آنچه می‌ماند «حقیقت» است؟!

اما حاج حسن آقا در اتاق کار و بر پس‌زمینه‌ای از یک کتابخانه بسیار پربار وهمسر حاج احمدآقا و نوه ایشان در یک کادر ساده که حس خانه شخصی می‌دهند، قاب بسته شده‌اند وهمه درباره حاج احمدآقا صحبت می‌کنند و بین گفت‌وگوها، نریشنی که نامه‌نگاری بین حاج احمدآقا و همسرشان است توسط دو راوی خانم و آقا روایت بین گفت‌وگوها را تکمیل می‌کنند. البته که ما به‌ ازای تصویری از تمام آنچه روایت می‌شود، وجه بصری مستند راکامل کرده است. به نظر، مستند خوبی می‌آید؛ مستند «احمد» به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی که سال قبل مستند «بانو قدس» درباره همسرحضرت امام(ره) را ساخته بود و حکایت‌های خوبی از آن شنیده شد.

مستند «احمد» نه این‌که بد باشد، بسیار یک‌طرفه است. مهمانان همه از جناح چپ انتخاب شده‌اند تا جایی که حتی مهدی کروبی در حصر هم حضور دارد و در باره برخی وقایع دوران انقلاب و جنگ و بعد از رحلت امام(ره) صحبت می‌کند. این‌قدر یک طرفه است که حتی حضور رئیس جمهور وقت زمان جنگ، حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای حس نمی‌شود، یعنی در یک مستند ۱۱۰دقیقه‌ای فقط یک پلان که حاوی عکسی ازایشان است و به جانشینی ایشان بعد از رحلت امام(ره) از زبان حاج احمدآقا روایت می‌شود، دیگر هیچ صحنه یا هیچ دیالوگی یا هیچ اظهارنظری از ایشان یا به نقل از ایشان یا حتی اشاره‌ای به ایشان وجود ندارد؛ رئیس جمهور زمان جنگ را می‌گویم که اگر قرار باشد در باره جنگ و خصوصا دلیل ادامه آن بعد از فتح خرمشهر که کلی نظرات موافق و مخالف وجود داشت، صحبت شود جای خالی ایشان خیلی به چشم می‌آید.

غیر از این، به جز مرحوم دعایی که همه از چپ و راست به صالح بودن ایشان باور دارند و همیشه در راه و رسم زندگی و حرفه، رعایت انصاف و حق را داشته‌اند، هیچ فرد دیگری از جناح راست در این مستند دیده نمی‌شود؛ البته کارگردان تشخیص داده‌اند که ایشان هم در بخش مهمی از تاریخ سیاسی معاصر به روایت جناج چپ غایب باشند و در برخی موارد و «به مقدار لازم» از صحبت‌های ایشان تصویر شود. برای همین حضار محترم در مستند هر آنچه را که دل‌شان می‌خواهد، می‌گویند؛ این‌که حاج احمدآقا می‌خواستند یک جریان سوم راه‌اندازی کنند، این‌که حضرت امام(ره)راضی به ادامه جنگ بودند و... خلاصه در این روایت‌ها، هیچ ندای مخالف یا حتی تکمیل‌کننده و تاییدکننده‌ای شنیده نمی‌شود.

شاید در حالت عادی خیلی نتوان ایرادی به این مستند وارد کرد (که حتما باز هم اشکال دارد)، ولی مستند «احمد» در جشنواره «سینما حقیقت» به نمایش در آمد و در اختتامیه هیأت داوران جایزه و تندیس نقره‌ای جایزه شهید آوینی به آن اهدا شد. باز شاید در حالت عادی اهدای این جایزه خیلی جای گلایه نداشته باشد؛ خوب هیأت داوران این بخش یا دل‌شان خواسته یا صلاح دیدند یا... به این مستند جایزه بدهند، ولی وقتی جشنواره‌ای به واژه و نام «حقیقت» مزین است و در بخش جایزه شهید آوینی مورد تقدیر و تشویق قرار می‌گیرد، آیا احساس نمی‌شود به «حقیقت» خدشه وارد شده است؟ آیا در این مستند رد و نشانه‌ای ازروحیه، شخصیت و باورهای شهید آوینی که همیشه به دنبال حق بودند، دیده می‌شود؟ آیا مستند، آن هم مستند جشنواره حقیقت نباید تلاش کند «حقیقت» هر ماجرا و موضوعی را به تصویر بکشد؟ جایزه‌ها و جشنواره‌ها می‌آیند ومی‌روند، اما آنچه می‌ماند حقیقت است؛ اگر قرار است سینمای مستند و جشنواره حقیقت کمک کند تا اسناد تصویری‌ای برای امروز وفرداهای ما به یادگار بگذارد، باید وحتما به معنای «حقیقت» وفادار بماند. آیا مستند «احمد» سند حقیقی تصویری بخشی از تاریخ سیاسی معاصر است؟