
یکی از بازیگرانی که باوجود نپیوستن به ان. پی. تی به لابیگریهای خود با اعضای آژانس علیه کشورمان ادامه میدهد، رژیم اشغالگر قدس است. در اینخصوص گفتوگویی با مارک فینو، سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام دادهایم. وی در حال حاضر مدیر بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.
روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقامهای آمریکایی خبر داد که دولت بایدن هیچ تصمیمی برای تعلیق تلاشها در دستیابی به توافق با ایران درباره موضوع هستهای نگرفته است. براساس گفته این مقامهای آمریکایی، مشغول بودن دولت بایدن در موضوعات داخلی سبب شده تا زمان کمی برای دستیابی به توافق نهایی با ایران باقی بماند. معنای حرف اخیر چیست؟
این نشان میدهد که این موضوع نیز مانند گذشته متاثر از تحولات سیاسی داخلی در آمریکاست. این قاعده در قبال بسیاری از موضوعات بینالمللی صادق بوده و این بار نیز برجام به عنوان یک پرونده مهم در حوزه سیاست خارجی آمریکا تحتتاثیر وقایع داخلی این کشور قرار گرفته است. بایدن با حاشیه باریک در کنگره بیم آن دارد که احیای برجام، لغو تحریمها و رویکرد «تجارت طبق معمول» با روسیه توسط مخالفان توافق مورد سوءاستفاده قرار گیرد و بر نتایج انتخابات میاندورهای کنگره تأثیر بگذارد. بنابراین، محاسبات داخلی کاخسفید بر مذاکرات احیای توافق هستهای سایه افکنده است.
آیا امکان احیای برجام قبل از انتخابات کنگره آمریکا وجود دارد؟
چند هفته پیش پس از تکمیل سند اتحادیه اروپا، پنجره فرصتی وجود داشت، اما اکنون با نزدیک شدن به انتخابات، این پنجره بسته میشود. همانگونه که اشاره کردم، متغیری به نام تحولات داخلی آمریکا در شکلگیری این معادله نقش مهم وپررنگی داشته است.
ایران اعلام کرده درخصوص سه مکان ادعایی آژانس، کمال همکاری را داشته و اطلاعات و پاسخ به سؤالات آژانس را ارسال کرده و جلسات گفتگو برای رفع ابهام را نیز برگزار کرده است. ارزیابی شما چیست؟
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که به همکاری و شفافیت بیشتری از سوی ایران نیاز دارد تا بتواند این پروندهها را ببندد، زیرا یافتههای جدیدی پس از انعقاد برجام به دست آمده است. ایران این موضوع را به صورت مشارکتی و سریع حل میکند، زیرا به گذشته مربوط میشود. پروندههایی که آژانس امروز از آنها سخن میگوید و ایران نیز خواستار مختومه شدن آنهاست، مربوط به زمان حال نیست؛ بنابراین معتقدم که باید در قالب یک مشارکت عملیاتی میان تهران و آژانس این موارد سریعا حل و فصل شود. نگاه سیاسی و غیرحقوقی به این پروندهها قابل قبول نیست.
در جریان برگزاری نشست اخیر در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، شاهد لابیگریهای تلآویو علیه تهران هستیم. این در حالی است که اساسا رژیم صهیونیستی به عضویت انپیتی در نیامده است. نظر شما در اینخصوص چیست؟
اقدامات ضدایرانی اسرائیل و لابیگریهای آن در آژانس بینالمللی انرژی اتمی و شورای حکام موضوع جدیدی نیست. البته این روند طی روزهای اخیر شدت گرفته و در جریان برگزاری نشست اخیر شورای حکام نیز قابل مشاهده است. لابیگری صهیونیستها و فضایی که در اینخصوص برای تلآویو وجود دارد، متاسفانه وجود استانداردهای دوگانه در آژانس را در قبال بازیگران منطقه غرب آسیا و جهان توجیه میکند. اسرائیل باید بداند که اقدامات آشکار و پنهانی آن علیه ایران و لابیگریهایی که در شورای حکام در تقابل با تهران صورت میدهد، در نهایت برای آن نتیجه عکس خواهد داشت. از سوی دیگر آمریکا به این نتیجه رسیده که احیای برجام به نفع آن است. در چنین شرایطی نتیجه کشمکشها و لابیگریهای اسرائیل نمیتواند به احیا نشدن توافق هستهای منجر شود! و معتقدم که درنهایت اسرائیل نمیتواند جلوی احیای برجام را بگیرد.
با وجود اینکه ایران از برخی تعهدات برجامی خود متعاقب نقض برجام توسط آمریکا، عقبنشینی کرده، ولی آن تعهدات ذیل برجام بود که طرف مقابل به آن عمل نکرد و اروپا نیز هیچ تلاشی برای بهرهمندی اقتصادی ایران انجام نداد و کانال مالی اینستکس را هم عملیاتی نکرد؛ بنابراین حتی اگر برجام احیا نشود نیز فعالیتهای هستهای ایران مغایر با انپیتی نبوده است. ارزیابی شما چیست؟
درست است. برجام مبتنی بر عمل متقابل بود و تعلیق برگشتپذیر تعهدات برجامی ایران به نقض برجام و اعمال مجدد تحریمها توسط آمریکا پاسخ داد. اتحادیه اروپا در واکنشهای خود به خروج آمریکا اقدامات محدودی صورت داد، زیرا در صورت بالا بودن خطر تحریمهای ثانویه، آمریکا نمیتوانست شرکتهای خود را مجبور به تجارت با ایران کند. با این حال، ایران به اجرای سایر مفاد برجام و همچنین تعهدات خود تحت معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و توافق پادمان با آژانس بینالمللی انرژی اتمی (مشروط به حل مسائل پادمان فعلی) ادامه میدهد.
روزنامه جام جم