جای خالی پلیس‌های زن در قصه‌ها

در این میان بعضی شغل‌ها و عناوین آنقدر شناخته شده است که تا نام‌شان را می‎شنویم خیلی زود تصویری از آنان در ذهن‌مان مجسم می‌شود. این روند با فیلم‌ها و سریال‌هایی كه چنین شخصیت‌هایی را در خود جای دادند بیش از پیش تسریع شده است و گاهی برای افراد و مشاغل مختلف شكل ویژه‌تری پیدا كرده‌اند كه تا اسم‌شان را می‌شنویم، شخصیت‌های تلویزیونی با چنین شغلی در ذهن‌مان می‌آید.

به همین خاطر است که می‌توان ادعا کرد دنیای تصویر مدت‌هاست به حافظه تصویری ما گره خورده و به‌كلی به شخصیت‌ها و مشاغل رنگ و نشان دیگری داده است. از جمله این موارد پلیس‌ها و کارآگاه‌ها هستند که تعدادی زیادی از نمونه‌ها‌ی تلویزیونی‌شان در ذهن‌مان باقی است. از کارآگاه‌های خارجی مثل پوآرو، ناوارو و... بگیر تا نمونه‌های ایرانی مثل اوصیا در «سرنخ»، کارآگاه علوی و... .

هر چند در آثار پلیسی ایرانی همیشه در مورد نحوه بازنمایی پلیس وطنی و نزدیک‌بودن آن به واقعیت حرف و حدیث‌ها بسیار است. عده‌ای لزوم نزدیکی به حقیقت را مطرح می‌کنند و تعدادی هم باور دارند که جهان قصه سوای از دنیای واقعی است و با ذهن نویسنده پیش می‌رود. به همین دلیل اگر منطق و مختصات قصه حکم کند که قهرمانی بی‌بدیل را در لباس پلیس به نمایش بگذارد نمی‌توان خرده گرفت. به هر روی همان طور که اشاره شد برخی شخصیت‌ها بیش از دیگران در ذهن مخاطبان می‌مانند و پس از گذشت سال‌ها هنوز بازیگران‌شان با همان عنوان شناخته می‌شوند.

به نظر می‌رسد این رمز و راز را می‌توان در رعایت جزئیات در شخصیت‌پردازی، بازی باورپذیر و قصه جذاب جست‌وجو کرد. البته ژانر پلیسی به خودی خود برای بسیاری از مخاطبان که شیفته هیجان و رمز و راز هستند، جذاب است و شخصیت‌های این دست سریال‌ها چه در قامت بدمن و چه طرف خوب قصه نظیر پلیس قهرمان و گره‌گشا باشند، مخاطبان را جذب می‎‌کنند. البته با مرور بر آثار تلویزیونی و سینمایی و در میان نام‌های متعدد و خاطره‌انگیز در این آثار به‌ندرت با شخصیت‌های زنان پلیس مواجه می‌شویم که در قصه نقش اصلی را بر عهده داشتند.

شاید به جز پلیس زن در سریال خواب و بیدار که تاحدی تابوشکن و تازه بود در دیگر سریال‌ها، این شخصیت‌ها در سایه پلیس‌های مرد حضور داشتند و بیشتر به عنوان چهره‌ای فرعی معرفی شدند. حتی اگر بازیگران شناخته‌شده‌ ایفاگر آن بودند. برای مثال الهام حمیدی، بازیگر یکی از این نقش‌ها در سریال سقوط آزاد بود اما نقش موثری در قصه نداشت.

در مورد سریال خواب و بیدار هم این تمایز فقط درباره پلیس وجود نداشت و تصویر کاملا متفاوتی از زن خلافکار هم ارائه داد که یک باند را ریاست می‌کرد. شاید جای خالی پرداخت عمیق به این شخصیت‌ها با دلایلی چون نقش پررنگ‌تر مردان در رده‌های بالای شغلی پلیس در واقعیت توجیه شود اما این شغل هم مثل بسیاری دیگر می‌تواند یکی از ویژگی‌های شخصیت نمایشی باشد که کمتر به تصویر کشیده است و به خاطر کمتر دیده‌شدن اتفاقا تازگی دارد و برای مخاطبانی که به ندرت از نزدیک با وجوه زندگی شخصی و شغلی زنان حاضر در این عرصه آشنا هستند می‌تواند جذاب باشد. این ظرفیتی است که هنوز چندان از قابلیت‌های آن در آثار نمایشی بهره برده نشده است.

روزنامه جام جم