شاید خورشید این‌بار برق ‌داشته‌باشد

براساس آمارهای بین‌المللی میزان تابش خورشید و کریدورهای بادی متعدد موجود در ایران، بالاتر از میانگین کشورهای اروپایی فعال در این حوزه است که نشان‌دهنده استعداد فوق‌العاده ایران در تامین انرژی‌های نو است.

با توجه به پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های انرژی خورشیدی، استفاده گسترده از این انرژی در ایران امیدوارکننده است، بنابراین، بسیاری از سرمایه‌گذاران داخل و خارج کشور علاقه‌مندند در زمینه توسعه انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کنند. اگر مساحتی معادل ۱۰۰×۱۰۰ کیلومترمربع از زمین ایران را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتاییک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق کشور خواهدبود. افزایش تقاضای انرژی در ایران باعث نگرانی‌های بسیاری از قبیل فقر انرژی و آلودگی زیست‌محیطی شده‌است. انرژی خورشیدی بهترین پاسخ به فقر انرژی است و می‌تواند فرصت‌های عالی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا را فراهم کند. فتوولتاییک خورشیدیPV یک فناوری مناسب برای منبع برق تجدیدپذیر در ایران، به ویژه در مناطق روستایی دور افتاده است که در آنجا توسعه شبکه از لحاظ مالی یا فنی قابل اجرا  نیست. انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر با شتابی دیوانه‏‏‌وار در دنیا در حال توسعه هستند. سال گذشته بیش از ۸۰درصد میزان تولید اضافه‏‏‌شده به ظرفیت اسمی تمام نیروگاه‏‏‌های برق جهان، از منابع تجدیدپذیر بوده‌است. حوزه انرژی‏‏‌های پاک در سال ۲۰۲۲ سرمایه‌گذاری ۱/۵تریلیون دلاری را تجربه کرده و رکوردی تاریخی بر جای گذاشته‌است. به نظر می‌رسد علاوه بر سرمایه‌گذاران خصوصی، دولت‏‏‌ها نقشی بسیار پررنگ در سرمایه‌گذاری برای توسعه این منابع ایفا می‌کنند. این حرکت پرشتاب در حالی است که در ایران، با آن‌که رسیدن به ظرفیت‏‏‌های مشخصی از تولید همواره در برنامه‏‏‌های توسعه‏‏‌ای کشور در دهه‏‏‌های گذشته وجود داشته، این ظرفیت‏‏‌ها هرگز محقق نشده‌است. در حالی که قیمت‏‏‌گذاری دستوری برق مهم‌ترین عامل ‌توسعه نیافتن این صنعت در کشور بوده، دولت نیز در دهه‏‏‌های اخیر فاقد منابع کافی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه بوده‌است. 

البته چشم‌‌‌انداز انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، با وضعیت فعلی کاملا تفاوت دارد. سال ۲۰۲۱ حدود ۸۴درصد ظرفیت اضافه‌‌‌شده به شبکه برق دنیا از نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر بوده‌است. بیش از نیمی از این ظرفیت تجدیدپذیر ایجادشده مربوط به فناوری‌‌‌های خورشیدی، ۳۰درصد مربوط به فناوری‌‌‌های بادی و بقیه مربوط به سایر فناوری‌‌‌های تجدیدپذیر (برق‌‌‌آبی، زیستی، زمین‌‌‌گرمایی و سایر) است. پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۰۵۰ بیش از ۸۵درصد برق دنیا از طریق منابع تجدیدپذیر و به رهبری فناوری‌‌‌های خورشیدی تامین شود. در حوزه حمل‌‌‌ونقل، تخمین زده شده تا سال ۲۰۴۰، حدود ۵۷درصد‌ کل فروش خودرو‌‌‌های مسافرتی، انرژی خود را به جای سوخت‌‌‌های فسیلی، با برق تامین ‌کنند که برآورد می‌شود تا این سال، سهم کل ناوگان برقی به حدود ۳۰درصد کل برسد. طبق برآورد آژانس اطلاعات انرژی آمریکا، با اتخاذ سیاست‌‌‌های حمایتی از سوی اکثر کشورهای دنیا، تا سال ۲۰۵۰ انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر پس از نفت پراستفاده‌‌‌ترین منبع انرژی در تمام کاربردهای خانگی، صنعتی و کشاورزی خواهدبود. با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از ۲۰۰۰ کیلومترمربع، امکان نصب بیش از ۶۰هزار نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد و بر این اساس و به گفته سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر وزارت نیرو، اگر مساحتی معادل ۱۰۰×۱۰۰کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتاییک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق ایران در سال ۸۹ خواهدبود.

از سوی دیگر، با  توجه به این‌که هنوز اقدامات زیربنایی از جمله برق‌رسانی به روستاها در نقاط مختلف کشور ادامه دارد و انتقال انرژی در مناطق دورافتاده دشوار و هزینه‌بر بوده، استفاده از منبع خورشید برای تولید برق، مقرون به صرفه است. همچنین اشتغال‌زایی و درآمدزایی به ویژه در مناطق کم‌برخوردار یکی از ثمرات تولید انرژی تجدیدپذیر خورشیدی با استفاده از امکانات محلی است.با این تفاسیر هنوز در اجرای برنامه‌ها بسیار عقب مانده‌ایم و با نگاهی به تصویر زیر و تفاوت تابش خورشید در ایران و آلمان می‌توان به ظرفیت‌ها و بی‌تفاوتی‌ها پی برد.

​​​​​