مهارت همدلی و انعطاف پذیری

تلاش برای فهم موقعیت زندگی دیگران و زمینه‌سازی برای پذیرش خود در میان دیگران بخشی از مهارت زندگی است. هر جا که به همیاری و مشارکت افراد نیاز باشد، همدلی موتور محرک این حرکات خواهد شد و کارآیی رفتارها را مضاعف خواهد نمود.

افراد،تنها زمانی می‌توانند به هم دیگر کمک کنند که عواطف و تجربه‌های دیگران را دریابند، دوستانی که در روابط خود با دیگران احساس رشد می‌کنند هنگامی به این امر واقف خواهند شد که بدانند دوستشان چه احساسی دارد.

هرگاه عضوی از جامعه انتظار آن را داشته باشد که دیگران او را با تمام ویژگی‌ها و خصلت‌ها بپذیرند، خودش هم باید قادر به فهم عقاید، باورها و احساس دیگران باشد.

متأسفانه نداشتن مهارت همدلی و توجه نکردن به مجموعه فضای شناختی و عاطفی دیگران سرچشمه بدفهمی فردی و بدتر از آن خصومت‌های نژادی است، فقدان همدلی در جوانان و نوجوانان باعث متوسل شدن به روش‌های انحرافی بیان خویشتن می‌شود به گونه‌ای که گاهی در تضاد با ارزشهای اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرد.

صبر، حوصله، پذیرش، ابتلاها و آزمایش‌ها، همگی از ابزارهای ایجاد انعطاف و تحمل در آدمی خواهند بود.

همدلی توانایی درک احساس و تجربه دیگران است؛ به این معنی که فرد بتواند خود را جای دیگری بگذارد و دنیا را از چشم او ببیند. مهارت همدلی دو جزء شناختی و عاطفی دارد.

ویژگی‌های افرادی که مهارت همدلی دارند

افرادی که مهارت همدلی دارند معمولا در بین دیگران بسیار محبوب و دوست‌داشتنی هستند. برخی از ویژگی‌های کلی آنها عبارت است از:

• دوست داشتن دیگران
• احترام گذاشتن به همۀ افراد
• ارتباط با طیف وسیعی از افراد مختف
• مهارت در دوست یابی
• محبوب بودن بین دیگران

مهارت همدلی چه چیزی برای فرد به ارمغان می‌آورد؟

همدلی کردن و توانایی شناخت احساسات دیگران، در حوزه‌های مختلف زندگی انسان اثر می‌گذارد. با داشتن مهارت همدلی می‌توانید به احساسات و توانایی‌های زیر دست یابید.

• ایجاد حس خوشایند و مثبت در فرد
• افزایش اعتماد به نفس و کارآمد
• کمک به تصمیم‌گیری بهتر
• جلوگیری از سوءتفاهم‌ها و رفتارهای نامناسب
• تحکیم روابط بین فردی (مثلا رابطه بین زوجین)
• کمک به شناخت بهتر دیگران و ایجاد روابط گسترده

نقش همدلی در فهم زندگی

همدلی یا هم حسی به معنی تلاش برای فهم موقعیت زندگی دیگران است. درک و پذیرش دیگران، یعنی همان افرادی که با ما تفاوت بسیار دارند، بخشی از مهارت همدلی است. بهبود روابط اجتماعی، مثلا در موقعیت‌های فرهنگی و قومی، از مهارت‌های زندگی امروز است و بدون آن، هر لحظه ممکن است کینه‌ها و خصومت‌های افراد، نسبت به یکدیگر تشدید شود. از آنجا که زندگی جمعی، به ویژه در عصر حاضر، به هم یاری و مشارکت نیاز دارد، لازم است با تقویت همدلی در افراد، آنان را به سوی تجربه رفتارهای جمعی مفید هدایت کنیم.

نشانه‌های همدلی

برخی علائم وجود دارد که نشان می دهد شما تمایل دارید یک فرد همدل باشید. که این عوامل عبارتند از:

• شما واقعاً در گوش دادن به صحبت‌های دیگران مهارت دارید.
• مردم اغلب از مشکلات‌شان برای شما می‌گویند.
• شما در درک احساس دیگران مهارت دارید.
• شما اغلب در مورد احساس دیگران فکر می‌کنید.
• افراد دیگری برای مشاوره به شما مراجعه می‌کنند.
• اغلب احساس غرق شدن در حوادث ناگوار را می‌کنید.
• شما سعی می‌کنید به دیگرانی که رنج می‌برند کمک کنید.
• شما در گفتن این که افراد صادق نیستند، مهارت دارید.
• شما در موقعیت‌های اجتماعی گاهی احساس خستگی می‌کنید.
• شما عمیقاً به افراد دیگر اهمیت می‌دهید.
• شما برای تعیین مرزها در روابط خود با دیگران با چالش مواجه هستید.

نکته پایانی:

همدلی ابعاد بی‌شماری دارد؛ اما تنها به یک نکته دیگر در مورد آن اشاره می‌کنیم که عبارت است از ناسازگاری‌های افراد با والدین و سایر اعضای خانواده. پژوهش‌های روان‌شناسان گویای این حقیقت است که دلایل ریشه‌ای این مسئله را باید در فضای ذهنی متفاوت والدین و فرزندان جستجو کرد. هر یک از این افراد، پدیده‌ها را از دیدگاه ویژه خود می‌بینند. در این زمینه نیز همدلی کلید درک و سپس حل تدریجی اختلافات افراد و والدین آنهاست.

همدلی، به راستی یک مهارت است و عده‌ای اساسا از این مهارت بی‌بهره و از مزایای بی‌شمار فردی و اجتماعی آن بی‌خبرند.