اقدام به برگزاری دادگاه و طرح شکایت نزدیک به نیممیلیون ایرانی علیه نهادهای آمریکایی دخیل در کودتا اعم از وزارت خارجه، بانک مرکزی، آژانس مرکزی، وزارت خزانهداری، مجلس نمایندگان و فدرال رزرو، در واقع اولین اقدام حقوقی جدی ایران در طول سالهای پس از کودتا است که در نوع خود میتواند موجب احقاق حقوق ملت شود و جلوی تضییع هر چه بیشتر آن را بگیرد. از طرف دیگر برگزاری چنین دادگاهی میتواند به الگویی برای سایر کشورها که طعم تلخ کودتای آمریکایی را چشیدهاند تبدیل شود و آنها را نیز به فکر احقاق حقوق و مقابله با زیاده خواهی واشنگتن بیاندازد. در ابتدای این جلسه قاضی حسینزاده گفت که جلسه دادخواهی رسیدگی به دعوای ۴۰۲ هزار نفر از ۲۰ استان کشور علیه شش نفر از خواندگان شامل دولت آمریکا و سردمداران آن تشکیل شده است. دراینباره شامی اقدم، وکیل خواهان با اجازه قاضی در جایگاه قرار گرفت و گفت: دادخواست چند صد هزار نفری مردم ایران به طرفیت دولت آمریکا به سبب کودتای ۲۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ علیه دولت قانونی دکتر مصدق و تحمیل ۲۵ سال خسارت مادی و معنوی و غارت اموال نفتی و غیرنفتی کشور در شعبه ۵۵ حقوقی امور بینالملل به جهت حقوق تضییع شده ملت ایران به لحاظ جبران خسارت مادی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی ثبت شده است.
وی افزود: دولت آمریکا و مسئولان آن در ارتباط با دولت انگلیس در جریان کودتای ۲۸ مرداد در یک پروژه از پیشتعیینشده خسارتهای زیادی به کشور وارد کردهاند و مستندات زیادی در مورد آن وجود دارد. محمد دادیالقار، وکیل دادگستری هم در ادامه در جایگاه قرار گرفت و گفت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور ما جزئی از مجموعه امپراتوری آمریکا در این منطقه محسوب میشد و خیلی هم وفادار به آمریکا بود. سیاستهای آمریکا در ایران و به وسیله این کشور، در هرجایی که در آن دستی داشت، اعمال میشد. ثروتهای ملی بهصورت رایگان در اختیار آمریکا بود. عناصر سیاسی، دولت، مجلس فرمایشی و نمایشی و دستگاه قضایی وابسته آن روز، همه در اختیار اراده آمریکاییها بود. کشورهای همسایه ما هم غالبا کموبیش همینطور بودند. وی ادامه داد: کودتای ۲۸ مرداد آغازی بر سلطه کامل آمریکا بر ایران بود تا کشور ایران را بیشتر از قبل، وابسته کند و مانع از استقلال و پیشرفت آن شود. سلطهای که بیش از ۲۵ سال طول کشید و در این مدت هزینهها و خسارات مادی و معنوی بسیاری بر کشور و ملت ایران تحمیل شد. وی تاکید کرد: اینجانب به نمایندگی از صدها هزار خواهان ایرانی که متضرر و آسیبدیده از جنایات و اقدامات خصمانه دولت تروریستپرور آمریکا در ایران قبل از انقلاب هستیم، با ثبت دادخواست حقوقی به طرفیت دولت مستکبر آمریکا خواهان محاکمه آن کشور و مطالبه جبران خسارت ناشی از این اقدامات و جنایات غیرقانونی او هستیم؛ آقای قاضی انتظار ما این است هریک از این جنایات و اقدامات ضدبشری و غیرقانونی آمریکا را که فهرست آن در دادخواست تقدیمی آمده است، به کارشناسان مربوط برای تقویم خسارات مادی و معنوی ناشی از آن ارجاع فرمایید.
رضوانه دباغ، دختر مرحومه خانم مرضیه حدیدچی(دباغ) دیگر چهرهای بود که در جایگاه قرار گرفت. وی گفت: بنا به تکلیف الهی اینجا حاضر شدم تا شهادت دهم در سن نوجوانی شاهد شکنجههایی که بر مادرم خانم مرضیه حدیدچی که نقش اساسی در سرنوشت خانوادهام داشتند، بودم. وی گفت: بر اثر شکنجهها ناراحتی قلبی گرفتم و با شوکهای برقی ساواک دچار مشکلات تنفسی شدم. دباغ گفت: پس از ناراحتی قلبی من را به بهانه آزادی از مادرم جدا کردند و در زیرزمین موزه عبرت امروز حبس کردند و پس از مدتی یک دادگاه نمایشی برگزار کردند. در ادامه این جلسه، محمود مصدق، نوه محمد مصدق در جایگاه قرار گرفت. وی گفت: درخواست دارم براساس قانون و قواعد بینالمللی و داخلی حکمی صادر شود تا جبران خسارات عظیم مردم ایران ناشی از ساقط کردن دولت مردمی و قانونی آنها و خسارات عظیم تحمیل ۲۵ سال اختناق، غارت و چپاول منابع ایران باشد. نوه محمد مصدق تصریح کرد: امروز با گذشت بیش از ۷۰ سال از کودتای آمریکایی- انگلیسی در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و ساقط کردن دولت قانونی مرحوم دکتر محمد مصدق و تحمیل بیش از ۲۵ سال خسارت مادی و معنوی بر پیکره ایران اسلامی، بهرغم وجود ظرفیتهای حقوقی و قانونی داخلی و بینالمللی، اقدام مؤثری برای دادخواهی و مطالبه ضرر و زیان ملت و کشور عزیزمان از دولت آمریکا توسط مراجع ذیصلاح دولتی صورت نگرفته است. قاضی حسینزاده در پایان جلسه اظهار کرد: این دعوا به طرفیت دولت آمریکا و سردمداران آن بوده است و نامبردگان به صورت رسمی از طرق وزارت امور خارجه دعوت شدهاند و خواندگان از برگزاری دعوا اطلاع داشتند. وی افزود: مستندهای تقدیمی خواهانها که حدود ۴۰۲ هزار نفر هستند شامل اقاریر دولتمردان آمریکاست و در پرونده وجود دارد. ادامه رسیدگی به این دعوی در جلسه بعدی است.