۴۳
از آغاز: چه چیزی یا چه کسی میتواند از اندوه عمیق جنگزدگان بکاهد؟از پایان جنگجهانی دوم در سال ۱۳۲۷ و شکلگیری جنبش پارالمپیک در دنیا تا آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق و شکلگیری ورزشهای افراد دارای معلولیتِ کشورمان در سال ۱۳۵۹ تاریخ به این پرسش پاسخ میدهد؛ ورزش پناه جانهای خسته میشود. بسیاری از یادگاران جنگ تحمیلی هم، به بسکتبال با ویلچر روی میآورند و زندگی راه خودش را خوب پیدا میکند. کمکم افراد دارای معلولیت هم لذت ورزش روی ویلچر را در مییابند و به جمع جانبازان اضافه میشوند. اینطور است که اولین رشته ورزشهای ویلچری ایران، از دل جنگ متولد میشود.
۶۰
یوگسلاوی: با آغاز ریاست محمود خسرویوفا در فدراسیون ورزشهای جانبازان و معلولین، تیم بسکتبال با ویلچر به عنوان اولین تیمملی ورزشی افراد دارای معلولیت ایران در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۰ به مسابقات بینالمللی یوگسلاوی اعزام میشود.
۹
رویداد بزرگ: ۲۰ سال بعد در آتن ۲۰۰۴ از جمع ۹۰ نفره کاروان ایران، ۱۲ ملیپوش بسکتبال با ویلچر برای اولینبار بازیهای پارالمپیک، بزرگترین رویداد ورزش افراد دارای معلولیت را تجربه میکنند و در رده نهم (از ۱۳ تیم ) میایستند.
۲۰۰۸
سال بد: تیمملی در دومین حضور پارالمپیکیاش و در اعتراض به ناهماهنگی برنامه بازیهای ۲۰۰۸ پکن، در مرحله یکچهارم نهایی مقابل آمریکا به میدان نمیرود و بسکتبال با ویلچر ایران از سوی فدراسیون بینالمللی تعلیق میشود. محرومیتی پنج ساله از تمام مسابقات رسمی دنیا با ۱۱ ماه تخفیف. در نهايت المپیک لندن ۲۰۱۲ هم از دست میرود.
۶
بیم و امید: از ۱۳۸۷ تا شش سال بعد؛ جدال بسکتبال با ویلچر برای روشن نگه داشتن چراغ خانه، در روزهای انتظار و بیم و امید... خیلیها میروند. خیلیها میمانند. بازیکنان تازهنفس هم از راه میرسند. تلاش برای بقا و ساختن متوقف نمیشود. تنور رقابتهای باشگاهی و قهرمانی کشور را داغتر کردهاند و در همین سالها زنان هم به زمین بسکتبال با ویلچر ایران اضافه میشوند.
۹۳
سلام اینچئون: با باز شدن درهای جهان به روی تیمملی، این تیم تیر ماه ۱۳۹۳ با نخستین حضور در مسابقات قهرمانی جهان در کرهجنوبی در رده هشتم قرار میگیرد و چند ماه بعد هم در نخستین تجربه پارآسیایی به مدال برنز بازیهای ۲۰۱۴ اینچئون دست مییابد.
۱۰
قهوه شیرین: بالاخره تیمملی با هدایت عباس آقاکوچکی، شیرینی رسیدن دوباره به پارالمپیک را تجربه میکند و در بازیهای پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو در برزیل جایگاه دهم را به خود اختصاص میدهد.
۴
روزهای روشن: ۲۰۱۸ سال خوب بسکتبال با ویلچر است؛ با دومین تجربه در مسابقات قهرمانی جهان و نویدبخش روزهای روشن. تیمملی ایران با چهرههای درخشان و جوان خود با هدایت محمدرضا دستیار برای اولینبار در هامبورگ به جمع چهار تیم برتر جهان راه پیدا میکند. چند ماه بعد همین ترکیب در جاکارتا، نخستین طلای رقابتهای پارآسیایی را به کارنامه خود اضافه میکند.
۹
کوویدزدگی: در روزهای جدال جهان با همهگیری ویروس کرونا، انگار کووید به بسکتبال با ویلچر مردان ایران هم میزند! پس از جدایی دستیار، با وجود کسب سهمیه پارالمپیک ۲۰۲۰، تیم با انتظارات و ایدهآلهای کیفیگرایی مسئولان و احتمال کسب مدال فاصله دارد و همین، اعزام را به اما و اگر میکشاند. بعد از سه بار تغییر در کادر فنی و رفت و برگشت برخی لژیونرها، در نهايت ملیپوشان با سرمربیگری عباس آقاکوچکی به توکیو میروند و یک پله بالاتر از ریو، در رده نهم پارالمپیک ۲۰۲۰ قرار میگیرند.
۳
تاریخسازی: از آبان ۱۴۰۱ تا خرداد ۱۴۰۲ و با اضافه شدن بازیکنان جوانِ لیگ، اردوهای تیمملی دوباره به سرمربیگری محمدرضا دستیار برپا میشود. بازیکنان شاغل در لیگهای خارجی هم کمکم خود را میرسانند و ترکیب کامل میشود. خیلیها میروند و خیلیها میآیند. گاهی باید ۴۳ سال بگذرد تا آرزوهای بزرگ دیروز نسل گذشته، بشود واقعیت امروز زندگی جوانان امروز. تیمملی بسکتبال با ویلچر ایران در سومین حضور خود در رقابتهای قهرمانی جهان ۲۰۲۳ دبی تاریخساز میشود. خیلی وقتها کافیاست اعداد آنها را کنار هم بگذارید. خودشان یک دنیا حرف را یکجا میزنند. این تیم امروز حال خوبی دارد. برای اولین بار در تاریخ ایران و مردان آسیا، روی سکوی سومی جهان رفته و با گامی که به سوی پارالمپیک پاریس برداشته و سهمیهای که به آن نزدیک شده است، نیاز به حمایتهای بیشتری دارد. با این برنز ارزشمند، وقت آن رسیده که مردان بسکتبال با ویلچر ایران آرزوهای بزرگتری را از سبد خود بیرون بکشند. کمی بزرگتر از دفاع از عنوان قهرمانی در پارآسیایی هانگژو.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد