«نفت در برابر غذا» یک جریان سیاسی است

محمد امینی رعایا با تاکید بر این موضوع که ایران باید به سمت تراز تجاری برود، افزود: ایران باید تمرکز خود را به این سمت ببرد که تراز تجاری خود را با کشورهایی که مبادله دارد نزدیک کند. به این معنا که به همان میزانی که صادرات داریم، واردات هم داشته باشیم. 

وی با تاکید بر این محور که ایران گام‌هایی برای دلارزدایی انجام داده اما کافی نیست، توضیح داد: اکنون تجارت ایران کمتر از ۵‌درصد به دلار وابسته است اما تجارت خود را با درهم و یورو انجام می‌دهد که در واقع این ارزها نیز تفاوت زیادی با دلار ندارند و همان تاثیر را بر اقتصاد ایران می‌گذارند؛ از این‌رو دولت در مسیر دلارزدایی خود باید وابستگی‌اش به دلار و ارزهای زیرمجموعه دلار را نیز کاهش دهد. 

امینی رعایا ادامه داد: ایران برای تجارت کالاهای اساسی از ارز درهم و یورو استفاده می‌کند که این موضوع باید کاسته شود و مسیر بهتری را طی کند. در مسیر دلارزدایی در برخی موارد از ارز ملی دو کشور هم استفاده نمی‌شود، بلکه تهاتر به‌صورت کالایی انجام می‌شود که این موضوع پیام‌رسان سوئیفت را کنار می‌گذارد و تحریم‌ها را کم‌اثر می‌کند. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: کشورهایی که تهاتر کالایی انجام می‌دهند معمولا از پیام‌رسان سوئیفت دیگر استفاده نمی‌کنند. 

وی به اهمیت تراز تجاری اشاره کرد و گفت: کشورهایی که تراز تجاری ندارند معاملات‌شان پایدار نیست. اکنون ایران به عراق صادرات زیادی دارد اما صادرات عراق به ایران اندک است. در این صورت عراق ترجیح می‌دهد از کشوری واردات انجام دهد که بتواند به آن کشور صادر کند و اکنون ترکیه در حال برنامه‌ریزی برای افزایش خرید نفت از عراق و صادرات محصولات مورد نیاز به این کشور است. 

امینی رعایا به موضوع نفت در برابر غذا اشاره کرد و گفت: نفت در برابر غذا یک جریان سیاسی است؛ به این دلیل که این روش در همه جای دنیا مرسوم است و تفاوتی ندارد که تامین کالاهای اساسی از پول نفت تامین می‌شود یا از ارز حاصل از صادرات دیگر. زمانی می‌توان گفت نفت در برابر غذا که همه ارز حاصل از صادرات نفتی برای واردات کالاهای اساسی صورت بگیرد و ارزهای دیگر نیز در اختیار بانک مرکزی نباشد. به عنوان مثال اکنون واردات مواد غذایی، قطعات خودرو، کالاهای واسطه‌ای، کالاهای فناورانه و... وارد می‌شود. زمانی نفت در برابر غذا اجرا شده که تنها واردات مواد غذایی انجام شود و صادرات محصولات دیگر در کار نباشد اما اکنون اصلا این روش‌ها مطرح نیست و تهاتر همان‌طور که اشاره کردم یکی از روش‌های مرسوم در اقتصاد جهان است. ایران در مسیر دلارزدایی و تهاتر کالا باید کالاهای اساسی خود را به جای کشورهای تحریم‌کننده از کشورهایی تهیه کند که تجارت بیشتری با آنها دارد. از حدود یک دهه گذشته چین هشت سال با دولتی طرف بود که خیلی آنها را در اقتصاد ایران راه نداد و اکنون چینی‌ها با احتیاط بیشتری به تجارت با ایران فکر می‌کنند. ایران در این شرایط باید بخشی از کالاهای اساسی خود را از چین که صادرات زیادی به این کشور دارد تهیه کند تا روابط دو کشور مستحکم‌تر شود.