براساس دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص که به شبکه بانکی ابلاغ شده بانک‌ها می‌توانند برای تامین سرمایه در گردش طرح‌های با بازدهی بالا اقدام به انتشار این اوراق کرده و در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز علاوه بر سود علی‌الحساب ۳۰درصدی به خریداران این گواهی سپرده در شعب بانک‌ها پرداخت می‌شود. درباره این‌که این گواهی چه تاثیری می تواند در وضعیت اقتصادی و اوضاع فعلی بازار بگذارد. در این باره گزارشی تهیه کردیم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید.
طرح فروش اوراق بانکی در دولت‌های گذشته نیز اجرا می‌شد که البته تفاوت‌هایی با اوراق فعلی دارد. در گذشته فروش اوراق امکان‌پذیر نبود اما ویژگی بارز این گواهی سپرده آن است که امکان بازخرید قبل از سررسید در شعب بانک‌ها امکان‌پذیر است. بانک مرکزی اعلام کرده با اجرای این طرح، مشارکت مردمی در تامین مالی طرح‌های تولیدی کشور فراهم می‌شود. دارندگان این گواهی می‌توانند از آن بهعنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی استفاده کنند. بانک‌ها مجازند از امروز چهارشنبه ۱۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به مدت هفت روز کاری اقدام به عرضه این اوراق کند.کارشناسان بر این باورند که این اقدام دولت می‌تواند نقدینگی سرگردان را به سمت تولید هدایت کند اما نکته قابل‌توجه اینجاست که آیا استقبال از این طرح صورت می‌گیرد یا خیر.
کاهش ریسک
حسین درودیان، کارشناس اقتصادی درباره انتشار گواهی سپرده بانک مرکزی با نرخ ۳۰درصد بیان کرد: نرخی که بانک مرکزی برای این اوراق درنظرگرفته است، بسیار جذاب بوده ومی‌تواند یک فرصت مناسب برای سیستم بانکی کشور باشد.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: باید منتظر افزایش نرخ سود بانکی هم باشیم. البته با افزایش نرخ سود بانکی، رشد نقدینگی نیز اتفاق می‌افتد. به گفته وی، افزایش قیمت‌ها در بازا ارز و طلا تنها به موضوع ریسک‌های سیاسی مربوط است و با آرام شدن منطقه می‌توان امیدوار بود تا نرخ دلار و سکه نیز با کاهش شدید روبه‌رو شود. درودیان تاکید کرد: این نرخ در حال حاضر می‌تواند بخش عمده‌ای از گردش پول را به سمت خود هدایت و بازارهای مالی را با کاهش تقاضا روبه‌رو کند.
تضمین سرمایه
سیدعلی حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران، درخصوص ابلاغ دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص از سوی بانک مرکزی گفت: انتشار و عرضه گواهی سپرده بهعنوان یکی از ابزارهای مالی از سوی بسیاری از بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته که با نتایج و تبعات مثبت و مطلوبی همراه است. در همین راستا مجوز انتشار گواهی سپرده خاص با سود ۳۰درصد از سوی بانک مرکزی کشورمان را نیز باید اقدامی مثبت در این خصوص تلقی کرد که مطمئنا با نتایج چشمگیری همراه می‌شود.وی با اشاره به تاثیر مثبت گواهی سپرده خاص بر روند مشارکت مردمی در تامین مالی طرح‌های تولیدی کشور ادامه داد: این مسأله می‌تواند تاثیر خوبی بر تامین سرمایه در گردش طرح‌های پیشران اقتصادی و روند تولید داشته باشد. ضمن این‌که طبق دستورالعمل بانک مرکزی قرار است در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز علاوه بر سود علی‌الحساب ۳۰درصدی به خریداران این گواهی سپرده در شعب بانک‌ها پرداخت شود. البته باید به یکی دیگر از مزایای این گواهی سپرده اشاره کرد که آن هم، امکان فروش قبل از سررسید در شعب بانک‌هاست.
این فعال اقتصادی به کاهش التهاب بازارهای دارایی به‌ویژه بازار ارز با اجرای چنین تصمیماتی از سوی بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: یکی از نکات قابل توجه این است که دارندگان این گواهی می‌توانند از آن بهعنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی استفاده کنند و همین موضوع باعث استقبال بیشتری از آن خواهد شد. همچنین بسیاری از سرمایه‌های سرگردان و خرد را وارد بخش مولد و سرمایه‌گذاری مطلوب خواهد کرد.حسینی با تاکید بر این‌که گواهی سپرده خاص می‌تواند بر ارتقای کیفیت منابع پولی و هدایت نقدیندگی تاثیرگذار باشد، گفت: تجربه نشان داده هرگاه بانک مرکزی توانسته سیاست‌های پولی و ارزی را طبق استاندارهای دنیا تدوین و اجرایی کند، شاهد تاثیر خوبی در بازار بودیم. به همین دلیل معتقدم این‌بار هم بانک مرکزی می‌تواند با اجرای این روند، نقدینگی را به بخش‌های مولد هدایت و با کاهش شبه‌پول بازار ارز را به‌خوبی کنترل کند. فقط امیدوارم این روند تداوم داشته باشد تا بتواند به مرورزمان بخش اعظمی ازسرمایه‌های سرگردان مردم را از ورود به بازارهای کاذب و هیجانی باز دارد و به بخش مولد هدایت کند.
پول‌های سرگردان به تولید می‌رسد؟
از نگاه کارشناسان این اقدام دولت می‌تواند سرمایه‌های سرگردان را به سمت تولید هدایت کند و از سوی دیگر بخش تولید که نیازمند نقدینگی است از آن منتفع شود، البته نکته دیگری هم وجود دارد وآن هم رشد نرخ سود تسهیلات بانکی است. این موضوع باعث رشد نقدینگی درکشور می‌شود و بر نرخ سود بین بانکی نیز اثرمی‌گذارد. در طول سال‌های گذشته دولت توانسته با استفاده از ابزارهای مالیاتی انتظارات تورمی را تاحد زیادی کنترل کند. حالا باید دید در شرایطی فعلی از این طرح استقبال مردمی صورت می‌گیرد یا خیر.
