوان یکی از مولفههای وحدت جوامع اسلامی مطرح است.
به این نکته که مسجد میتواند یکی از مولفههای وحدت جامعه اسلامی باشد اشاره کردید، در مورد کارکردهای مسجد هم توضیح دهید؟
در طول تاریخ اسلام، مسجد نقطه ثقل جامعه اسلامی بوده، اگر به صدر اسلام توجه کنید میبینید که مهمترین تصمیمهای جامعه اسلامی در مسجد النبی رقم خورده، بعد از آن نیز مسجد در جامعه اسلامی این کارکرد را داشته است، مسجد در ابعاد مختلف کارکردهای گوناگون داشته است و به همه نیازهای جامعه آن روز پاسخ میداده است، بعد از آن دوران طلایی در زمان انقلاب اسلامی شبیه آن وضعیت نیز در مساجد کشور خودمان هم حاکم شد و همه امور جامعه و هر محله در مساجد آن محله پیگیری میشد.
چرا مساجد به این وضعیت دچار شدند؟
وقتی کارکردهای مسجد از آن گرفته میشود به این وضعیتی که اکنون به آن مبتلا هستیم دچار میشویم، بنده منکر کارکرد عبادی مسجد نیستم، اما معتقدم که کارکرد مسجد را نباید صرفا در نماز و امور مذهبی خلاصه کرد، مسجد را باید به عنوان نقطه ثقل هر محله در نظر گرفت. برای جشن نیمه شعبان به یکی از مساجد باغستان رفته بودیم، دور تا دور مسجد مغازههای متعدد احداث کرده بودند، اما برای یک مجلس و جشن مذهبی هیات امنای آن مسجد پول خرید لیوان یکبار مصرف را نداشتند، به نظر شما زیبنده است که یک مسجد فضای تجاری داشته باشد، اما از خرید اقلام برای برگزاری جشن ناتوان باشد؟ مسجد اگر محل رجوع مردم باشد و کارکردهای مورد نیاز مردم را پاسخ دهد قطعا رونق بیشتری پیدا میکند.
توجه شما را به مساجد جامع هر شهر در قرون گذشته جلب میکنم در این مورد هم توضیح دهید؟
بله به نکته خوبی اشاره کردید، در هر شهر مسجد جامع وجود داشته است، یعنی اینکه فراتر از فرائض دینی کارهای عام جامعه در آنجا انجام میشده است، شما در نظر بگیرید مساجد معروف جامع در شهرهای مختلف از جمله یزد، تبریز و ... همین کارکردها را داشته است، بعد از ورود مدرنیته به ایران برخی از کارکردهای مساجد گرفته شده، در واقع باید کارکردهای جدید برای مسجد تعریف کنیم، اما باید بپذیریم که کار فرهنگی با یک دست به سرانجام نمیرسد و تمام نهادهای فرهنگی باید با محوریت مساجد در کنار هم برای کار فرهنگی اقدام کنند.
این وظیفه شماست که در این راستا تکاپو داشته باشید.
در واقع ما تلاش داریم تا با به روزرسانی کارکردهای مساجد؛ رونق گذشته را ایجاد کنیم، متاسفانه باید گفت تناسبی میان خواستههای جامعه با کارکردهای مساجد و امکاناتی که در مساجد هست، وجود ندارد، اکنون بودجه فرهنگی کرج ۲۷۰ میلیارد تومان است، آیا قبول داریم که مسجد بخشی از فرهنگ جامعه است؟ اگر قبول داریم باید برای آن بودجهای در نظر گرفت. به نظر شما بودجهای که برای مساجد در نظر گرفته شده چقدر است؟ اصلا بودجهای در نظر گرفته شده است؟ دغدغه فرهنگی در واقع اینجا خود را نشان میدهد، اگر دغدغهای باشد در حد حرف و سخن باقی مانده است.
نهادهایی هم به غیر از شهرداری هستند که میتوانند فعالیتهای مردمی خود را در مساجد متمرکز کنند، آیا با آنان رایزنی شده است؟
برای احیای کارکرد مساجد در این استان تمام تلاش خود را به کار میبندیم، با همکارانی که اتفاقا ملبس هم هستند و مسئولیت هم دارند همفکری کرده و به آنان پیشنهاد دادم این همه ظرفیتی که در هیئات مذهبی هزینه میشود سمت و سوی مسجدی به آن داده شود، هیاتهایی که در اطراف یک مسجد هستند، برنامه آن هیاتها در آن مسجد ساماندهی و برگزار شود به این صورت که مسجد را روزانه به یک خدمت خاص اختصاص دهیم و از این طریق مردم را به مسجد کشانده و پویایی را به مساجد برگردانیم.
مجموعههای متعدد فرهنگی در حال فعالیت موازی هستند که مکان برای برگزاری مراسم خود ندارند، در این خصوص چه نظری دارید؟
هر دستگاهی که فعالیت فرهنگی میکند باید سهم خود را از بابت اقدامات فرهنگی به مساجد ادا کنند، در مجموعه و مدیریت شهری و شورای شهر با پرداخت پولی که انجام میدهند فکر میکنند به مساجد و مجموعههای فرهنگی کمک میکنتد و قلک پنداری نسبت به مجموعههای فرهنگی در خود احساس میکنند تا زمانی که این نگاه حاکم باشد نباید توقع بیش از این داشته باشیم، در واقع باید پرسش کرد که مدیریت شهری آیاد در حوزه مسئولیتهای اجتماعی وظیفه دارید یا ندارید؟ اگر وظیفه دارید به همان اندازه که مساجد بار فرهنگی را از دوش جامعه برمی دارد بایدبه همان اندازه به مساجد کمک کرد، توقع بیش از این هم نیست مسوولان باید این دغدغه را داشته باشند که مسجد به عنوان کانون اصلی پویایی اجتماعی در نظر گرفته شود وقتی مسجد رونق و کارکرد اصلی خود را داشته باشد خیلی از آسیبهای اجتماعی به صورت خودکار رنگ میبازد.
چه توقعی از مجموعه فرهنگی شهرداری و شورای شهر دارید؟
برای مساجد نقشه راه فرهنگی تعریف کنند و اگر این اتفاق رخ دهد سینرژی فرهنگی در جامعه شکل میگیرد.
تاکنون به سراغ آنان رفته اید؟
مجموعهای از نهادهای فرهنگی هستیم که دو هفته یک بار کنار هم جمع میشویم، به این منظور یعنی تعریف نقشه راه و فعالیت فرهنگی حدود یک سال و نیم دو نفرازکارشناسان کانون مساجد در شورا و شهرداری مستمر پیگیری کردند، بعد از کلی دوندگی و پیگیری حدود ۱۶۲ میلیون تومان بودجه فرهنگی از طرف شهرداری به کانون مساجد اختصاص داده شد، در کلانشهر کرج که خود وضعیت فرهنگی این شهر را میدانید و ۲۵۰ مسجد در حال فعالیت است، با این بودجه چه کاری میتوان انجام داد، من نمیگویم مسجد، فریاد میزنم ۲۵۰ کانون و ظرفیت فرهنگی که میتواند جریان سازی فرهنگی در هر محله ایجاد کند به حال خود رها شده است که باید به آن دقت نظر داشته باشیم؛ مسجد ظرفیت هر گونه اقدامی دارد و از تمام مسئولان انتظار داریم تا از این ظرفیت استفاده کند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
رضا بدرالسماء هنرمند پیشکسوت عرصه نگارگری در گفتوگو با «جامجم»:
وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفتوگوی اختصاصی با «جامجم» مطرح کرد:
حسین الحاج حسن، نماینده پارلمان لبنان در گفتوگو با «جامجم» بیان کرد:
در گفتوگو با دکتر سیدمرتضی موسویان، ضرورت و اهمیت داشتن دکترین در رسانه و دلایل قوت و ضعف رسانههای داخلی و معاند را بررسی کردهایم