معضل جدید طبیعت گلستان

در گذشته ضلع شمال غربی تپه «هزارپیچ» محل تخلیه سپتاژها و فضولات انسانی جمع‌آوری شده از واحدهای مسکونی شهر گرگان بود اما از حدود ۱۰ سال قبل و به سبب توسعه شهر و مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی ناشی از دپوی این فضولات انسانی و نفوذ شیرآبه‌ها به برخی از چاه‌های روستاهای پایین دست، این رویه متوقف و مقرر شد تا خودروهای فاضلاب‌کش گرگان، فضولات را به شمال شهر آق‌قلا و سایت پردازش زباله این شهر منتقل کند.
حدود ‌هشت سالی این روند با فراز و فرودهای نه‌چندان زیادی ادامه داشت تا این‌که از سال گذشته این رویه با چالش مواجه شد، سختگیری‌های مدیران سایت پسماند و پردازش زباله در آق‌قلا در سال گذشته منجر شد تا چند هفته‌ای خودروهای فاضلاب‌کش نتوانند محموله‌های خود را به این واحد پسماند تخلیه کنند و در برخی موارد، اراضی زراعی و حاشیه جاده‌ها به عنوان محل پذیرش زباله تبدیل شدند که با پادرمیانی دستگاه بالادستی جلوی این کار گرفته شد.
در هفته‌های اخیر، وضع اجرت و حق‌العمل ۵۰‌هزار تومانی برای پذیرش هر تن فضولات انسانی در سایت پردازش آق‌قلا، خدمات رانندگان تخلیه و جمع‌آوری سپتاژ در شهر گرگان را مختل کرده است.تحمیل حدود نیم میلیون تومان هزینه برای هر سرویس منجر به آن شد تا بسیاری از رانندگان رغبت چندانی برای ادامه فعالیت و جمع‌آوری و تخلیه آنها نداشته باشند و شهروندان گرگانی دچار مشکل شوند.
موضوعی که سرپرست معاونت بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب‌و‌فاضلاب گلستان نیز با بیان این‌که تکالیف شرکت آب‌و‌فاضلاب در حوزه فاضلاب، مشمول مناطقی است که طرح جمع‌آوری فاضلاب اجرا شده و وظیفه آبفا مشخص است، می‌گوید: «بر‌اساس قوانین مدیریت پسماند موادی که در چاه‌های فاضلاب خانگی پس از جذب آب توسط خاک، باقی می‌مانند به سپتاژ معروف است، مدیریت آن به‌عنوان یک پسماند در شهرها به‌عهده شهرداری و در روستا به‌عهده دهیاری‌ها قرار دارد.»ابوالفضل رحیمی ادامه می‌دهد: «وفق قانون، دهیاری‌ها و شهرداری‌ها پس از جمع‌آوری و تصفیه این پسماندها، نسبت به دفع بهداشتی آن در مناطق مشخص زیر نظر سازمان مدیریت پسماند و محیط‌زیست اقدام خواهند کرد. اما هزینه‌های بالای احداث واحد تصفیه سپتاژ یا پیش تصفیه و همچنین محدود بودن منابع مالی در شهرداری‌ها سبب شده تا مدیریت شهری اشتیاقی به اجرای این تکلیف قانونی نداشته باشد.»
قائم‌مقام شرکت آب‌و‌فاضلاب گلستان تصریح می‌کند: «حداکثر بار آلودگی فاضلاب خانگی ۲۵۰ میلی‌گرم در لیتر است در حالی که این عدد در سپتاژها حدود ۲۰ برابر و به عدد حدود ۵۰۰۰میلی‌گرم در لیتر می‌رسد که ضرورت دارد برای دفع بهداشتی آن در وهله نخست کم‌خطر‌سازی یا پیش‌تصفیه انجام شود.»به گفته رحیمی هنگامی که قانون به‌صراحت وظیفه و تکلیف نهادها را مشخص کرده تحصیل و استناد به نظریه مشورتی جایگاه قابل اتکایی ندارد.