اولویت و دغدغه من در دوران نوجوانی این بود که بتوانم یکی از مسألههای مهم کشور را حل کنم. بیشتر موضوعات فرهنگی و اجتماعی برای من مهم بود و میخواستم به دوستانم و کسانی که سن کمتری نسبت به من داشتهاند کمک کنم. اساسا درگیر مسائل فرهنگی و اجتماعی بودم و این موارد برای من اهمیت بسیاری داشت. در همان زمان با طرح و ایدههایی که داشتم؛ میدانستم که با این طرح و ایدهها میتوانیم مشکلات فرهنگی را حل کنیم. همچنین یکی از دغدغههای من این بود که به دیگران ثابت کنم که میتوان مشکلات را حل کرد.
سن نوجوانی یک مقدار به روحیات خود شخص بستگی دارد. برای بعضیها ممکن است دیرتر و برای بعضیها زودتر شروع شود. از نظر جسمی سن نوجوانی ۱۱ تا ۱۸سالگی تعریف میشود، اما واقعیت ماجرا این است که بچهها در یک مسیر رشدی قرار میگیرند که گاهی براساس شرایط جامعه، سن نوجوانی زودتر یا دیرتر به آن شخص اختصاص پیدا میکند. سنین نوجوانی ویژگیهای خاص خودش را دارد و اگر فرد به آنها برسد، آن زمان میتوانیم فردی را نوجوان خطاب کنیم. ویژگیها اعم از استقلال فردی، تلاش، انتخاب و... است. البته باید این را هم بگویم که لزوما تمام ویژگیها یکجا پدیدار نمیشوند و بعضی از آنها زودتر و دیرتر در فرد نمایان میشوند. به نظر معمولا در ۱۴ یا ۱۵سالگی همه افراد به تمام این ویژگیها دست پیدا میکنند.
برای نزدیک شدن به نوجوان، باید او را بیشتر بشناسیم. یعنی هرچقدر شناخت ما از نوجوان و نظام فکری، ویژگی و دغدغههایش دقیقتر باشد، میتوانیم نوجوان را بهتر درک کنیم و به آن نزدیک شویم و در نتیجه صحبتهای او را بشنویم. ارتباط گرفتن با نوجوان، شناخت کامل و خوب میخواهد.
نوجوان بیشتر نیاز به دیده و توجه شدن و شرایط رشد ویژگیهایش را دارد. نوجوان دلش میخواهد وارد جامعه شود و در این جامعه فعالیتهای کنشگری انجام بدهد، اما باید شرایطی برای دیده شدن و کنشگری نیز وجود داشته باشد. در نتیجه نوجوان بعد از این مراحل میتواند استعداد خود را نشان بدهد، البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که نوجوان امروزی نیاز به رشد فکری و مهارتی و عاطفی و هویتی دارد. جامعه باید کمک کند تا نوجوان ازبحران هویت، عواطف وبحران انتخابهای مهم نجات پیدا کند.
مهمترین مسئولیت نوجوانها در جامعه خودشان هستند. یعنی باید بتوانند خودشان را بسازند تا در آینده نزدیک به خود کشور و آینده این سرزمین کمک کنند، بنابراین در گام اول مهمترین مورد رشد خودشان برای جامعه و کشور است. حال برای رشد خودشان یکی از کارهایی که باید انجام بدهند این است که رشد شخصی و اجتماعی خود را پیگیری کنند. در رشد اجتماعی باید تلاش کنند تا وارد میدان و صحنهها شوند و مسائل جامعه را درک و برای حل آن تلاش کنند. نوجوانها برای رشد فکری نیز نیازمند برنامهریزی هستند تا بتوانند علم، دانش و تمام چیزی که به آن نیاز دارند را افزایش دهند.
اینکه چرا زودتر به نوجوانها بها داده نشد؛ تصور میکنم به نوجوانها اتفاقا خیلی زود بها داده شد و این اهمیت به سال۱۳۴۲ از طرف امام خمینی برمیگردد که ایشان گفتند؛ سربازان من در گهواره هستند. درنهایت همان افراد در ۱۵و۱۶سالگی و اواخر دهه۵۰ نقش مهمی در انقلاب داشتند. اهمیت نوجوانها آنقدر ازطرف حضرت امام زیاد بود که بخش زیادی از دفاعمقدس را نوجوانها نقش داشتهاند و براساس آمار۳۶۰۰۰شهید نوجوان داریم. اساسا حضرت امام نوجوانها را شناخت و انقلاب را با نوجوانها پیش برد. بعد از اینکه نوجوانهای آن زمان پای کار انقلاب و کشور آمدند، هرکدام مسئولیتهایی را گرفتند، اما آرامآرام مسأله تربیت را فراموش کردند. این مورد باعث شد تا یک غفلتی از ظرفیت نوجوانی حاصل شود. ولیکن رهبر معظم انقلاب در گام دوم انقلاب این غفلت را دوباره تذکر دادهاند که در بخشهای مختلفی این تذکر به چشم میخورد. تمام این توجههای رهبر معظم انقلاب در سخنرانیهایشان با دانشآموزان هر سال دیده میشود.
سندهای زیادی درباره نوجوانی آماده شده که یکی از آنها سند منظومه فکری نوجوان است که زحمت انجمن اتحادیه دانشآموزان است که براساس آیات و روایات و صحبتهای حضرت امام و رهبر معظم انقلاب تنظیم شده است. البته سندی نیز بنیاد ملی نوجوانان در سازمان تبلیغات دارد که سند اجرایی این بنیاد نام دارد و هدف این بنیاد را نشان میدهد.
مهمترین نکته در این سند، این است که به حرکتهای نوجوانی توجه ویژهای دارد. به جای اینکه فقط یکسری محتوا را تولید و به نوجوانها خدمترسانی کند. این محورها را به سمتی برده که یک ظرفیت و مسیری را برای آنها باز کند تا بتوانند از استعدادهایشان استفاده کنند و فعالیت کنشگری داشته باشند. پس مهمترین نکتهای که در این سند تربیتی وجود دارد، توجه به خود نوجوان، مسئولیتپذیری نوجوان و حرکت نوجوان است.
یکی از مهمترین هدفهای بنیاد ملی نوجوانان، در بخش حاکمیت و مردم تعریف میشود که این عرصه نوجوانان بسیار مهم است. یعنی تمام تشکلها، رسانهها و حاکمیت بتواند این گفتمان را منتقل کند که نوجوانان بسیار مهم هستند و باید از آنها استفاده کرد. یکی دیگر از مسائلی که وجود دارد، این است که خود نوجوانها ارزش خودشان را پیدا و خودشان را باور کنند. بعد از این ماجراها به نوجوانها کمک میشود تا آنها بتوانند مسئولیتهای خود را پیدا کرده و آنها را انجام دهند. از دیگر نکاتی که میشود به آن اشاره کرد این است به تمام افراد و نهادهایی که در مسیر نوجوانان گام برمیدارند، کمک میشود تا بتوانند بیشتر نوجوانها را بشناسند.
بنیاد ملی نوجوانان، بخش مهمی از برنامههایش را با خود نوجوانان پیش میبرد. به این دلیل که نوجوانها خودشان را بهتر درک میکنند. ما یکی از کارهایی که میتوانیم به آن عمل کنیم؛ بحث مخاطبشناسی است که نوجوان امروزی بتواند اثرگذاری داشته باشد. زمانی میتوانیم به مخاطبشناسی برسیم که خود همان افراد، از جنس نوجوانها باشند. یک نکته دیگری که وجود دارد؛ نوجوانها یکسری ویژگیهای سنی و منطقهای دارند؛ برای مثال نوجوانی که در خراسانشمالی زیست میکند با نوجوانی که در بوشهر زندگی میکند، شاید از باب محیط زندگی فرق داشته باشد. ما تلاش میکنیم براساس مجموعه ملی که وجود دارد. خود نوجوانها با مسائل درگیر شوند و آن را حل کنند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد