«سوره» بصیرت

به راستی هر چه برنامه تلویزیونی برای امام‌حسین (ع) ساخته شود، فقط می‌تواند مسکنی کوچک بر زخم دل عاشقان باشد؛ زخمی که در عمق جانشان نشسته است. این شب‌ها برنامه «سوره» با پرداختن به کوفه سعی دارد مرهمی باشد بر دل عاشقان. به همین دلیل دست اندرکاران برنامه از اول محرم پخش سوره را شروع کردند. نقطه متمایز برنامه این است که از زاویه‌ای تازه به تاریخ نگاه می‌کند و آن را با مسائل مبتلا به جامعه روز انطباق می‌دهد و کارشناسان جسورانه در این برنامه صحبت می‌کنند که با اجرای مسعود دیانی و تهیه‌کنندگی رضا جلالوند روانه آنتن شبکه چهار می‌شود. این برنامه موضوعاتی، چون کوفه و تشیع، کوفه پس از واقعه عاشورا و ... را دستمایه قرار داده‌است. یکی دیگر از نکات قابل تامل در برنامه سوره این است که مجری برنامه با این‌که بیمار است، اما به عشق امام‌حسین (ع) برنامه را اجرا می‌کند و با شرایط سختی که دارد در این برنامه حاضر می‌شود. در شب پایانی این برنامه به بررسی برنامه سوره پرداخته‌ایم که در ذیل می‌خوانید.

محمدحسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام در پاسخ به این سوال که برنامه سوره از زاویه‌ای تازه به موضوعات تاریخی می‌پردازد که نمونه آن را در چنین برنامه‌هایی ندیده‌ایم، به عنوان پژوهشگر تاریخ اسلام این برنامه را چطور ارزیابی می‌کنید، به جام‌جم توضیح داد: سوره برنامه متفاوتی است، در میان مجموعه برنامه‌هایی که تا به حال به مناسبت‌های مذهبی در شبکه‌های مختلف صداوسیما شاهدش بودیم. بنده تجربه همکاری ۲۶ تا ۲۷ساله با صداوسیما دارم و کمتر دیده‌ام برنامه‌ای به این صورت هدفمند و با یک ایده تعریف شده و اساسی تولید و روانه آنتن شود. همه دست اندرکاران این برنامه به خصوص کارشناس ـ مجری آن، حاج آقای دیانی به درستی این برنامه را سکانداری و هدایت می‌کند. نمونه چنین برنامه‌های موفق و جذاب، باز هم می‌تواند ساخته شود و باید از چنین برنامه‌هایی حمایت کرد.

وی ادامه داد: این نوع نگاه و هدفمند بودن برنامه توسط دست‌اندرکارانش، باعث شده برنامه سوره موفق و متمایز باشد. من مدتی است به سبب دل‌مشغولی‌هایم و هم این که برخی برنامه‌ها را خیلی موفق نمی‌بینم، تمایل به حضور در برنامه‌های مناسبتی را ندارم، اما این برنامه من را هم قانع و مشتاق کرد در قسمتی از برنامه حضور پیدا کرده و صحبت کنم.

این پژوهشگر تاریخ اسلام در پاسخ به این پرسش که در این برنامه صرفا مباحثی مربوط به کوفه مطرح نمی‌شود و با علم و اتفاقات روز هم تطبیق داده می‌شود و این موضوع تا چه میزان می‌تواند برای مخاطبان جذابیت داشته‌باشد، بیان کرد: این برنامه هدفمند است، یعنی افزون بر این که می‌خواهد اطلاعاتی به بیننده بدهد، در صدد آن است یک بینش هم به مخاطب منتقل کند و او را در فضای امروزی با توجه به آموزه‌هایی که از حوادث گذشته می‌توان گرفت یاری کند؛ یعنی این تعبیر که گذشته چراغ راه آینده است و این که عبرت‌ها و درس‌ها را باید از تاریخ گرفت. این برنامه با چنین هدفی تعریف و اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: به نظر من رمز موفقیت برنامه در همین است، چون در بسیاری از موارد حوادث گذشته طبق رهنمود‌های قرآن کریم در دوره‌های دیگر قابل تکرار است و این همه تاکید که در قرآن شده بر سرگذشت اقوام پیشین و بیان آنچه از فراز و فرود‌های عملکرد مردمان در اعصار گذشته به خصوص در قبال پیامبران بیان کرده، همگی برای این است که مسلمانان از این قضایا پند‌های لازم را بگیرند. در این برنامه هم هدف این است که پند‌های لازم از حوادث سرنوشت سازی که مسیر تاریخ را در اسلام دگرگون کرد، مثل قضیه سقیفه که مانع ادامه‌اش شدند و البته برای امروز ما می‌توانست خیلی عبرت‌آموز باشد. همین طور راجع به کوفه‌ای که به گفته امام صادق (ع) «امید ما اهل بیت به کوفه است»؛ اما همین کوفه به امیرمومنان (ع)، امام‌حسن (ع) و امام‌حسین (ع) خیانت می‌کند. در حالی که خوبان شیعه و اصحاب اهل بیت (ع) در کوفه بودند و اگرچه در اقلیت بودند، ولی انتظار اهل بیت به یاری شدن از کوفه بود که این انتظار هیچ گاه در مقام عمل به صورت کامل و موفق در نیامد و حادث نشد.

رجبی دوانی تاکید کرد: از این جهت این برنامه می‌تواند تطبیقی میان حوادث گذشته با اوضاع و احوال روز و حوادثی که بر نظام و انقلاب ما گذشته و دشمنی‌هایی که با آن صورت می‌گیرد و تغییر و تحولات خواص جامعه در این حوادث در این چهار دهه رخ داده، باشد و با مقایسه آنچه در کوفه گذشته و عملکرد خواص آن دوره با اهل‌بیت (ع) می‌تواند بسیار راهگشا و درس‌آموز باشد و از این حیث سوره، یک برنامه موفق بوده و هست.