مسابقه‌ای برای پهلوانان

رضا نصیری در گفت‌وگو با ما از «تهمتن» می‌گوید:

مسابقه تهمتن از لحاظ تولیدی کار سنگینی بود، حتی چنین فضایی را برای برگزاری یک مسابقه تاکنون در تلویزیون نداشته‌ایم. مسابقه تهمتن با چه هدفی تهیه شد و آیا هدف تان صرفا سرگرم کردن مردم بود یا به دنبال اهداف دیگری هم بودید؟
برای پاسخ به این سوال به کمی عقب‌تر رجوع می‌کنم. زمانی که درگیر تولید کودک شو بودم. در آن زمان می‌دیدم شبکه‌های مختلف یا حتی وی او دی‌ها به برنامه‌های گفت‌وگو محور رو آورده‌اند. یک مهمان در برنامه‌ها حضور دارد که با او گفت‌وگو می‌کنند و فضا کاملا تکراری شده‌است. اگر طی این سال‌ها به برنامه‌های تلویزیونی یا پلتفرم‌ها نگاه کنیم به غیر از برنامه‌های گفت‌وگو محور کمتر برنامه‌ متفاوتی را خواهید دید و ۹۹درصد برنامه‌ها به این شکل ساخته شده و روی آنتن رفته‌است.به همین دلیل به دنبال طرح و ساخت یک برنامه پرهیجان بودیم. خیلی وقت بود در تلویزیون مسابقات فیزیک محور جایی نداشت. تولید نشدن این نوع برنامه‌ها سختی و مشکلات خاص خودش را دارد و بیشتر به این دلیل است که از تولید این نوع برنامه‌ها خودداری شده‌است.
پس مسابقاتی را که در دنیا ساخته می‌شود، رصد کردید و بعد سراغ ساخت تهمتن رفتید؟
بله.ابتدا مسابقات مختلفی را که در دنیا برگزار می‌شود رصد کردم، چون مسابقات ورزشی اغلب حول یک محور می‌گردد و به یک ورزش خاص روی می‌آورد تا این‌که به مسابقه‌ای رسیدیم که کلا ۹ قسمت آن در دنیا ساخته شده‌بود و بسیار عظیم بود. تمام بازی‌ها و آیتم‌ها دارای مکانیزم فیزیکی، مکانیکی خاص و محاسباتی است و از طرفی به مسائل فیزیک بدنی، تناسب اندام و قدرت بدنی می‌پردازد و در زیر لایه‌های خودش بحث‌های مختلفی مثل ‌ خانوادگی ،سبک زندگی سالم و... را تحت پوشش قرار می‌دهد. از این طرح خوشمان آمد و دیدیم در ایران می‌توان چنین مسابقه‌ای را برگزار کرد، چون ایران جوانان پرظرفیتی در این زمینه دارد که می‌توانند حرفی برای گفتن داشته‌باشند.
پس مسابقه تهمتن از یک مسابقه خارجی الگوبرداری کرده‌است؟
بله، از یک مسابقه خارجی الگو گرفتیم اما این مسابقه خارجی خیلی ‌پروداکشن عظیمی داشت و بازی‌هایش تمام محاسباتی شده‌بود. ما بازی‌ها را فریم به فریم از روی عکس مهندسی معکوس کردیم تا اثبات کنیم در ایران هم می‌توانیم چنین برنامه‌هایی را بسازیم. خیلی کار سخت و پیچیده‌ای بود و از مهندسان زیادی کمک گرفتیم و توانستیم محاسبات سازه‌ها را انجام دهیم و در این ابعاد این برنامه را حتی بهتر و وسیع‌تر از نمونه خارجی بسازیم. این موضوع جای خوشحالی داشت که توانستیم این مسابقه را بومی سازی کنیم و آن را با امکانات خودمان بسازیم.
هدف ما ساخت برنامه‌ای جذاب، پر هیجان بود که در زیر لایه‌هایش به ورزش و خانواده بپردازد. مسابقه تهمتن به اندازه یک سریال الف ویژه تلویزیونی عوامل داشته و افراد زیادی درگیر ساخت این برنامه شده‌اند.
برای ساخت این مسابقه مسلما نیاز به سوله بزرگی داشتید. در چه ابعادی سوله را ساختید؟
تهمتن برنامه بسیار بزرگی است و سالن اصلی مسابقه ۷۵۰۰ متر دکور دارد. جایی برای بازی‌هایی است که با ارتفاع ۵ تا ۱۱ متر برگزار و با وزن‌های بالای ۱۰ تن ساخته شده است.
چند بخش میدانی در مسابقه تهمتن وجود دارد؟
تمام مسابقات ما میدانی است، هر شب چهار شرکت‌کننده وارد مسابقه شده و دو به دو با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. هر کدام از این شرکت‌کنندگان سه بازی دارند که اگر دو بازی را برنده شوند به مرحله بعد راه پیدا می‌کنند. دو برنده هر برنامه در یک مسابقه به اسم زیگورات با هم رقابت می‌کنند و کسی که برنده شود برنده مسابقه آن قسمت از برنامه شده و از جدول بالا می‌آید. طبق جدول در ۱۰۰قسمت چهاربخش داریم که قهرمان‌های هر بخش به فینال فینالیست‌ها می‌رسند و در نهایت در یک قسمت با یکدیگر رقابت می‌کنند و قهرمان این فصل تهمتن مشخص خواهد شد.
ورزشکاران در چه رشته‌هایی با یکدیگر رقابت می‌کنند؟
این مسابقه جایگاه یک ورزش مادر را دارد و ورزش‌های هوازی‌، وزنه‌ای تعادلی، استقامت و... را شامل می‌شود و شرکت‌کنندگان در مسابقه تهمتن از هر رشته‌ای می‌توانند در این مسابقه شرکت کنند. در این مسابقه ورزشکاران صخره‌نوردی، کوهنوردی، فیتنس، بدنسازی، دو، انواع ورزش‌های رزمی، ژیمناستیک و... شرکت داشتند. مبنای این مسابقه بر فیزیک است و این‌که شرکت‌کنندگان باید به تناسب فیزیکال از لحاظ سرعت، قدرت و چابکی رسیده‌باشند. تنوع دیگری که در این مسابقه وجود دارد، تنوع جغرافیایی است. این تنوع جغرافیایی کار را برای ما خیلی سخت کرد. ما چهار مرحله و در هر مرحله ۶۴ شرکت‌کننده داریم و در مرحله اول از ۶۴ شرکت‌کننده ۴۸ نفر از شهرستان‌های مختلف بودند و نیمی از بقیه شرکت‌کنندگان از استان تهران و البرز بودند و سطح پراکندگی شرکت‌کنندگان بسیار زیاد بود. ورزشکارانی از شیراز، بوشهر، عسلویه، ایلام، کرمانشاه، همدان، قزوین، تبریز، بستان‌آباد، لاهیجان، بابل و... داشتیم و مستند هر ورزشکار را در شهر و زادگاه خودش تصویربرداری کردیم. تاکنون در ۶۴ نقطه از ایران حضور داشتیم و گروه تصویربرداری فرستادیم که مستند مربوط به ورزشکاران را ضبط کنند. برنامه تهمتن ۱۰۰ قسمت است که تاکنون ۲۱ قسمت ضبط شده‌است.
در انتخاب مجری چطور به انتخاب آیدین ختایی و بهداد سلیمی رسیدید؟ چه عواملی برای انتخاب مجری داشتید که به این دو ورزشکار رسیدید؟ جالب است سراغ هنرمندان نرفتید.
در انتخاب مجری برای مسابقه تهمتن به‌دنبال این بودیم که اگر مجری برای برنامه انتخاب می‌شود خودش قابلیت کارشناسی و کوچینگ را دارا باشد.‌ مجری در این برنامه باید برای ورزشکار (شرکت‌کننده) و بیننده از جایگاه خوبی برخوردار باشد. از طرفی دوست نداشتیم که چهره وارد برنامه کنیم تا از طریق این سلبریتی برنامه ما دیده شود. برنامه باید ساختار خودش را داشته‌باشد و اگر قرار بود یک مجری در برنامه داشته‌باشیم، در جهت اهداف برنامه بوده و بتواند در زمینه ورزش صاحب‌نظر باشد نه این‌که بخواهیم چهره‌ای را در برنامه داشته‌باشیم که بیننده را با خود همراه کرده و برنامه از این چهره یا سلبریتی برای همراهی مخاطب وام بگیرد و در نهایت هم به ساختار برنامه نخورد و وصله ناجور باشد. این پارامترها برای انتخاب مجری از اهمیت ویژه‌ای برای ما برخوردار بود. برای انتخاب مجری مورد نظر با ورزشکاران زیادی گفت‌وگو و مصاحبه داشتیم، فن‌بیان و نحوه اجرای آنها را مورد بررسی قرار دادیم و جلسات بسیاری را برای انتخاب یک مجری خوب برگزار کردیم. در ابتدا با آیدین ختایی به توافق رسیدیم و برای اجرای برنامه تهمتن تمرینات زیادی با او داشتیم. آیدین ختایی تجربه اجرا در رادیو را داشته و همچنین چندبار به‌عنوان بازیگر در فیلم‌های سینمایی حضور داشته‌است اما برای رسیدن به یک اجرای درست تمرینات زیادی با او انجام دادیم. بهداد سلیمی بعد از آیدین ختایی به برنامه اضافه شد و فکر می‌کنم که ترکیب این دو در کنار هم ترکیب خوبی برای اجرای مسابقه تهمتن شده‌است.
تلویزیون باید به سمت شکل دادن مجری‌های جدید پیش رود. ما در این سال‌ها نتوانستیم مجریان خوبی را پرورش دهیم. بعد از نسلی که مردم با آنها خاطرات خوبی دارند در زمینه معرفی مجری تا حد زیادی ضعیف عمل کردیم. ما بعد از رضا رشیدپور و فرزاد حسنی تقریبا دیگر مجری که مردم او را بشناسند و با آن ارتباط برقرار کنند در تلویزیون نداشتیم و تنها کسی که توانست تا حدی به مجریان موفق گذشته نزدیک شود و اجرای خوبی داشته‌باشد علی ضیاء بود. در نظر داشتیم که در این برنامه‌ یا برنامه‌های دیگری که داشتیم بتوانیم با پرورش و استفاده از هنرمندان و افرادی که در اجرا می‌توانند موفق باشند روی این افراد سرمایه‌گذاری کنیم و آنها بتوانند سرمایه‌های آینده تلویزیون باشند. استفاده از جوانان و چهره‌هایی که در برنامه‌های تلویزیونی دیده نشده‌اند باعث می‌شود که مخاطب هم برنامه را پس نزند و دوباره آدم‌های تکراری با حرف‌های کلیشه‌ای را نشنود.
آیدین ختایی یکی از شرکت‌کننده‌های برنامه مردان آهنین یا قوی‌ترین مردان ایران بود، آیا مخاطب با دیدن او این برنامه‌‌ها را در ذهن خود تداعی نمی‌کند یا ذهن مخاطب به سمت چنین برنامه‌هایی نمی‌رود؟
ما در مسابقه یا برنامه تهمتن به‌دنبال فرهنگ درست ورزشی هستیم. قوی‌ترین مردان یا مردان آهنین در زمان خود، برنامه پر‌بیننده‌ای بود و مخاطب بسیار زیادی داشت. متاسفانه برخی شرکت‌کنندگان در این برنامه مشکلاتی در جامعه ایجاد کردند و ناهنجاری‌هایی را باعث شدند که نگاه مردم نسبت به این ورزش کاملا تغییر کرد و منفی شد.‌ روحیه جوانمردی، پهلوانی و الگوهای اخلاقی در آن برنامه رعایت نمی‌شد.
اما در این برنامه رویکرد ما کاملا متفاوت است و در برنامه تهمتن بر منش پهلوانی و تواضع تاکید داریم. آیدین ختایی جزو ورزشکارانی بود که در مردان آهنین همیشه جزو اخلاق‌مدارها و جوانمردان بود که کاپ اخلاق می‌گرفت. او جزو ورزشکاران تحصیلکرده و بسیار با‌ادب بوده و هست. شاید در مواردی جنس برنامه شبیه مردان آهنین باشد اما نه آیتم‌ها نه افراد این‌چنینی را که خیلی درشت‌هیکل باشند در برنامه نداریم. در خیلی از آیتم‌های برنامه تهمتن چابکی و فرز بودن بر زور و اندام درشت چربش دارد. فضایی در این برنامه ایجاد شده که شرکت‌کنندگان با خانواده خود حضور داشته‌باشند و ارتباطات صمیمی بین خانواده را به تصویر کشیدیم. اخلاق‌مداری در خانواده و رعایت حرمت‌ها ملاک اصلی این برنامه بوده و از این جهت با برنامه «مردان آهنین» تفاوت‌های زیادی دارد. در برنامه تهمتن به‌جای رقابت صرف بر بحث جوانمردی، رفاقت و فرهنگ پهلوانی تاکید داشتیم و ورزشکاران حاضر در این برنامه نمونه‌های خوبی برای ترویج این فرهنگ بودند. ما سعی کردیم در برنامه تهمتن هویت خودمان را داشته‌باشیم.
شرکت‌کننده‌ها برای شرکت در این برنامه بر مبنای چه معیاری انتخاب شدند؟ آیا فراخوانی منتشر شده‌بود؟
از طریق فراخوانی که در شبکه نسیم پخش شد خیل عظیمی از داوطلبان برای حضور در این برنامه ثبت‌نام کردند. ما شایستگی افراد را از نگاه‌های مختلفی که مدنظر داشتیم مورد بررسی و ارزیابی قرار دادیم و یک‌سری افراد انتخاب شدند. در مرحله بعد حدود ۴۰۰ نفر برای راستی‌آزمایی حضور داشتند و سه روز مسابقه برگزار شد و افرادی که رکوردهای بهتری داشتند و طبق معیارهای اخلاقی و ورزشی برنامه بودند انتخاب شدند که به ۶۴ ورزشکار مرحله اول خود رسیدیم. البته درهای حضور در برنامه تهمتن روی ورزشکاران و افرادی که می‌توانند در برنامه حضور داشته‌باشند باز است. شرکت‌کنندگان می‌توانند ثبت‌نام انجام دهند راستی‌آزمایی شده و در تست‌ها شرکت کنند و اگر قبول شوند، می‌توانند در قسمت‌های بعدی برنامه حضور داشته‌باشند.
آیا خانواده‌های ورزشکاران به‌عنوان تماشاگر در این برنامه حضور دارند؟
برخی از خانواده‌های ورزشکاران را که از شهرستان آمده‌بودند در تهران اسکان دادیم که در کنار ورزشکار خود و در برنامه حضور داشته‌باشند. یکی از نکات حائز‌اهمیت برای ما نشان دادن رابطه صمیمانه ورزشکاران با خانواده‌های خود بود. این‌که ورزشکاران توسط خانواده‌های خود تشویق می‌شدند نمود خوبی داشت که خانواده‌ها هم به‌عنوان تماشاچی در برنامه حضور داشتند و هم درباره ورزشکاران خود صحبت کردند و ارتباط بسیار خوبی شکل گرفت.
درباره مستندهایی که درباره هر ورزشکار در مسابقه ساخته شده کمی توضیح دهید که چطور تصمیم گرفتید مستندی از شرکت‌کنندگان پخش کنید؟
این مستندها همان‌طور که گفته شد در شهرهای زادگاه و محل سکونت ورزشکاران تصویربرداری شده و با ریتم تند و دو دقیقه‌ای درباره هر شرکت‌‌کننده پخش خواهد شد. در هر برنامه حدود هشت دقیقه درباره ورزشکاران صحبت خواهد شد. تهمتن ریتم تندی دارد و شاید برنامه‌ای با این ریتم تا‌به‌حال در صدا و سیما تولید نشده‌باشد. ریتم تند لازمه‌اش راش‌های زیاد است و باید وقت زیادی صرف کنید. همچنین کات‌های زیادی هم باید بزنید. ما یک تیزر ۱۰۰ ثانیه‌ای ساختیم که در هر ثانیه یک کات داشتیم. باید برای این تیزر حداقل ۱۸۰ نمای مختلف داشته‌باشید که به ۶۰ کات یک ثانیه‌ای برسید. اینها به لحاظ تکنیکال متفاوت است و شما می‌توانید ۱۵ دقیقه برنامه را با کلی آیتم پر کنید یا این‌که با یک گفت‌وگو تایم برنامه را پر کنید.

من از برنامه مردان آهنین تلویزیون رشد کردم
آیدین ختایی فارغ‌التحصیل رشته تربیت‌بدنی است و در مسابقات مردان آهنین به شهرت رسید. بعد از آن او وارد عرصه بازیگری شد و حالا سراغ اجرای تلویزیونی آمده و اجرای برنامه تهمتن را در کنار بهداد سلیمی دارد.
برای هر مجری یک نقطه شروعی وجود دارد. شما چطور وارد دنیای اجرا شدید؟
از آنجایی که خودم غیر از حوزه ورزش در سینما و رادیو هم فعالیت دارم، به همین دلیل از طرف دوست عزیزم پژمان بازغی با آقای نصیری، تهیه‌کننده کودک‌شو آشنا شدم و او هم پیشنهاد اجرای مسابقه بزرگ تهمتن را به بنده داد.
قبل از اجرای برنامه تهمتن هم پیشنهاد اجرا داشتید؟
بله، پیشنهاد داشتم هم در برنامه مردان آهنین و هم برنامه‌های ترکیبی ورزشی سیما.
شما شرکت‌کننده مسابقه مردان آهنین بودید. نگران نبودید برنامه تهمتن یادآور مردان آهنین برای مخاطبان باشد؟
ورزشکارهای مردان آهنین در تمرین با وزنه‌های سنگین کار می‌کردند و حرکت‌های اسکات و لیفت بیشتر در راس کارشان بود و وزن بدن نکته مهمی بود اما تهمتن به لحاظ ساختار و ورزش‌هایی که شرکت‌کنندگان رقابت می‌کنند با آن برنامه متفاوت است. ورزش‌هایی مثل کراسفیت ورزش‌های رزمی، ورزش‌های هوازی و ورزش‌های قدرتی. ما در مسابقه تهمتن ترکیب ورزش‌های متفاوت را داریم. ورزشکار باید وزن ایده‌آلی داشته و هم این‌که به لحاظ قدرت بدنی، استقامت، انعطاف و عضلانی شرایطش مطلوب باشد تا بتواند در این مسابقه موفق عمل کنند. به لحاظ دکور و هزینه‌ای که برای این مسابقه شده به هیچ عنوان قابل قیاس با برنامه مردان آهنین نیست. دکور تهمتن بزرگ‌ترین دکوری است که تا به حال در برنامه‌های تلویزونی ساخته شده و مطلب بعدی این‌که ما مردان آهنین را فقط در ایام عید ۱۵قسمت روی آنتن داشتیم و برنامه تهمتن در فصل ۱ در ۱۰۰ قسمت با حضور ۲۵۶ ورزشکار در سراسر ایران با هم رقابت می‌کنند که هفته‌ای ۳ شب از شبکه نسیم پخش می‌شود.
داوری برنامه بر چه اساسی است؟ آیا مجریان هم در این موضوع دخالت دارند یا نه؟
مجریان برنامه چون خودشان ورزشی هستند و میدان‌های زیادی دیدند در بعضی موارد نظرات‌شان را اعلام‌ می‌کنند اما قضاوت اصلی به عهده مسؤولان ناظر است که از فدراسیون کراسفیت ایران و داور مسابقه هستند. آنها در صحنه حضور دارند و قبل از شروع همه نکات فنی و درست را به ورزشکار اعلام می‌کنند تا در طول مسابقه دچار اشتباه نشود.
خودتان در حوزه ورزش تا چه میزان الگوی جوانان هستید؟
من ورزشکاری بودم که از برنامه مردان آهنین رشد کردم و پا به عرصه هنر گذاشتم. همیشه سعی کردم به خیلی از جوان‌هایی که دوست دارند در عرصه ورزش موفق باشند، راهنمایی بدهم تا بتوانند در ادامه زندگی شان موفق‌تر باشند.
بازخورد تهمتن را در میان مخاطبان چطور ارزیابی می‌کنید؟
سوای این‌که برنامه‌ای مهیج و سرگرم‌کننده است، می‌تواند یک شخص را تا حد غیر باوری به شهرت برساند.
یعنی معتقد هستید برگزاری چنین مسابقاتی می‌تواند به برجسته شدن فرد برنده منجر شود؟
بله. به شدت. چون مردم ما ورزشکاران را الگوی مناسبی از لحاظ اخلاقی می‌دانند و احترامی ویژه‌ در جامعه برای آنها قائل هستند و از آنها به عنوان سمبل معرفت و جوانمردی یاد می‌شود و دوست دارند که فزرندان شان همراه این الگوهای ورزشی باشند. وقتی ورزشکاری به این درجه از محبوبیت و شهرت رسید وظیفه خیلی سنگینی دارد به لحاظ اخلاقی و فرهنگ‌سازی در سلامت جامعه و این‌که بتواند مسؤولیت‌های اجتماعی خودش را رشد بدهد و به دیگران منتقل کند.

فاطمه عودباشی و احمدرضا معراجی - رسانه / روزنامه جام‌جم