صدای مخالف آمریکا و اسرائیل جاودانه شد

این هنرمند که نام کاملش جان ریچارد پیلگر بود، چند روز قبل درحالی دنیا را ترک کرد که ۸۴ سال داشت و با نگرانی اخبار جنگ غزه را دنبال می‌کرد و قصد داشت مستندی در رابطه با تهاجم ارتش اسرائیل به این منطقه آشوب‌زده خاورمیانه بسازد. پیلگر که دامنه شهرتش از مرزهای استرالیا فراتر رفت و جنبه بین‌المللی پیدا کرد، کار حرفه‌ای خود را ابتدا به‌عنوان یک روزنامه‌نگار شروع کرد وبه گفته خودش، این حرفه بعدها کمک بسیار زیادی به او درزمینه مستندسازی کرد. این درحالی‌است که به‌عنوان نویسنده هم کتاب‌هایی منتشر کرده است. از خصیصه‌های اصلی پیلگر که به‌صورت نشان اختصاصی‌اش درآمد، انتقادهای تند و تیز از سیاست خارجی و تهاجمی آمریکا و انگلستان بود. اوحتی دولتمردان استرالیایی را نیز از زخم‌زبان تند خود در امان نگذاشت و به سیاست‌هایی که به دفاع از سیاست خارجی آمریکا می‌پرداخت، انتقادهای تندوتیزی می‌کرد. اوهمواره ازسیاست خارجی دولت‌های بزرگ غربی با عنوان «سیاست‌های امپریالیستی و استعمارگرایانه» یاد می‌کرد و مضمون مستندهایش هم بر همین اساس بود. درزمینه سیاست داخلی هم، پیلگر عقیده داشت دولت مرکزی نگاهی خصمانه به بومیان استرالیایی دارد وحقوق قانونی‌شان را پرداخت نمی‌کند و ازاین جهت، نگاهی استعمارگرایانه دارد.
 
جنگ ویتنام و تجاوزگری آمریکا
فعالیت حرفه‌ای پیلگر به‌عنوان مستندساز به‌صورت رسمی از سال ۱۹۷۰ آغاز شد و این درحالی‌بود که مقاله‌های روزنامه‌ای او، شهرت زیادی به‌عنوان یک چهره منتقد اجتماعی و سیاسی برایش هموار کرد. اولین مستند او در این سال با عنوان «شورش خاموش»، لبه تند حمله خود را به تجاوز آمریکا به ویتنام نشانه گرفته بود. این مستند که به‌سرعت مورد توجه محافل اجتماعی در داخل و خارج از استرالیا قرار گرفت، حاصل دیدار شخصی فیلمساز از ویتنام و دیده‌هایش از این کشور جنگ‌زده بود. همان زمان منتقدان سینمایی از پیلگر به‌عنوان مستندسازی سیاسی اسم بردند که بی‌محابا به انتقاد از تجاوزگری و میلیتاریسم حاکم بر دولت‌های آمریکا می‌پردازد. بعد از شورش خاموش این فیلمساز بیش از ۵۰ مستند در نقاط مختلف دنیا ساخت که این نگاه انتقادی به تجاوزگری و میلیتاریسم را در خود داشت.
 
فلسطین هنوز موضوع مهمی است
پیلگر همراه چند همکار سینمایی و تلویزیونی خود در سال ۱۹۶۹ دفتر هنری تمپست فیلمز را تشکیل داد تا بتواند به‌صورت مستمر به کار مستندسازی بپردازد. به گفته او: «هدف از تاسیس این دفتر آن بود که بتوانیم به کارمان یک وضعیت ثابت بدهیم و سرمایه لازم برای تولیدات‌مان را فراهم کنیم. آنچه ما تولید می‌کردیم در زمره کارهایی نبود که بتوان به‌راحتی برای‌شان، سرمایه فراهم کرد و نظر مثبت مسئولان دولتی را برای ساخت‌شان جلب کرد.» منتقدان و اهل فن هم با این بیانات هنرمند موافق هستند، زیرا او با دوربین خود که به‌عنوان یک چشم شاهد عمل می‌کرد به مناطقی سر می‌زد که مردم آن با نیروهای متجاوز آمریکایی، اسرائیلی، نژادپرستان آفریقای‌جنوبی و امثالهم رودررو و در حال جنگ بودند. از سال‌های ۱۹۷۸ تا ۲۰۰۰ به‌عنوان بهترین سال‌های فعالیت پیلگر نام می‌برند. با وجود این، او بعد از آن هم از پا ننشست و تعدادی از آثار برجسته‌اش را تولید کرد و در معرض دید و قضاوت علاقه‌مندان قرار داد. ازجمله کارهای قابل توجه او که در آسیا و خاورمیانه به‌شدت مورد توجه قرار گرفت، باید از «فلسطین هنوز موضوع مهمی است» در سال ۲۰۰۲ نام برد. 
 
راوی بی‌عدالتی تاریخی به مردم فلسطین
پیلگر برای ساخت فیلم فلسطین هنوز موضوع مهمی است از مشاوره تعدادی از مورخان عرب کمک گرفت. به گفته فیلمساز: «تلاشم زمان ساخت فیلم این بود که بی‌عدالتی تاریخی که نسبت به مردم فلسطین شده بود را به نمایش بگذارم و نشان دهم تا زمانی که اسرائیل به اشغال غیرقانونی و ضدانسانی خود در این منطقه پایان ندهد، صلحی فراگیر در کار نخواهد بود و مردم فلسطین رنگ آسایش و امنیت را به خود نخواهند دید.» پیلگر همچنین در مستند خود به این موضوع می‌پردازد که دولتمردان اسرائیلی هر انتقادی به صهیونیسم را با مارک ضداسرائیلی و اظهارات ضداسرائیلی محکوم کرده و قصد دارند مانع از اعتراض عمومی علیه اشغالگری صهیونیستی شوند.
 
تلاش اسرائیل برای خاموش‌کردن صدای حقیقت
 نمایش عمومی مردم فلسطین هنوز موضوع مهمی است که با اعتراض دولت اسرائیل و سفارتخانه‌های این کشور (در کشورهایی که مستند به نمایش درمی‌آمد) روبه‌رو شد و آنها تلاش زیادی برای ممنوعیت نمایش و پخش آن کردند. آنها حتی با اتهام نادرست‌بودن ادعاهای داستان مستند، تلاش کردند فیلم را توقیف کنند و در انگلستان کار به جایی کشید که کمیسیون مستقل تلویزیون این کشور دستور تحقیق درباره محتویات فیلم را داد. نتیجه تحقیق این بود که ادعای اسرائیل و طرفدارانش مبنی بر نادرست بودن رویدادهای تاریخی را رد کرد و حق را به فیلمساز داد.
 
سینما ابزاری برای رسوایی تفکر آمریکایی
«جنگ دموکراسی» یکی دیگر از آثار مهم پیلگر در سال ۲۰۰۷ موفق به اکران عمومی سینمایی شد. خط اصلی داستان مستند در رابطه با سیاست خارجی آمریکا در قاره آمریکای لاتین از سال ۱۹۴۵ بوده است. این مستند دخالت‌های پنهان و آشکار وزارت امور خارجه و سازمان جاسوسی سیا برای روی‌کارآوردن دولت‌هایی موافق آمریکا در کشورهای لاتین‌تبار را مورد بحث و کنکاش قرار می‌دهد. پیلگر می‌گوید: «آنها با شعارهای مردم‌فریبی همچون دموکراسی، آزادی، عدالت و انسانیت به‌دنبال حاکم کردن خونتاهای نظامی هستند که خون مردم را در شیشه می‌کنند.» مستند پیلگر همان سال موفق به دریافت جوایزی از جشنواره‌های مختلف جهانی مستند و غیرمستند شد.
 
جنگی که تو نمی‌بینی
این فیلمساز در سال ۲۰۱۰ سراغ دو کشور ملتهب آسیا، عراق و افغانستان می‌رود که در فاصله زمانی کوتاهی از هم با تجاوز نیروهای نظامی آمریکا روبه‌رو شدند. مستند «جنگی که تو نمی‌بینی» از این جهت هم مهم است که به نقش رسانه‌های گروهی در تولید جنگ و جنگ‌افروزی می‌پردازد؛ موضوعی که تا آن زمان کمتر مورد توجه عموم قرار گرفته بود. در این مستند اشاراتی به افشاگری‌های جولین آسانژ نیز می‌شود و دامنه بحث تا مرز فلسطین و اشغال این کشور هم ادامه پیدا می‌کند. در همین زمان است که پیلگر از تونی بلر، وزیر وقت امور خارجه انگلستان به‌عنوان یک جنایتکار جنگی نام می‌برد که تلاش زیادی کرد تا پای ارتش آمریکا را به خاک عراق بکشاند. 

فقدان یک سینماگر آگاه
پیلگر در طول فعالیت‌های مستندسازی خود به‌جز تولید آثاری سیاسی، مستندهایی هم در رابطه با موضوعات عمومی همچون بهداشت، محیط‌زیست، آلودگی جهانی آب‌وهوا و گازهای سمی، تولید سلاح‌های مخرب جنگی و اتمی و رسانه‌های دروغگو و شبکه‌های اجتماعی تقلبی و فیک ساخت. منتقدان سینمایی غیبت پیلگر درعالم مستندسازی را فقدانی بزرگ برای این ژانر سینمایی ارزیابی کرده‌اند.