ثبت افتخارات از رسالت‌های مستند است

در ادامه گزارش جام‌جم از این مراسم را می‌خوانید.

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در آیین اختتامیه دومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک، عنوان کرد: رادیو به‌تنهایی یک موضوع برای ساخت مستندهای فراوان است. بسیاری از لحظات شیرین معاصر را با رادیو تجربه کردیم.

وی افزود: کار رسانه، رساندن، نمایش دادن و به سمع رساندن است. اگر رسانه کارش نمایش دادن باشد، مستند یعنی عمیق دیدن و عمیق نمایش دادن. اگر مستند، رادیویی باشد کارش سخت‌تر است چون باید عمیق دیدن را بدون تصویر برای شنوندگان نمایش دهد. همان‌طور که می‌دانیم کار رادیو از کار تلویزیون سخت‌تر است. پس ساخت مستند رادیویی از مستند تلویزیونی سخت‌تر است چون باید بدون تصویر حرفش را در ذهن مخاطبان بنشاند.

رئیس رسانه‌ملی با اشاره به حضور پررنگ تولیدات مراکز استان‌ها در این جشنواره ادامه داد: در ادامه باید بگویم اگر کار تولید مستند رادیویی سخت‌تر از تولید مستند تلویزیونی است، کار ساخت مستند در مراکز استان‌ها از تولید در تهران دشوارتر است.

جبلی با تاکید بر لزوم ساخت مستندهای بیشتر درباره چهره‌هایی چون سردار علی فضلی و سردار شهید احمد کاظمی گفت: رشادت‌های فرزندان ایران و پیشرفت‌هایی که در بیش از چهار دهه از انقلاب رخ داده، موضوعاتی برای مستندسازی هستند. پیشنهاد می‌دهم یک جایزه ویژه پیشرفت در جشنواره مستند رادیویی در‌نظر گرفته شود. باید به نسل جوان افتخارات را نشان دهیم تا به آینده امیدوار باشند. یکی از وظایف تاریخی مستند به تصویر کشیدن پیشرفت‌های بزرگ است. تاریخ معاصر ما، تاریخ پر‌افتخار ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تاریخ پر‌عبرت ما قبل از انقلاب باید بیان شود و باید گفته شود که در فضای آزادی و استقلال از چه نعمت‌هایی برخوردار هستیم.

به گزارش جام‌جم، رئیس سازمان صداوسیما با معرفی کتاب مشروطه‌شناسی نوشته موسی نجفی، تصریح کرد: ثبت تاریخ در قالب مستند از‌جمله رسالت‌های سنگین مستندسازان و هنرمندان است. امیدواریم رسانه‌ملی آینه‌ای برای ثبت، انعکاس و به یادگار گذاشتن افتخارات برای نسل آینده باشد.

شعارهای محوری دوره بعدی جشنواره

علی بخشی‌زاده، معاون صدای رسانه‌ملی در این مراسم عنوان کرد: مفتخرم به‌عنوان خادم این مجموعه اعلام کنم پژواک پربارتر، پرشورتر و درخشان‌تر از گذشته، دومین سال خود را پشت سر گذراند. به اذعان کارشناسان و خبرگان رسانه، این جشنواره به قالب مستند رادیویی روح تازه دمید. شاهد من آثار رسیده به جشنواره بود که نسبت به سال گذشته از نظر کمی و کیفی در خور توجه بودند.

به گزارش جام‌جم، وی ادامه داد: سال سختی را پشت‌سر گذاشتیم که بحق می‌توان گفت جنگ روایت‌ها بود. از یک طرف دنیای پر از دروغ و تباهی با فناوری‌های روز و شیوه‌های گوناگون واقعیت را وارونه می‌کند تا اذهان را تسخیر کند و از سوی دیگر همت بلند و رشادت‌های ملت ایران نمایان است که فرزندان این ملت در رادیو تلاش خالصانه‌ای را برای تبیین و روشنگری داشتند و به سربلندی ایران عزیز افزودند. قاب مستند یکی از مهم‌ترین ابزارهای جنگ رسانه‌ای و مقابله با سیاه‌نمایی‌هایی است که رسانه‌های بیگانه در دستور کار دارند. قالب مستند همچون نور به تاریکی واقعیت‌های اجتماعی ما می‌تابد و آن را برای مخاطبان روشن می‌کند.

بخشی‌زاده بیان کرد: وجه تمایز این دوره موضوع‌محور بودن مستندها در قالب شش موضوع مهم کشور بود. محور اول انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، استقلال و همبستگی ملی؛ محور دوم جهاد تبیین و هدایت فرهنگی؛ محور سوم جمعیت، فرزندآوری و تقویت نهاد خانواده؛ محور چهارم محیط‌زیست؛ محور پنجم پرداختن به شعار سال و موضوعاتی چون اقتصاد و تولید اشتغال‌آفرین؛ محور ششم پاسداشت زبان فارسی است.

وی افزود: در این جشنواره رادیو نشان داد می‌تواند مشعل‌دار جهاد تبیین و راهنمای صادق مخاطبان به سوی عدالت و حقیقت باشد. این رسانه گرم، رسانه زندگی‌بخش و آگاهی‌بخش و عضو تاثیرگذار رسانه‌ملی است.

بخشی‌زاده گفت: شعار محوری و ستون فقرات جشنواره سوم را خدمت‌تان عرض می‌کنم. نکته با‌اهمیت رادیو در سال‌جاری بحث تقویت سرمایه اجتماعی است. شش مؤلفه سرمایه اجتماعی را تقویت می‌کند: اول افزایش نشاط فردی و اجتماعی، دوم افزایش امید فردی و اجتماعی، سوم مقوله اعتماد و اعتماد به آینده، چهارم مقوله مشارکت، پنجم رضایت‌مندی در حیطه فردی و اجتماعی و محور آخر احساس امنیت است. این شش محور شعار جشنواره سوم خواهند بود.

آثاری در سطح بین‌المللی

حمیدرضا افتخاری، مدیر شبکه رادیویی صبا و دومین دبیر جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک ابتدا با ارائه گزارشی از این دوره گفت: نزدیک به یک سال برای برپایی این جشنواره و جشن گرفتن نتایج آن، زحمت کشیده شد. تقریبا یک هفته بعد از اعلام نتایج دوره اول با دستور معاون صدا، کار جشنواره دوم آغاز شد. مهر ماه گذشته فراخوان جشنواره انتشار یافت و دریافت آثار تا بهمن ادامه داشت.

وی افزود: ۷۳۴ اثر به دبیرخانه رسید که از میان آنها ۵۹۰ اثر حائز شرایط شرکت در داوری شناخته شدند. در نهایت ۱۲۹ اثر به مرحله نهایی رسید و پس از داوری، نامزدهای دریافت جوایز در ۴ اردیبهشت امسال اعلام شدند.

افتخاری بیان کرد: هدف دوره اول جشنواره احیای گونه مستند بود که بخش عمده‌ای از این هدف را محقق کردیم. استقبال شبکه‌ها از شرکت در این جشنواره و دریافت آثار خوب نشان می‌دهد توانستیم این هدف را تا حد زیادی محقق کنیم.

دبیر دومین جشنواره پژواک عنوان کرد: به اذعان داوران، برخی آثار جشنواره امکان رقابت با آثار بین‌المللی را دارد. امیدوارم سال‌ها شاهد برگزاری چنین جشنواره تخصصی در حوزه مستند باشیم.

همراهی با جبهه مقاومت

سردار علی فضلی از دیگر حاضران در سخنانی گفت: نقش شما در رسانه و به‌ویژه رادیو پررنگ است. چه خوب است که ما به شما هنرمندان افتخار می‌کنیم.

وی اضافه کرد: در حالی که در روزهای نخست جنگ، آبادان در شرف سقوط بود، امام (ره) فرمان دادند که حصر آبادان باید شکسته شود. 42سال از آن روز می‌گذرد اما مجری‌ای که در آن روز پیام دلنشین امام (ره) را قرائت کرد، آن‌قدر روایت محکم و قاطعی داشت که هنوز در خاطره‌ها مانده است. چه خوب است این چنین برنامه‌سازی کنیم و در خاطره‌ها بمانیم.

سردار فضلی بیان کرد: خوب است که این جشنواره در آینده، روال بین‌المللی را طی و جبهه مقاومت را هم با خود همراه کند.

چند رویداد و حضور خاص

سردار حاج علی فضلی، سردار دفاع‌مقدس و چهره ماندگار حوزه دفاع‌مقدس از دیگر حاضران در این مراسم بود که از او تقدیر شد و همچنین با حضور وی از یادگار سردار شهید حاج احمد کاظمی تقدیر به عمل آمد.

در بخشی از مراسم از علی‌اصغر نادرپور، پیشکسوت گزارشگری برای سال‌ها فعالیت در رساندن صدای روستاها به مردم با حضور مسعود فروتن و حمیدرضا صحراگرد، مدیر رادیو تهران تقدیر شد.

تقدیر از خانواده زنده‌یاد صدیقه اعتماد سعید، مدیر شبکه رادیویی سلامت که به‌تازگی درگذشت از بخش‌های دیگر مراسم بود و عنوان شد جایزه‌ دکتر اعتمادسعید از دوره دیگر برای بهترین مستندها در حوزه پزشکی و سلامت در نظر گرفته می‌شود.همچنین تقدیر از داوود نماینده با عنوان آقای مستند از دیگر بخش‌های‌ این مراسم بود. در این مراسم از جلد دوم کتاب مستند رادیویی به زبان آدمیزاد و همچنین پوستر دوره سوم جشنواره رونمایی شد.

در بخشی از اختتامیه هم سعید معدن‌کن یکی از داوران، بیانیه هیات داوری را خواند. چهره‌های بسیاری در این مراسم حضور داشتند که برخی از آنها برای اهدای جوایز بخش‌های مختلف روی صحنه آمدند. شاهید مظفری، حسن خجسته، محمدحسین صوفی، حمید شا‌ه‌آبادی، اکبر منانی، بهروز رضوی، مسعود اسکویی، ماندانا اصلانی، غلامعلی امیرنوری، علیرضا جاویدنیا، غلامعلی پیرایرانی، محمدرحمان نظام اسلامی، رسول نجفیان، عذرا وکیلی، مریم واعظ پور، فرهنگ جولایی، مسعود خواجه‌وند، نگین خواجه نصیر، جمال احمدی‌پور، آرمان غفاریان، پیمان طالبی، فریبا باقری، احمد طبعی، فرزاد حسنی، فریبرز گلبن، بیوک میرزایی، ناهید مسلمی، ایوب آقاخانی، ساجد قدوسیان، محمدجعفر محمدزاده، ابوالفضل اینانلو، الهام زرتاختی، سعید بارانی، رویا فلاحی، مهدی قناعت پیشه و... از جمله افراد حاضر بودند.

در جمع خبرنگاران: ابلاغ دستور برای کشف استعدادها

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در جمع خبرنگاران حاضر شد و به پرسش‌های آنان پاسخ داد. وی در پاسخ به پرسش خبرنگار جام‌جم درباره تدابیر اندیشیده شده برای جذب استعدادهای تازه به رادیو و تلویزیون در زمان کمرنگ شدن حضور برخی چهره‌های مطرح گفت: علاوه‌بر رویکرد استفاده از ظرفیت استان‌ها در ساختارهای مرکزی ما مثل سیمافیلم یا شبکه‌های سراسری هم این موضوع ابلاغ شده است. در واقع ما به مدیران ۳۳ مراکز استان‌ها و مراکز مستقل‌مان ابلاغ کردیم که یکی از شاخص‌های جدی ارزیابی مدیران، میزان شناسایی و استفاده از نیروهای توانمند است. خوشبختانه رقابت خوبی میان مراکز برای کشف استعداد هنری در حوزه‌های مختلف نظیر بازیگری، نویسندگی و حوزه‌های مرتبط با تولید شاهد هستیم.

وی افزود: نمونه‌ای روشن ـــ‌که گرچه متعلق به این دوره نیست ولی ما از آن حمایت کردیم ـــ سریال «نون خ» است که بیش از ۸۰ درصد عوامل آن اهل مناطق کردنشین هستند. باورمان این است که در همه استان‌ها این ظرفیت وجود دارد.

رئیس رسانه‌ملی در پاسخ به سؤالی درباره پروسه تولید سریال‌ها عنوان کرد: در تولید و ساخت مجموعه‌های نمایشی و سریال‌ها هیچ تغییری ایجاد نشده و سیمافیلم کماکان متولی ساخت مجموعه‌های نمایشی است مثل الف ویژه و دیگر سریال‌ها و این ساختارهای جدید برای اضافه شدن گونه‌های جدید نمایشی است که یا تاکنون وجود نداشته یا کم به آنها توجه شده بود.

رئیس صداوسیما تصریح کرد: مرکز سیمرغ متولی تولید برنامه‌های سیتکام، برنامه‌های تلویزیونی به‌اصطلاح پروداکشن‌های‌ بزرگ و همچنین احیای حوزه‌هایی مثل تله‌تئاتر است که در سال‌های اخیر کمتر به آنها توجه شده است.

جبلی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگاران که چه زمانی می‌توان خروجی این مراکز را روی آنتن تلویزیون دید توضیح داد: ان‌شاءا... ظرف ماه‌های آینده و حتی زودتر طی هفته‌های آینده می‌توانیم خروجی این مرکز سیمرغ را ببینیم. این مرکز خیلی جدید است و تازه چند هفته بیشتر نیست که ساختمانی به آنها داده‌ایم. تا اینها بخواهند مستقر شوند، بودجه آنها برسد، نیروی انسانی مشخص شود و ... کمی زمان می‌برد اما اینها مراکزی هستند که کمک می‌کنند هم کیفیت تولیدات افزایش یابد و هم به لحاظ کمی بیشتر شوند.

وی در پاسخ به سوالی درباره پخش سریال‌های خانگی از تلویزیون گفت: برخی از طرح‌هایی که به ساترا ارائه شده کاملا با ضرورت‌ها و نیازهای فرهنگی جامعه منطبق است. آنچه که ذائقه فرهنگی و سالم جامعه به آن نیاز دارد و ما هم اینها را با دوستان‌مان در ساترا بررسی کرده‌ایم هم طرح‌های این‌چنینی را تشویق می‌کنند و هم اگر طرح‌های این‌چنینی وجود دارند به حوزه‌های مختلف سیما معرفی شوند. حتی اگر امکان داشته باشد مشارکت در تولید آنها برای تبلیغ و ترویجش وجود دارد.

جبلی اضافه کرد: ما به شیوه‌های مختلف هم مشارکت می‌کنیم، هم تبلیغ و ترویج و تیزرهای آنها را در سیما خواهیم داشت و حتی می‌توانیم حق پخش آنها را خریداری کنیم. تا الان مورد خاصی اسم نبرده‌اند اما طرح‌های خوبی رسیده است. به محض این‌که کارهای فاخری که قابل حمایت و پشتیبانی است وجود داشته باشد به این وعده عمل می‌کنیم.

جوایز: برگزیدگان جشنواره

تندیس پژواک، لوح‌تقدیر و هدیه‌نقدی بخش مستند مدافعان امنیت از قسمت برگزیدگان بخش مردمی به مجتبی نوروزپور برای مستند رزمندگان بدون مرز، از مستندهای حوادث تروریستی به سجاد باغ شیخی برای مستند حسام حسام ... بهشت، از مستندهای روایی به محمدرضا آقازاده برای مستند روایت کرونا شب عملیات، از میان مستندهای گزارشی به زهرا میرشکاری برای مستند شوق‌پرواز و اکبر دسترنج برای مستند مهره جدید اهدا شد.

در بخش بعدی جایزه راوی برگزیده زن به مریم یوسفی برای روایت مستند «بلندی‌های قمطره» از صدای مرکز آذربایجان‌غربی اهدا شد. سعید بارانی برای «روایت مستند پرواز ۴۷۲۱» از رادیوپیام هم بهترین راوی مرد مستند رادیویی شد.

در بخش دیگر، جایزه بهترین گوینده زن به فاطمه آل‌عباس برای مستند رادیویی «سفر حجمی در خط زمان» از رادیو ایران تقدیم شد. امین ضیایی برای گویندگی مستند «سرب‌داغ» از رادیو گفت‌وگو هم جایزه بهترین گوینده مرد را دریافت کرد.

در ادامه جایزه بهترین صدابرداری به مریم امینی برای مستند «رنج و گنج» از صدای مرکز ایلام رسید.

همچنین جایزه بهترین نویسندگی مبتنی بر پژوهش به سیده‌فاطمه علیقلی‌شعار برای مستند «سرب‌داغ» از رادیو گفت‌وگو تقدیم شد.

در بخش گزارشگری دیپلم افتخار به محمدرضا قضاتلو برای «آرایشگرد» از رادیوجوان و فاطمه رفیعی برای «دارودون» از صدای مرکز چهارمحال‌وبختیاری داده شد. مینا رهروان هم برگزیده این بخش برای مستند «آق‌قویون» از صدای مرکز گلستان معرفی شد.

در بخش مستندنگاری جایزه به مریم هدیه‌لو برای مستند «سرزمین مادری» از رادیوایران رسید. در بخش پژوهش برتر برای مستندنگاری هم جایزه به لیلا اخوان تویسرکانی برای مستند «تولدت‌مبارک» از رادیوسلامت تعلق گرفت.

در بخش مستند مستمر از میان مستندهای بلند جایزه به محسن شاهمرادی‌ برای مستند «جهان در جام» از رادیوصبا رسید.

تهیه‌کننده برگزیده مستند بلند هم حسین معصومی برای «پهلوان‌ماندگار» از رادیو ورزش شناخته شد.

بخش مستند نیمه‌بلند برگزیده نداشت. فقط از عبدا... راضی یار عزیز برای مستند پنجره از رادیومعارف و رقیه آقازاده برای مستند «داستان زندگی» من از کانال ورزش بانوان تقدیر شد.

مینا نیکانیک برگزیده بخش مجموعه مستند برای «اختیاریه» از شبکه رادیویی تهران شد. جایزه تهیه‌کننده برگزیده هم در این بخش به انسیه شمسألهی برای «قهرمانان نمی‌میرند» از رادیوصبا تعلق گرفت.

در بخش ویژه جشنواره در قسمتی با نام مدافعان امنیت علی جویا برای «روز بارانی» از رادیوفرهنگ به‌عنوان تهیه‌کننده برگزیده معرفی شد.

در موضوع شهدای حوادث تروریستی هم جایزه به مریم خادم‌پور برای مستند «باباجان دا...» از رادیومستند رسید. تهیه‌کننده برگزیده هم امید خسروی‌شیری برای مستند بلوار قدس از صدای مرکز خوزستان شد.

در بخش مستند بازسازی هیچ اثری برگزیده نشد و صرفا لوح‌تقدیر و جایزه‌نقدی به مریم تقی‌زاده‌ هدش برای خارج از محدوده از صدای مرکز یزد رسید.

محمد محمدخانی برای مستند «روح‌انگیز» از صدای مرکز مازندران به‌عنوان برگزیده بخش مستند گزارشی شناخته و تهیه‌کننده برگزیده در این بخش هم سحر رحیمی برای «هه‌وارنشینی» از صدای مرکز کردستان معرفی شد.

در بخش مستند داستانی هم هیچ اثری برگزیده نشد و فقط لوح‌تقدیر و هدیه‌نقدی به ناهید سعادتی برای «نقطه ویرگول» از صدای آذربایجان‌شرقی تعلق گرفت‌.

در مستند منتخب بخش پرتره، فاطمه قاسم‌آبادی برای «معجزه قرن» از رادیوقرآن معرفی شد. برگزیده این بخش هم در بخش تهیه‌کنندگی سهیلا باقری برای مستند «جان‌مریم» از رادیوسلامت بود.

در بخش مینی‌فیچر، بیتا احمدی برای «آمبولی‌زبان» از رادیوجوان به‌دلیل پاسداشت زبان‌فارسی برگزیده شد. تهیه‌کننده برتر در این بخش هم حسن عبدالهاشم‌پور برای «صحنه مرگ» از رادیو ورزش بود.

در بخش مستند محض از سامان حافظی برای مستند «خمینی خراسان» از رادیو اقتصاد تقدیر شد. عنوان تهیه‌کننده برگزیده و بهترین اثر جشنواره در این بخش هم به مهدیه پهلوانی برای مستند «آقا‌روح‌ا...» از رادیوجوان رسید.

در بخش موضوعی جایزه محیط‌زیست به سهیلا راهگشای برای مستند «مخ‌طاق» از صدای مرکز آبادان رسید. در موضوع فرزندآوری، جمعیت و تقویت نهاد خانواده هم از هدی فلاح برای «من‌کدومه» از رادیوتهران تقدیر و برگزیده مژگان فرزین برای «بهشت‌شرقی» از رادیو صبا معرفی شد.

در پاسداشت زبان و ادبیات فارسی جایزه به سیدمحمدمهدی رکنی‌حسینی برای «مردی که قرار نبود رئیس‌جمهور شود» از رادیومعارف رسید. برای شعار سال هم هیچ اثری شایسته برگزیده‌شدن معرفی نشد اما از دو اثر تقدیر به‌عمل‌آمد. «مروژ» از امید باشت‌باوی برای رادیوتهران و «امان‌آباد تا ایران‌آباد» از معصومه کیانی‌فیض‌آبادی برای کانال ورزش بانوان این آثار بودند‌.

در موضوع جهاد تبیین و هدایت فرهنگی زهره سربازی از رادیوایران برای مستند «بازی» برگزیده شد.

در موضوع انقلاب اسلامی، دفاع‌مقدس و استقلال و همبستگی ملی ضمن تقدیر از کیانی برای مستند «کاپیتان»، بهرام نوری برای «استاندار» از صدای مرکز گیلان برگزیده شد.

در بخش مردمی جشنواره هم عنوان بهترین مستند رادیویی به «مروژ» اثر امید باشت‌باوی از رادیوایران تعلق گرفت.