این نقاط مشترک ویژگی اصلی برق تولیدشده در نیروگاه‌های برق اتمی است. زیرا به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق کشور، نیروگاه‌های اتمی پایدارترین و باثبات‌ترین برق را تولید و به شهادت آمار و ارقام، سالانه از تولید و انتشار حجم وسیعی از آلاینده‌های زیست‌محیطی جلوگیری می‌کند. با تکیه بر بیت معروف «خوش‌تر آن باشد که سر دلبران/ گفته آید در حدیث دیگران» از حضرت مولانا پای صحبت‌های دکتر رجبی‌مشهدی؛ مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق نشستیم تا از منظر متولی راهبری برق کشور، نگاهی به نیروگاه‌های برق هسته‌ای بیندازیم.
به‌عنوان متولی راهبری شبکه برق در کشور، ایجاد تنوع در سبد برق کشور را چقدر ضروری می‌دانید و نیروگاه‌های اتمی در این میان چقدر اهمیت دارد؟
به لحاظ امنیت انرژی، لازم است که یک تنوع‌سازی در سبد اولیه تأمین منابع انرژی برای تولید برق صورت گیرد که استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و نیروگاه اتمی از راهکارهای اصلی است که به تنوع سبد منابع اولیه انرژی کمک می‌کند. نیروگاه‌های تجدیدپذیر شاید سرعت ساخت بیشتری داشته باشد اما با محدودیت‌های زمانی و مکانی هم مواجه است. درحالی‌که در فناوری هسته‌ای، این محدودیت‌ها را نداریم و برق پایدارتری می‌توانیم تولید کنیم. اگر در گذشته به‌عنوان یک فناوری فقط به انرژی اتمی نگاه می‌کردیم، الان یک ضرورت است. ناترازی سوخت در کشور به‌گونه‌ای رقم خورده که ضروری است از سایر فناوری‌ها برای تولید برق استفاده کنیم. درحال حاضردرکشور عزیزمان ایران بیش از ۹۵ درصد از تولید برق توسط سوخت‌های فسیلی انجام می‌شود و تنها ۵ درصد از تولید برق توسط سایر منابع تأمین می‌شود. این در حالی است که ظرفیت تولید گاز کشور محدود و تقاضا برای استفاده از سوخت گاز در کشور زیاد است. بنابراین ما باید به‌دنبال راه‌های جدیدی برای استفاده از منابع دیگری از انرژی اولیه برای تولید برق باشیم. خوشحالیم که براساس اطلاعات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ما جزو ۳۱ کشوری هستیم که دارای فناوری نیروگاه اتمی است و خوشبختانه این اقدام توسط همکاران ما در نیروگاه اتمی بوشهر مطابق استانداردهای جهانی و به‌صورت دقیق، کامل، ایمن و مطمئن صورت می‌گیرد. نیروگاه‌های اتمی تأمین‌کننده بار پایه است، همچنین از آنجایی که تقریبا تغییرات توان در این‌گونه از نیروگاه‌ها نداریم و برق تحویل‌شده به شبکه سراسری به صورت ثابت تولید می‌شود؛ توسعه آنها کمک می‌کند که برق پایه پایداری در کشور داشته باشیم.
نقش واحد یکم نیروگاه بوشهر در تأمین برق مورد نیاز کشور به‌خصوص در فصول پیک مصرف چه میزان است؟
نیروگاه اتمی علاوه‌بر کمک به تنوع سبد تولید، در فصل زمستان که مصرف سوخت‌های فسیلی در محدودیت‌های خاصی قرار می‌گیرد، به ما کمک می‌کند. همان‌طور که گفتم بیش از ۹۵درصد از میزان تولید برق توسط نیروگاه‌های با سوخت فسیلی که عمدتا گاز است، تأمین می‌شود و به‌نوعی بخش عمده‌ای از برق کشور را توسط یک حامل انرژی تأمین می‌کنیم. در فصل زمستان که هوا سرد می‌شود و میزان مصرف گاز در بخش خانگی بیشتر می‌شود، ما از حامل دوم یا پشتیبان که سوخت مایع نیروگاهی است، استفاده می‌کنیم و سرجمع همه این منابع، ۹۵ درصد از تولید را به خود اختصاص می‌دهد. در حال حاضر با هماهنگی و مدیریت همکاران‌مان در سازمان انرژی‌اتمی ایران از حداکثر تولید این نیروگاه در زمستان استفاده می‌کنیم تا ناترازی سوخت نیروگاه‌های کشور را جبران کنیم. از حدود ۶۱ میلیارد کیلووات ساعتی که نیروگاه اتمی بوشهر از ابتدای راه‌اندازی تولید کرده، تقریبا ۲/۵۵ میلیارد کیلووات ساعت به شبکه سراسری برق تحویل شده که برق بسیار خوب و پایداری است و توانسته نیازمندی‌های صنعت برق و بخش تقاضای کشور را به‌خوبی پاسخ دهد.
تأثیر نیروگاه اتمی بوشهر در کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی چه میزان است؟
نیروگاه اتمی بوشهر تقریبا به‌صورت روزانه حدود شش میلیون لیتر کاهش مصرف گازوئیل را به دنبال دارد. از لحاظ تعمیرات و سوخت‌گذاری زمان‌بندی دقیقی دارد و همواره مطابق برنامه پیش می‌رود. همچنین کمترین میزان خروج اضطراری در بین نیروگاه‌های کشور را دارد و می‌توان گفت که ما به تولید قابل‌اتکا و پایداری متصل هستیم که جای خوشحالی دارد.
باتوجه به نرخ رشد سالانه، برق مورد نیاز کشور را در افق بلندمدت چقدر درنظر گرفته‌اید؟
تا پایان برنامه هفتم توسعه، برنامه‌ریزی شده بیش از ۱۲۰هزار مگاوات نیروگاه منصوبه کشور باشد. درحال حاضر ۹۱هزار و ۵۰۰ مگاوات نیروگاهی نصب‌شده کشور است و حدود ۲۸ هزار و مگاوات را باید در طول برنامه هفتم یعنی حدود پنج سال آینده در مدار تولید قرار دهیم. با توجه به دوره پنج تا ۱۰ ساله ساخت نیروگاه‌های اتمی، فکر می‌کنم که پیش از پایان برنامه هفتم و در برنامه هشتم توسعه کشور، بتوانیم از ظرفیت ۲۰۰۰مگاوات نیروگاه‌های ۲ و ۳ بوشهر استفاده کنیم. البته سازمان انرژی اتمی توسعه نیروگاه‌های اتمی را با ظرفیت‌های متنوع‌تری را دنبال می‌کند. امیدوارم که این اتفاق بیفتد، قطعا به تنوع سبد انرژی اولیه در کشور کمک خواهد کرد. این امر، کمک به امنیت انرژی است و باید در دستور کار کشور قرار گیرد. بنده به‌عنوان متولی راهبری شبکه برق کشور بر این باورم که نیاز است نیروگاه‌های کشور را توسعه دهیم و امیدوارم که این اتفاق ان‌شاءا... رخ دهد.
در راستای تسریع و تسهیل عملیات احداث نیروگاه‌های جدید، چه همکاری مشترکی با سازمان انرژی اتمی دارید؟
هر واحد نیروگاهی یا هر بخش صنعتی با هر المانی که می‌خواهد به شبکه سراسری برق متصل شود، باید استانداردهای صنعت برق را داشته باشد. ما در زمان انتخاب مشخصات فنی نیروگاه، همکاری تنگاتنگی را با مشاور این کار داشتیم تا استانداردهای ما را پوشش دهد. به لحاظ این‌که همکاران ما در نیروگاه اتمی بوشهر با نیازمندی‌های شبکه سراسری برق آشنا بودند، این خواسته‌ها به‌نحو مطلوبی پوشش داده شده و همکاری بسیار خوبی بین ما و نیروگاه اتمی رخ داده است. امیدواریم که در احداث و در جریان اجرا و نصب این نیروگاه هم بتوانیم مشارکت ضمنی داشته باشیم تا این واحدهای جدید به شبکه سراسری برق کمک کرده و محدودیتی در تولید برق نداشته باشیم. قطعا با راه‌اندازی فازهای ۲ و ۳ می‌توانیم برق مطمئن‌تری را در شبکه به لحاظ برق پایه داشته باشیم.
در طول سال‌هایی که واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر درحال ساخت بود، چه فعالیت‌های مشترکی با سازمان انرژی‌اتمی برای به ثمر رسیدن این پروژه داشتید؟
از ابتدای راه‌اندازی این نیروگاه در سال۱۳۹۰ و پس از تحویل به بهره‌بردار ایرانی، رابطه تنگاتنگی با سازمان داشتیم و هردو از نیازمندی‌های یکدیگر مطلع بودیم. از این‌که این نیروگاه چه زمانبندی‌ای برای سوخت‌گذاری نیاز دارد؟ چه زمانبندی‌ای برای تعمیرات دارد؟ و ما چه زمانی را اختصاص بدهیم تا از ظرفیت حداکثر تولید نیروگاه هم در اوج بار تابستانی و هم در دوره محدودیت سوختی که در زمستان داریم، بتوانیم حداکثر استفاده را کنیم. زمان‌بندی به‌خوبی تنظیم شده و تقریبا به یک نقطه بلوغی در راهبری نیروگاه‌های اتمی در شبکه سراسری برق ایران رسیدیم. کمک‌هایی که دو طرف به یکدیگر می‌کنیم، بسیار زیاد و گسترده است.
باتوجه به تأکیدات مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور درخصوص تولید برق اتمی، اقدامات اخیر سازمان انرژی‌اتمی در دولت سیزدهم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
استفاده از فناوری اتمی به‌ویژه در حوزه نیروگاه‌سازی که آقای مهندس اسلامی به‌طور خاص آن را دنبال می‌کند، شتاب و سرعت خوبی گرفته است. امیدواریم در چرخه سوخت هم در شرایط مناسبی قرار بگیریم و محدودیتی در تأمین سوخت این نیروگاه‌ها نداشته باشیم تا نیروگاه‌های اتمی در آینده بتواند وزن بیشتری را در تولید برق کشور داشته باشد. قطعا با تلاش‌های صورت‌گرفته، سهم قابل‌توجهی از تأمین برق در آینده از آنِ نیروگاه‌های اتمی خواهد بود.
تولید ۲۰ هزار مگاوات برق اتمی که در افق ۲۰ ساله سازمان انرژی اتمی ایران قرار دارد،چه میزان از ناترازی شبکه را در آینده پوشش خواهد داد؟
اگر روند رشد مصرف براساس حدود ۵درصدی که طی ۱۰سال گذشته رقم خورده، باشد؛ تقریبا به یک ظرفیتی حدود۱۵۰ تا ۱۶۰هزار مگاوات نیروگاه نیازمندیم. البته چنانچه بهینه‌سازی مصرف هم به‌خوبی شکل بگیرد و بتواند جبران ناترازی‌ها را بکند. چراکه بخش عمده ناترازی‌ها، ناشی از اقداماتی است که سمت مصرف قرار دارد. این ۲۰ هزار مگاوات تحقق پیدا کند، حدود ۱۰ تا ۱۲درصد از سهم کل انرژی برق تولیدی کشور توسط نیروگاه اتمی تولید خواهد شد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم:
