موسیقی سریال بازیگر نامرئی است

موسیقی سریال «نون‌خ» با توجه به تم داستان، به موسیقی قوم کرد که از علائق آهنگساز است، می‌پردازد. صادق آزمند که خود خواننده بوده و حتی در این سریال خوانده است، اصالتا از سمت مادری رگ و ریشه کرد دارد و به همین دلیل دارای دلبستگی و عرق خاصی به مردم این دیار و فرهنگ و هنر آن است.

وی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره فضاسازی کمدی در موسیقی سریال بیان می‌کند: برای فضاسازی موسیقی متن کمدی، بیشتر از فضای میوت‌شدن (سکوت) سازها کمک گرفتیم. یعنی از صدای سازها استفاده نکردیم. چراکه صدای سازها در اکثریت موارد از فضای کمدی دور می‌شود. اما برای این که بتوانیم آن اتفاق را رقم بزنیم، تصمیم گرفتم تمام سازهایم را به صورت میوت‌شده استفاده کنم؛ یعنی یا استکاتو یا پیتزیکاتو روی کمانچه یا میوت‌شدن روی تنبور و... .

آزمند درباره مبنای استفاده از سازها در موسیقی این پروژه عنوان می‌کند: چون کمدی ما کمدی کردی بود، ریتم‌های لنگ کردی هم خیلی کمک کرد که سازها را بر اساس ریتم‌ها جلو ببریم. سازها را روی ریتم‌ها سوار کردیم و میوت‌شده سازها (سکوت، سایلنت) در بسته و خفه‌شدن صدای سازها کمک کرد بتوانیم فضای کمدی مجموعه را جلو ببریم.

این آهنگساز در مورد شخصیت‌پردازی با موسیقی توضیح می‌دهد: شخصیت‌پردازی برای موسیقی از ملزومات کارهای من است. چون همیشه نگاهم نسبت به کاراکتر موسیقی در هر فیلم، سریالی و بخشی که کار می‌کنم، متفاوت است. همیشه موسیقی را یک شخصیت نامرئی در قالب کارهایم می‌دانم. از نظر من، موسیقی یک بازیگر نامرئی است، اما وجودی پررنگ دارد و جزو نقش‌های اصلی به حساب می‌آید‌. موسیقی را این گونه می‌بینم.

«چگونه می‌توان بار معنایی یک تصویر را در مجموعه‌ای با محتوای نون‌خ به موسیقی سپرد بی‌آن که لطمه‌ای به کلیت اثر بزند؟» این پرسشی است که آزمند در پاسخ به آن می‌‎گوید: موسیقی نون‌خ از جنس بودن و نبودن است؛ یعنی از جنس هست و نیست. شما می‌شنوید اما حسش نمی‌کنید یا می‌شنوید ولی با تصویر یکی می‌بینیدش. این همان افکار و ایدئولوژی است که من از فصل یک تا الان برای موسیقی متن این کار داشتم. دقیقا جنس‌نبودن و میوت‌بودن سازها یعنی سازها هستند، اما صدایی از آنها نمی‌شنویم.

موسیقی کردی با حال خوب

وی درباره نقش موسیقی در جهت پیشبرد مجموعه عنوان می‌کند: اینکه موسیقی چقدر تاثیر داشته در دیده و شنیده شدن این کار چیزی است که مخاطب باید پاسخ بدهد. من فقط تلاشم را کرده‌ام. این دیگر به عهده مخاطب است که باید نظرش را درباره کیفیت و کمیت کار بدهد که چقدر این موسیقی تاثیرگزار بوده، و چقدر تمپو وزن کار را جلو برده و بالعکس! تا اینجا که خدا را شکر تمام پیام ها و تمام بازتاب‌هایی که گرفته‌ام، نقدهایی که شده و... بیان کردند موسیقی خیلی تاثیرگذار بوده و درست جلو رفته است. ما از موسیقی فولکلور هم خیلی استفاده کردیم که تمام مردمان، مخصوصا مردم مناطق کردنشین با آن خاطره داشته‌اند و این خیلی حال کار را بهتر کرد.

آزمند درباره استفاده از فناوری ها و نرم افزارها در ساخت موسیقی سریال می‌گوید: اینکه در ساخت این موسیقی از چه نرم افزار و برنامه ای استفاده کردیم، باید بگویم از روشهای قدیمی نیست . بلکه کاملا به روز است. این روزها از نرم افزار کیوبیس و... همه استفاده می کنند. من هم تمام برنامه ریزی هایم را با همانها جلو برده ام. یعنی تنظیم ها و چیدمان کارها به کمک نرم افزارکیوبیس بوده که همه در کل دنیا با آن کارمی کنند‌.

وی ادامه می‌دهد: الزامی برای تعامل بین موسیقی و تصویر متحرک نیست. یعنی نیاز نیست که حتما توی هر تصویر موسیقی ای باشد. یک جاهایی سکوت است که جواب می دهد. موسیقی در متنبیشتر تمپوی کار را با خود دارد. یعنی تلاش می کند اگر جایی تمپو می افتد، آن تمپو را نگه دارد. و یا اگر احساسی هست آن احساس را چندین برابر کند‌ . اگر شادی است چندین برابر، اگر غم است چندین برابر، اگر استرس است چندین برابر! نقش موسیقی در فیلم بیشتر این است؛ تا اینکه بخواهد تعامل بین تصاویر و موسیقی را برقرار کند. از نظر من موسیقی فیلم و فیلم دقیقا یکی‌اند و از هم جدا نیستند. مثل دو روح در یک بدن.

این آهنگساز درباره رضایت از ماحصل کارش توضیح می‌دهد: راضی ام! چون مردم راضی بودند.البته همانطور که قبلاً هم گفتم این مردم،کارگردان،تهیه کننده و هستند که باید نظر بدهند. موضوعی نیست که من بتوانم درباره اش صحبت کرده و نظر بدهم . من فقط سواد خودم را برای موسیقی این کار گذاشتم و توانستم آن چیزی که بهترین است را با نظر کارگردان،تهیه کننده و ... یکی بوده را جلو ببرم. یعنی ساخته ام، پیشنهاد داده ام، کارگردان و تهیه کننده تایید کرده اند.

وی می‌افزاید: ما خوشبختانه در ایران موزیسین ها و آهنگسازان بسیار خوب و قوی ای داریم که با استانداردهای موسیقی کل دنیا قابل مقایسه هستند. اصالت موسیقی ایرانی خیلی غنی است و این توان را دارد که حتی فراتر از آهنگسازان دیگر دنیا باشد. این هم بر می گردد به اینکه چقدر این آهنگسازها از طرف تهیه کننده، کارگردان و... حمایت شوند. اگر دست آهنگساز باز باشد و فضا برای آهنگسازان ایرانی مهیا باشد، به نظر من قابل مقایسه که چه عرض کنم، حتی یک جاهایی بی اغراق بسیار بهتر از آهنگسازان دیگر کشورها می توانند کار کنند. ما خیلی آهنگسازان خوب داریم که ایرانی هستند و استانداردهای جهانی را رعایت می کنند. حتی آهنگسازانی داریم که دارند در هالیوود کار می کنند.

او در مورد تغییرات موسیقی در این فصل هم می‌گوید: تغییرات خاصی نبود، بلکه فقط توانستیم تمام آن افکاری که در فصل‌های قبل داشتیم را کامل‌تر کنیم و خیلی خالص‌تر، ساده تر و زیباتر شود.

وی درمورد تعامل با عوامل برای ساخت موسیقی هم شرح می‌دهد: بیشترین تعامل با کارگردان بود و در واقع نظرات ایشان دخیل بوده است. من عموما اجازه دخالت زیاد در کارهایم را نمی دهم. نظرات را می گیرم و می شنوم. اما تنها نظری که برایم مهم بوده، نظر کارگردان بوده که خیلی کمک کرده است. در فصل چهار این همدلی و همراهی بیشتر بود و کار قشنگ تر جلو رفت.

وی بیان می‌‎کند: دلیل و ویژگی ای که باعث شد من این همکاری را طی این سالها با مجموعه نون خ داشته باشم، این بود که از کودکی عاشق فرهنگ مردم کرد بودم و همچنان عاشق فرهنگ کرد هستم. از آنجایی که ساز اولم هم تنبور یک ساز کوردی است؛ با مقام ها و موسیقی کردی آشنایی بیشتری داشتم. برایم راحت تر و جذابتر بود تمام آن پژوهشهایی که طی این سال ها داشتم را یک جایی خرج کنم.

آزمند درباره کار جدیدش بیان می‌کند: قطعه ای با حال و هوای این روزها و با عنوان «یادم نرفته» با مجوز رسمی ارشاد در دست انتشار دارم. به امید خدا در روزهای آتی به آهنگسازی، تنظیم و با ترانه و خوانندگی خودم، این قطعه کاملا پارسی تقدیم مردم سرزمینم می شود.