او علاقهمند بود همیشه کارهای مؤثر انجام دهد. به همین دلیل، گزیدهکاری را برای خودش انتخاب کرد. آثار او همیشه سر و صدای زیادی ایجاد میکرد. برایش فرقی نداشت در تبیین فرهنگ انقلاب باشد یا در کسوت کارگردان برای مستندسازی یا مجری برای یک برنامه. او در هر راهی که قدم میگذاشت سعی میکرد یک اثر تاثیرگذار روانه آنتن کند. بیتردید شادروان طالبزاده یکی از فیلمسازان و تحلیلگران بسیار باسواد، شجاع و به روز بود که متاسفانه بسیار زودهنگام هم از کنار ما رفت. قطعا در نبود او ثلمهای به سینمای مستند و تلویزیون وارد میشود. به همین دلیل در این گزارش مروری بر شخصیت این مرد بزرگ و آثارش داشتیم که در ادامه مطالعه میکنید.
به گزارش جامجم، مرحوم طالبزاده از یاران شهید آوینی بود که امروز در میان ما نیست اما آرمان و دغدغههایش باقی است. خدمات این هنرمند زمانی که در قید حیات بود همچون خاری در چشم جریان صهیونیسم و استکبار جهانی بود. یکی از خدمات تاثیرگذار او بیتردید گفتوگوهای بینظیری بود که میگرفت. تماشای گفتوگوهای تاثیرگذارش در تلویزیون هنوز هم برای مخاطبان خالی از لطف نیست.
رو کردن دست استکبار
گفتوگوهای او در برنامه تلویزیونی «عصر» حقیقت استکبار را در آمریکا و جهان استعمار بهخوبی روشن و تحلیل میکرد. میتوان گفت ما دیگر کسی مانند او نداریم. این برنامه را میتوان یکی از مهمترینهای فعالیتهای او در بستر تلویزیون دانست، برنامهای که پلی ارتباطی و البته حلقهای برای گردآوری چهرههای استکبارستیز بود، همان هدفی که نادر طالبزاده دنبالش میکرد. طالبزاده البته همین هدف را در کنفرانس «افق» نو هم پیگیری کرد، همایشی که ابتدا با عنوان «هالیوودیسم» آغاز به کار کرد اما بعدها با تغییر نام چهرههایی از کشورهای مختلف جهان را به خود دید. او همیشه اعتقاد داشت تجربیاتی را که در ایران و غرب کسب کرده به فیلمسازان جوان منتقل کند. البته اینگونه افراد که کاملا هوشمندانه و شفاف دست استکبار و استعمار را رو میکنند، همیشه مورد غضب آمریکا بوده و هستند. دشمن میخواهد چشم و دهان جهان بسته باشد و حقایق را نبینند درحالیکه طالبزاده برعکس آنها عمل میکرد و همیشه میخواست شفافسازی و روشنگری کند که چه جنایتهایی از سوی آمریکا در داخل و خارج از کشور در حال رخ دادن است.
یک انقلابی تمام معنا
نادر طالبزاده یک انقلابی به تمام معنا بود که در خط مقدم دفاع از انقلاب و آرمانهای آن با قلم مجاهدت میکرد و از این منظر بسیار شجاع و ستودنی بود. او یک مجاهد فرهنگی بود که هیچگاه ساکت نمینشست و همیشه خودش و همراهانش مورد اذیت و آزار آمریکا قرار میگرفتند، به همین دلیل هم آمریکا ایشان را تحریم کرده بود که ندای حق را خاموش کند. نبود او ضربه بزرگی به سینما و تلویزیون زد و جایگاهش بعد از گذشت یک سال در فضای فرهنگی ما خالی خواهد ماند.
از دیگر ویژگیهای متمایز شادروان این بود که نسل جوان پیرو او بود. از آنجا که او در حوزه فرهنگ افشاگری و روشنگری میکرد، به همین دلیل نسل جوان پای گفتوگوهای او و آثارش مینشست. بیاغراق نیست اگر بگوییم که او تاثیر زیادی در حوزه فرهنگ و بهویژه تربیت دانشجویان و خصوصا مستندسازان جبهه سینمای حقیقت داشت. او باعث شد تا جوانان وارد این عرصه شوند و راهش را ادامه دهند.او یکی از بهترینهای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود. کسی که میتوان بهجرأت در حوزه رسانههای تصویری این جبهه، از او بهعنوان فردی مولف، مربی و در تعبیری کلانتر نظریهپرداز یاد کرد. بزرگمردی که عمیق و مصمم پای آرمانهای انقلابی خویش ایستاد و با وجود انواع کارشکنیها، محدودیتها، ممانعتها، تحقیرها، تخریبها و حتی اتهامات و انتسابهای مغرضانه، دست از فعالیت برنداشت و تا واپسین روزهای عمرش، هوشمند و هدفمند راه را برای نسل پویا و عدالتخواه ایران مهدوی هموار کرد.
نگاه راهبردی و کلان
هنوز هم بعد از گذشت یک سال نگاه راهبردی و کلانمحور او همواره مورد تحسین و ستایش است. پرهیز از پرداختن به حواشی غیرمفید و افق نگاهی دوراندیشانه به ضرورت شکلگیری تمدن نوین اسلامی در سراسر جهان از دیگر ویژگیهای او محسوب میشود. طالبزاده نهفقط در عرصه حرفهای بهعنوان یک مجری، برنامهساز تلویزیونی، کارگردان مستند و فیلمهای سینمایی، نویسنده، مترجم و مدیرفرهنگی از جمله در رسانهملی، جشنواره فیلم عمار، کنفرانس بینالمللی افق نو و... شناخته میشود، بلکه از خود چهرهای محبوب و دلسوز دین و میهن، در ذهن و قلب علاقهمندان انقلاب اسلامی در داخل و خارج کشور به یادگار باقی گذاشت.درک صحیح از گفتمان انقلاب اسلامی و توجه به دایره بسیط آن مطابق نظر امام راحل و رهبر معظم انقلاب و در عین حال تسلط او بر قواعد تکنیکی فعالیت در عرصه رسانه، میتواند او را به الگویی ماندگار برای جوانان مشتاق انقلاب و ولایت مبدل کند تا در عین تقویت نگاه کنجکاو و مطالبهگرانه خود، نواندیشی و عقلانیت، روشنگری و آزادیخواهی، آرامش و تحمل سخنان مخالف و در نهایت روشنفکری نوین و متعادل دینی را به دور از تحجر و وادادگیهای مرسوم در خود نهادینه کنند.
حضور در خاکریزهای هشت سال دفاع مقدس، حضور در مناطق جنگی بوسنی و هرزگوین، حضور در جبهههای مقاومت (در کشورهای مختلف) بهعنوان تهیهکننده، نویسنده و کارگردان فیلمهای مستند؛ حضور در عرصه تهیه، کارگردانی و فیلمنامهنویسی سینما و تلویزیون و حضور در ساخت و پخش برنامههای تلویزیونی مجریمحور، حضور در مدیریتها و مسئولیتهای متنوع و گوناگون سینما و تلویزیون، حضور فعال و مؤثر در بسترسازی فعالیتهای مبتکرانه و ساختارساز رسانهای سینمایی، تلویزیونی و رویدادی، برخی از عملکردهای شادروان بود. آثار و خدمات او به فرهنگ اسلام و انقلاب در حوزههای نیروی انسانی تا حد بسیار زیادی مغفول مانده است.
بنابراین باید شاگردان او دست به کار شوند تا با ساخت آثار متنوع این صاحبنظر و اندیشمند را به مخاطبان بیشتر معرفی کنند تا بتوانند از این طریق بخشی از خدمات این هنرمند را که شیفته انقلاب بود، زنده نگه دارند.
آموزگار جسارت و صراحت در عرصه رسانه و سینما
محمد سلیمانی - منتقد
حالا پس از گذشت یک سال از درگذشت زنده یاد نادر طالبزاده، نویسنده، کارگردان، تهیه کننده و مستندساز، شاید بیشتر از هر زمان دیگری جای خالی او در عرصه رسانه و فرهنگ احساس میشود. او از معدود مستندسازان چند دهه اخیر بود که به مدد آشنایی کامل و عمیق با فضای رسانهای در غرب، توانست با تولید و تهیه مجموعهای از مستندها و برنامههای تلویزیونی نقشی بسیار موثر و یگانه در معرفی ماهیت واقعی فرهنگ و رسانه در غرب و بهویژه آمریکا و نقد سیاستهای این کشور در دنیای امروز داشته باشد.
او بهواسطه آشنایی با شهید آوینی در دوران پس از جنگ و حضور مستقیم در عرصه جنگ بوسنی علاوه بر حرکت در مسیر استفاده درست از قابلیتهای رسانه، تجربههای بسیاری در عرصه مستندسازی به دست آورد و توانست با تولید مجموعههای مهمی همچون «آمریکا، شمارش معکوس» و «آنجا بودیم» و اجرای موفق برنامه تلویزیونی «راز» خود را بهعنوان کارشناس آگاه و با سواد رسانه و فرهنگ در سپهر فرهنگی، هنری ایران تثبیت کند.
او که فارغالتحصیل کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیای آمریکا بود با استفاده از آموختهها و تجربههایش بهدرستی تشخیص داد باید در مقام کارشناس و فعال رسانه و سینما، با برگزاری کنفرانسهای متعدد و دعوت از سینماگران و کارشناسان صاحبنام از کشورهای مختلف جهان بهدنبال گسترش بازتابهای رسانهای جریان عمیق و متفکری باشد که با حضور سینماگران و کارشناسان بینالمللی، هرسال بیش از سال قبل در عرصه آگاهی بخشی جهانی نقش ایفا میکند.
او به درستی دریافته بود که میتوان با اشراف یافتن به زبان رسانه و برقراری ارتباط نزدیک و مستقیم با روشنفکران فعال در عرصه روشنگری جهانی به بسیاری از نقدها پاسخ صحیح و مستدل داد و بعد، خود در مقام منتقد و پژوهشگر به واکاوی سیاستها و خط مشی فعالان عرصه ایجاد تغییرات فرهنگی در کشورهای مختلف جهان پرداخت و حرفی برای گفتن و طرحی برای اجرا داشت.
زنده یاد نادر طالب زاده هیچگاه از برخورد مستقیم با سیاستهای برتری جویانه آمریکا در عرصه های فرهنگی، هنری و سیاسی دست برنداشت و با برپایی چند دوره کنفرانس« افق نو» توانست پای سینماگران و صاحبنظران آزادیخواه بسیاری را از نقاط مختلف جهان به ایران باز کند و در قالب برپایی نشستها و کنفرانسهایی با بازتابهای فراوان جهانی، اندوختههایش را در زمینههای فرهنگی و هنری در معرض نگاه و قضاوت جهانیان قرار دهد.
وی، همزمان با ساختن مستندهایی با مضامین مختلف، جوانان علاقهمند و مستعد بسیاری را مستقیم و غیرمستقیم آموزش داد و مستندسازانی را تربیت کرد که به گفته خودشان جسارت و صراحت را از نادر طالب زاده فرا گرفته بودند. او با الگو قرار دادن شهید سید مرتضی آوینی در مواجهه با مضامین مورد نظرش ابتدا به باور و یقین میرسید و بعد با دوربین سراغ ثبت بیپرده واقعیتها میرفت و محصول این نوع بیان هنری، چیزی نبود جز ماندگار شدن و تاریخ مصرف نداشتن.
نگاهی کوتاه به برخی فعالیتهای تلویزیونی زندهیاد طالبزاده
۱۳۵۹ ساخت مستند خوزستان
۱۳۶۰ اعزام به جبهه به عنوان مامور صداوسیما
دهه۶۰ حضور در تلویزیون در جایگاه منتقد سیاستهای آمریکا
۱۳۸۷ ساخت سریال بشارت منجی
دهه۹۰ اجرای برنامه راز برای شبکه چهار
دهه۹۰ اجرا و تهیهکنندگی برنامه عصر در شبکه افق
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد