این شاید مهمترین سوالی باشد که از یکشنبه گذشته بعد از نود و چهارمین مراسم اسکار بر سر زبانها افتاده و ادامه این مراسم حتی جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد ویل اسمیت را هم زیر سایه قرار داده است. کمتر کسی است که این سیلی را یک اتفاق بداند و آن را یک موضوع از پیش برنامهریزی شده تلقی نکند و به همین دلیل است که سیلی اسمیت به راک، فرضیههای مختلفی به دنبال داشته؛ برخی کاملا سادهدلانه آن را حرکت غیرتمندانه یک مرد در دفاع از همسر بیمارش توصیف کرده و ویل اسمیت را ستودهاند، برخی دیگر از آن به عنوان یک نمایش از پیش برنامهریزی شده یاد میکنند که سبب شده مراسم اسکار که در یکی دو سال اخیر کمی از رونق افتاده و مخاطبان کمتری داشته، دوباره به روزهای اوج برگردد و عدهای هم مدعی شدهاند این اقدام نمایشی، مقدمهای بوده برای توجه به بیماری جیدا پینکت اسمیت به منظور افزایش فروش داروی این بیماری که مدعی هستند بهتازگی وارد بازار شده است. آنچه در ادامه میخوانید بررسی هر کدام از این فرضیههاست که شاید در رسیدن به یک پاسخ نهایی مفید باشد.
فرضیه مرد غیرتمند: اگر کمی و فقط کمی از رابطه عجیب ویل اسمیت و همسرش بدانید حتما این فرضیه را به کل نادیده میگیرید. این زوج هالیوودی نزدیک به سه دهه پیش با هم ازدواج کردهاند. ازدواج آنها دو سال بعد از جدایی ویل اسمیت از همسر سابقش اتفاق افتاد در حالی که جیدا، فرزند اولش را از ویل اسمیت باردار بود. آنها دو فرزند دارند و در تمام این سالها بهعنوان یک زوج در قید ازدواج شناخته شدهاند اما همیشه اخباری درباره رابطه آنها و خیانتهایشان در رسانهها مطرح بوده تا اینکه اسمیت در کتاب زندگینامهاش به صراحت اعلام کرد طی سالهای تأهل با زنان دیگری در ارتباط بوده است. البته اظهارات مشابهی از سوی همسرش نیز در برخی مصاحبههای مطبوعاتی و تلویزیونی مطرح شده بود. زمزمهها درباره روابط خارج از چارچوب این زوج ادامه داشت تا اینکه ویل اسمیت در تازهترین اظهاراتش نکات تازهای را مطرح کرد. اسمیت سال گذشته در گفتوگو با مجله جیکیو گفت به تکهمسری اعتقاد ندارد و رابطه باز(!) او صرفا مربوط به خودش نیست و جیدا نیز با کسان دیگری در ارتباط بوده و هست. اسمیت به این مجله گفته که او و جیدا معتقدند ازدواج نباید یک زندان باشد (!) و هرکدام خارج از ازدواجشان، روابط دیگری دارند (!).
همین اظهارات کافی است که با اطمینان روی فرضیه مرد غیرتمند و سیلی در دفاع از همسر خط بطلان بکشیم و به دنبال دلیل دیگری برای خشم ناگهانی ویل اسمیت بعد از شوخی کریس راک با جیدا بگردیم.
فرضیه تبلیغ برای داروی آلوپسی: نمایشی بودن حرکت خشمآلود ویل اسمیت تقریبا یکی از قویترین فرضیههاست. خیلیها بر این عقیدهاند که او به صورت کاملا هماهنگ شده از جا برخاسته و به چهره کریس راک، کمدین سیلی زده است. این فرضیه تا اندازهای قوی است که برخی حتی آن را به فروش داروی بیماری آلوپسی مرتبط میدانند. ماجرا از این قرار است که کریس راک به عنوان کمدین و مجری اسکار با سر بیموی جیدا پینکت اسمیت شوخی کرد. اسمیت حوالی آذر گذشته، اعلام کرده بود به بیماری آلوپسی مبتلاست و به همین دلیل موهایش را تراشیده است. این بیماری در واقع به مجموعهای از بیماریهایی که منجر به ریزش مو میشوند، اطلاق میشود از جمله ریزش موی الگوی زنانه، ریزش موی هورمونی و ریزش موی سکهای. حالا برخی مدعی شدهاند یک شرکت آمریکایی یا در مواردی به صورت مشخص ادعا شده شرکت فایزر دارویی برای آلوپسی به بازار عرضه کرده یا قرار است عرضه کند و آنچه در مراسم اسکار رخ داد یک اتفاق برنامهریزی شده بود برای افزایش فروش این دارو. به نظر نمیرسد این فرضیه هم چندان درست باشد، چراکه طی ماهها و حتی یکی دو سال اخیر هیچ داروی تازهای برای درمان آلوپسی وارد بازار نشده یا دستکم هیچ شرکت معتبری، دارویی برای این بیماری عرضه نکرده که خبرش در رسانههای معتبر منتشر شده باشد. صرفا تحقیقاتی درباره تأثیر داروهای آرتریت بر آلوپسی در حال انجام است که فاز سوم این تحقیقات به ثمر رسیده و هنوز نتایج آن به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نرسیده است. نکته این است که حتی در صورت عرضه یک داروی برای این بیماری، سیلی ویل اسمیت چقدر میتواند بر فروش آن تأثیر داشته باشد؟ اگر چنین دارویی وارد بازار شود حتما افراد مبتلا به آلوپسی از آن استقبال خواهند کرد و بعید است فروش آن نیازمند چنین تبلیغاتی باشد. تنها ارتباطی که بین داروی این بیماری و ماجرای اسکار میتوان یافت، گزارشی است که در فوربس منتشر شده و بر اساس آن، ماجرای اسکار یعنی سیلی زدن ویل اسمیت به کریس راک توجه بسیاری از مردم جهان را به این بیماری جلب کرده و علاقهمند شدهاند دربارهاش اطلاعاتی به دست بیاورند.
فرضیه توجه به اسکار: بر اساس این فرضیه، ویل اسمیت در اقدامی کاملا هماهنگ شده با مسؤولان اسکار و کریس راک به او سیلی زده و بعد عذرخواهی کرده و روز گذشته هم از عضویت در آکادمی استعفا داده تا دوباره اسکار در صدر اخبار قرار بگیرد و مخاطبان و محبوبیت از دست رفتهاش را باز یابد.
در سالهای اخیر، مراسم اسکار با کاهش مخاطب روبهرو شده و در مواردی تصمیمات و نیز برخی از برگزیدگان آکادمی نیز با انتقادهای متعدد مواجه شدهاند از جمله سیاستهای اسکار در مواجهه با رنگین پوستان که سبب شده طی سالهای اخیر تعداد بیشتری از سیاهپوستان و زنان به عنوان عضو آکادمی پذیرفته شوند تا شاید این انتقادها کمی فروکش کند. حتی شاید بتوان انتخاب کریس راک سیاهپوست به عنوان مجری مراسم اسکار نود و چهارم را هم اقدامی در همین راستا برشمرد. در چنین شرایطی و زیر سایه همه انتقادها و کمتوجهیهایی که از اعتبار اسکار به عنوان مهمترین رویداد سینمایی جهان کاسته است، ناگهان ویل اسمیت در این مراسم به همنژاد خود سیلی میزند و دوباره همه توجهها به اسکار جلب میشود و دوباره این رویداد در صدر اخبار جهان قرار میگیرد در حالی که اگر این سیلی از یک سو به نفع اسکار باشد از سوی دیگر و در یک پیامد دراز مدت به ضرر آکادمی خواهد بود. آکادمی تلاش میکند حامی سیاهپوستان و جنبشهای فمنیستی باشد و همواره درصدد رفع همه انتقادات در این زمینه بوده اما حالا با یک سیلی، دوباره تردیدهایی درباره خشونت سیاهپوستان جوانه زده و نژادپرستان را حق به جانب کرده است. همچنین جنبشهای زنان که همیشه استقلال زنان را تبلیغ کردهاند در مراسم اسکار با رفتاری روبهرو شدهاند که در تناقض با شعارها و کمپینهای تبلیغاتی آنهاست. به عبارتی رفتار ویل اسمیت توجهها را به اسکار جلب کرده و استعفای ویل اسمیت از عضویت در اسکار و احتمال پس گرفتن جایزهاش نشان میدهد این رویداد همچنان در صدر خبرها خواهد بود اما به چه قیمت؟ به قیمت نقض تمام ادعاها و شعارهایی که آکادمی درباره رنگینپوستان و زنان داده و تمام تلاشهایی که اسکار و هالیوود به منظور رفع تبعیض انجام دادهاند.
آذر مهاجر - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم