گشتی در پایتخت گردشگری آسیا

در مهر ۹۷ اما یکباره عنوان پایتخت گردشگری قاره آسیا به مرکز این استان رسید تا خیال همه را راحت کند که اگر قرار است شهری در آسیا را برای تماشا انتخاب کنند، شهری نیست جز همدان ایران یا همان هگمتانه ایرانیان باستان.

همان سال وزرای گردشگری ۳۴کشور آسیا و بیش از ۵۰۰ عضو وابسته به سازمان جهانی گردشگری مهمان همدان شدند تا آوازه پایتخت تاریخ و تمدن ایران را به گوش جهانیان برسانند؛ آوازه اولین پایتخت مادها؛ نخستین شاهنشاهی ایران. همدان سرزمینی است آمیخته با هنر و حرفه؛ با صنایع دستی که رنگ و ظرافت از آن می‌بارد.

سرزمینی است با دشت‌های پرگل، چشمه‌های جوشان و کوه‌های ستبر و پربرفی همچون الوند زیبا. همدان پیشتاز است در جلوه‌گری‌های طبیعی و تاریخی، در کشاورزی و صنایع تبدیلی. ستبر است مثل الوند و شیرین است مثل انگور ملایر.

این سرزمین که به نوعی مرکز منطقه غرب کشورمان به شمار می‌رود اما با وجود واقع‌شدن در بخش سرد ایران، چند سالی است با فرونشست زمین مواجه شده، فرونشستی که در شهرستان و دشت کبودرآهنگ به قطر ۶۰ متر رسیده و هشداری است برای مرگ بی‌بازگشت باستانی‌ترین تمدن ایرانیان. هشداری برای این‌که حتی سردترین مناطق ایران هم با اجرای برنامه‌های غیرکارشناسی و مصرف بی‌رویه آب به راحتی قابل تبدیل‌شدن به کویر هستند.

سرزمین شهرهای جهانی

در حوزه گردشگری استان همدان سه اتفاق مهم را پشت سر گذاشت که یکی از آنها رویداد همدان ۲۰۱۸ بود که بر‌اساس آن همدان به‌عنوان پایتخت گردشگری آسیا انتخاب شد و در مراسمی همدان میزبان وزرا و نمایندگان ۳۴ کشور آسیایی شد و در‌نهایت به‌عنوان هدف کشورهای آسیایی انتخاب شد.

همدان در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷-۱۳۹۸) میزبان اجلاس اعضای سازمان جهانی گردشگری نیز بود که با حضور ۵۰۰عضو وابسته سازمان جهانی گردشگری از ۱۴۶ کشور برگزار شد که در پایان این اجلاس بازتاب‌های مطلوبی در جذب گردشگر و توریسم برای این شهر توانست داشته باشد.

شاید تا چند سال پیش تعداد هتل‌های همدان کمتر از انگشتان یک‌دست بود اما حالا به‌واسطه این دو رویداد بین‌المللی مهم، انقلاب هتل‌سازی در همدان سرعت بیشتری گرفته و همزمان با این رویداد سه هتل در استان افتتاح شد و چند هتل دیگر نیز در حال احداث است.

ساخت اقامتگاه‌های گردشگری با درجه‌های مختلف برای اقشار و سلایق متفاوت نیز در دستور کار قرار گرفت به‌طوری‌که ۲۲ خانه بوم‌گردی در همدان اضافه شد. در حال حاضر ۴۱۰۰تخت اقامتی در هتل‌ها، مهمان‌پذیرها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان وجود دارد که برای همه گردشگران با هر نیاز و سطح اقتصادی قابل استفاده است.

انتخاب شهر لالجین همدان به‌عنوان شهر جهانی سفال و انتخاب شهر ملایر به‌عنوان پایتخت مبل و منبت جهان که هردو در حوزه صنایع‌دستی است، یک‌بار دیگر نگاه جهانیان را به این استان غربی کشورمان جلب کرد. در مجموع در حوزه گردشگری در استان همدان طبق آمارها ایجاد هتل، سفره‌خانه‌های سنتی، خانه‌های بوم‌گردی، مراکز سرگرمی و تفریحی، خانه مسافرها و دفاتر خدمات گردشگری حرکت پرشتابی داشته تا کیفیت گردشگری در پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین را در سکوهای بالاتری بنشاند.

از دیگر شاخص‌های توسعه گردشگری تکمیل زیرساخت در ۲۰روستای مقصد گردشگری است. به آثار تاریخی و باستانی همدان و روستاهای گردشگری و شهرهای صنایع‌دستی‌اش باید غار علیصدر را هم به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جاذبه طبیعی این استان برشمرد؛ جاذبه‌ای که بیش از ۸۰ درصد از بار جذب گردشگر استان را به خود اختصاص داده است البته شیوع کرونا باعث رکود در صنعت گردشگری استان همدان به‌ویژه گردشگری غار علیصدر هم شد و ضربات زیادی بر پیکره این صنعت وارد کرد.

در هر روی مثل سایر مناطق کشور، همدان نیز از ظرفیت‌های بالای گردشگری برخوردار است که به‌دلایل عواملی تاکنون از این ظرفیت‌ها به‌درستی در راستای اشتغال و درآمدزایی و توسعه و رونق استان استفاده نشده است.

تولید برق به قیمت نابودی منابع آبی و کشاورزی

یکی از ظرفیت‌های بزرگ استان همدان، نیروگاه شهید مفتح در شهرستان و دشت کبودرآهنگ است. این نیروگاه از نیروگاه‌های بزرگ تولید برق در کشور است که در سال ۱۳۷۲ به بهره‌برداری رسید.

نیروگاه شهید مفتح ظرفیت تولید ۱۰۰۰ مگاوات برق دارد که ۶۰ درصد این میزان در استان همدان مصرف می‌شود و بقیه در استان‌ها و شهرهای همجوار همچون اراک و زنجان و سنندج. به عبارتی نیروگاه ۲درصد انرژی مورد نیاز شبکه برق کشور را تأمین می‌کند.

سوخت اصلی این نیروگاه گاز طبیعی است و در برخی مواقع از مازوت استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم نیروگاه شهید مفتح این‌که با بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی احداث شده و به همین دلیل و به‌علت در دسترس بودن متخصصان داخلی، تعمیرات دوره‌ای، نیمه اساسی و اساسی را همواره دریافت می‌کند و سلامت تجهیزات آن تضمین شده است، بنابراین توان تولید برق نیروگاه با گذشت ۲۷سال از راه‌اندازی، همچنان برابر با ظرفیت منصوبه است.

این نیروگاه اما مخالفان سرسخت بسیاری هم دارد، منتقدانی که می‌گویند این نیروگاه طی ۱۷سال فعالیت و تولید برق و انرژی، با مکیدن آب‌های زیرزمینی دیگر رمقی برای این منابع باقی نگذاشته و به خشک و بایر شدن دشت کبودرآهنگ و فامنین و عاملی برای مهاجرت مردمان شمال استان همدان تبدیل شده است.

این مجموعه برای خنک کردن برج‌های خود سالانه نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون مترمکعب آب دارد که از ۲۰حلقه چاه حفر شده برای آن تأمین می‌شود.

همین موضوع موجب شد در آخرین سفر هیأت دولت دهم به استان همدان مقرر شود به علت عدم نیاز به برق تولیدی از یک‌سو و خسارتی که به منابع آبی وارد کرده از دیگر سو، نیروگاه با نیمی از ظرفیت خود به کار ادامه دهد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که فروکش کردن آب‌های زیرزمینی موجب شده مسؤولان به دنبال تبدیل سیستم نیروگاه از تر به خشک باشند تا بتوانند ۸۰درصد آب مصرفی این مجموعه را کاهش دهند. به این منظور باید چهار برج خنک کننده در اطراف آن ساخته شود.

هزینه مالی ساخت این برج‌ها ابتدا ۱۱۶میلیارد تومانی برآورد شده بود که در حال حاضر فقط هزینه ساخت یکی از برج‌ها ۵۲ میلیارد تومان است. اما آیا این هزینه میلیاردی و طرح آن اقتصادی است و چرا مسؤولان به دنبال راه‌های جایگزین نیستند؟ نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی درخصوص نیروگاه شهید مفتح این‌گونه می‌گوید: رودخانه و آب جاری در منطقه ساخت نیروگاه شهید مفتح وجود نداشت و اگر کار کارشناسی در آن زمان انجام می‌شد، متوجه می‌شدند هیچ آبی در این منطقه وجود ندارد. نبود منابع آب سطحی طبیعتا مجموعه را به سوی استفاده از منابع زیرزمینی سوق داد در حالی که منابع زیرزمینی هم محدود است. نیروگاه ساخته شد تا برق مصرفی خانگی، کشاورزی و صنعتی را تأمین کند، حالا اما خود بلای جان کشاورزی شده است. آن‌قدر آب از دشت‌های همدان مکیده که دیگر آبی برای کشاورزی نمانده است.

یکی از ساکنان شهر فامنین با اشاره با این‌که کشاورزی در منطقه از رونق افتاده است، می‌گوید: شدت خشکی زمین به حدی است که حتی در عمق ۲۰۰متری زمین هم نمی‌توان به آب رسید و عملا نیروگاه باعث از بین رفتن کشاورزی در منطقه فامنین و کبودرآهنگ شده است. به گفته وی، به دلیل به‌صرفه نبودن کشاورزی، جوانان منطقه دیگر علاقه‌ای به حضور در این شهرستان ندارند و به دنبال کار به همدان مهاجرت می‌کنند یا این‌که به پایتخت یا دیگر شهرهای صنعتی کشور می‌روند تا شاید آینده خود را در استانی دیگر بیابند. وجود نیروگاه شهید مفتح باعث شده اکنون در دشت‌های کبودر آهنگ و فامنین عمق چاه‌ها به بیش از ۲۰۰متر برسد و این در حالی است که امسال با تشدید خشکسالی مسؤولان استان اعلام کردند چاه‌های دشت‌های منطقه مرکزی همدان ماهانه یک متر کاهش آب دارد.

دلبرانه‌های یک غار شگفت‌انگیز و دردسرهایش

اگر در ایران بود حتماً دل‌مان غنج می‌رفت برای دیدنش؛ لحظه‌شماری می‌کردیم برای نشستن روی یکی از آن قایق‌های کوچک که از وسط دالان‌های پرآب و دهلیزهای پیچ در پیچ عبور می‌کرد و با گره زدن نگاه‌مان به آن سقف و دیوارهای تراشیده و پرقندیل، با استلاکتیت‌ها و استلاگمیت‌ها و طرح‌های مختلف، با نورپردازی‌های سبز و سرخ و آبی‌اش، به میلیون‌ها سال پیش، به اعماق تاریخ زمین پرت‌مان می‌کرد. اگر در ایران بود، با تصاویر اعجاب‌آورش فضای مجازی را پر می‌کردیم و کلی با آن پز می‌دادیم؛ پز می‌دادیم که یکی از معدود غارهای آبی جهان که می‌شود در آن قایق‌سواری کرد و به دل تاریخ زد، در سرزمین ماست. اگر در ایران بود حتماً در سبد گردشگری تک‌تک ایرانیان و حتی مردمان دورترین نقاط زمین هم قرار می‌گرفت و با روی چشم و سر گذاشتن از آن مراقبت و محافظت می‌کردیم.

ناراحت نباشید، چون اتفاقاً در ایران است؛ در کشور خودمان؛ در همدان خودمان؛ بیخ گوش خودمان.... بله، صحبت از غار آبی علیصدر است؛ بزرگ‌ترین غار قابل قایقرانی جهان؛ زیباترین از نظر جلوه‌های طبیعی زیرزمینی که تنها غار مولیس در فرانسه و غارهای شوالیه و بوکان در استرالیا همترازش در زیبایی و خیره‌کنندگی هستند.

غاری که سراسر آن صحنه‌های زیبا و شگفت‌انگیزی است از چهره جمال و جلال خداوندی. بله، اتفاقاً این دردانه زمین، در ایران خودمان است، اما نه همه ما آنچنان که باید می‌شناسیمش، نه همه ما آن را از نزدیک تماشا و لذت قایق‌سواری در دهلیزهای اعجاب‌آورش را تجربه کردیم و نه این‌که درست از آن محافظت کردیم و می‌کنیم.

غار علیصدر نزدیک روستای علیصدر در شهرستان کبودرآهنگ و نماد گردشگری استان همدان و یکی از جاذبه‌های طبیعی شگفت‌انگیز ایران است. این غار همراه چند مجموعه گردشگری دیگر در زیرمجموعه شرکت سیاحتی علیصدر اداره می‌شود که یکی از قوی‌ترین شرکت‌های گردشگری در استان و غرب کشور به شمار می‌رفت. متاسفانه این شرکت در دو سال گذشته با تغییرات پیاپی مدیریتی مواجه بود و به دلیل همین موضوع هم آسیب زیادی دید.

غار علیصدر تا پیش از شیوع کرونا سالانه به‌طور میانگین ۶۰۰ هزار نفر بازدیدکننده داشت. این تعداد گردشگر اگرچه به‌ظاهر کم نیست اما زیبایی‌های بی‌بدیل غار قابلیت جذب گردشگرانی چندبرابر این تعداد گردشگر را هم دارد، به شرط آن‌که بیشتر و بهتر از امروز به مردم جهان معرفی شود.

بهترین راه معرفی به جهانیان هم ثبت این میراث گرانقدر خدادادی در فهرست جهانی است؛ اقدامی که به دلیل همان مراقبت نامطلوبی که از آن یاد کردیم، در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست. درواقع ما به‌جای مراقبت از این اثر طبیعی و عرصه و حریمش، مثل بسیاری از دیگر آثارمان در آن دخل و تصرف کردیم و برای بهره‌برداری و سودهای آنی بیشتر، در دوقدمی‌اش ساخت‌وساز کرده و خشت روی خشت گذاشتیم و فاتحه بکر بودنش را خواندیم. البته نه ما،‌ همان‌هایی که مدیر و متولی بودند و به خود اجازه دخل و تصرف در عرصه یک اثر ملی را داده بودند. یکی از آن ساخت و سازهایی که صورت گرفته، هتلی است که درست در دهانه غار ایجاد شده و مهم‌ترین مانع ثبت جهانی آن است.

علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان هم ساخت‌وسازهای انجام شده را مانعی برای ثبت‌جهانی آن دانسته و می‌گوید: برخی موانع قابل مدیریت هستند. موانعی هم وجود دارد که برخی کارشناسان نسبت به آن مشکل اساسی دارند. درباره هتلی هم که در عرصه غار ساخته شده و نیمه‌کاره مانده است، پیشنهاد کاهش ارتفاع هتل را داده‌ایم تا بتوان مشکل ثبت جهانی غار علیصدر را رفع کرد، بدون این‌که نیاز به تخریب هتل باشد. مالمیر تاکید می‌کند میراث فرهنگی از ابتدا مخالف ایجاد هتل بود و پیگیری حقوقی نیز صورت گرفت اما چون مالک هتل پروانه بهره‌برداری را از دهیاری گرفته و طرح دارای پروانه بود، امکان صدور رأی از سوی مراجع قضایی برای توقف آن وجود نداشت. شاید باورتان نشود اما مجوز احداث هتل در دهانه غار شگفت‌انگیز علیصدر را دهیاری روستای علیصدر صادر کرده است؛اتفاقی شگفت انگیزتر از خود غار. جالب‌تر این‌که برای صدور این مجوز و البته به گفته مالمیر، هیچ اجازه‌ای از میراث فرهنگی همدان گرفته نشده، درحالی که غار ثبت ملی است و هرگونه دخل و تصرف در آن یا حریم آن باید با مجوز میراث فرهنگی صورت بگیرد. و قوانین ما همین‌قدر سست و ضعیف که مدیرکل میراث فرهنگی همدان بگوید میراث فرهنگی اقدام به توقف عملیات عمرانی هتل کرد اما چون دارای پروانه بود، حق به سرمایه‌گذار داده شد. در هر روی مالمیر می‌گوید با پیشنهادات مختلفی همچون تقلیل ارتقاع هتل یا تملک و تبدیل پروژه به مجتمعی مانند موزه یا مرکز پژوهشی و اداری غار که توجیهاتی را برای یونسکو دارد، درصدد جلب رضایت بازرسان یونسکو و رفع مشکل ثبت جهانی آن هستند. این‌که این پیگیری‌ها چقدر به نتیجه برسد، خدا می‌داند یعنی ما که خیلی چشم‌مان آب نمی‌خورد، نشان به نشانِ برج آسمان که در حریم ارگ کریم خان شیراز قد کشید و سال‌هاست مسؤولان میراث در تلاش برای کاهش چند طبقه بالایی آن هستند و هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌اند.انگار ما متخصص سخت کردن کارها هستیم. غار علیصدر پیش از این در فهرست موقت یونسکو جای گرفته بود اما ساخت هتل و تخریب‌های دیگر صورت گرفته در غار مانع ورود آن از فهرست موقت به فهرست دائم یونسکو شد.

کرونا هم به دردسرهای غار اضافه کرد

همه‌گیری ویروس کرونا هم آسیب‌های دیگری به این مجموعه زیبا وارد کرد و مهم‌ترین آسیبش کاهش بازدیدکنندگان طی یکی دو سال اخیر بود.

شیوع کرونا از یک سو باعث بیکاری ۲۰۰ نیروی انسانی آن در ایام تعطیلی غار شد و از سوی دیگر باعث کاهش ۸۵درصدی بازدیدکنندگان هنگام بازگشایی شد، چراکه سال‌گذشته درمجموع ۸۰ هزارنفر از غار علیصدر بازدید کردند درحالی که در ۱۰ ساله گذشته (پیش از شیوع کرونا) به‌طور میانگین ۶۰۰ هزارنفر در سال بازدیدکننده داشت. البته این روزها و با کاهش جولان کرونا، غار روی گردشگران باز است هرچند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی. به عنوان مثال تا پیش از کرونا در هر قایق حتی تا ۱۰ نفر هم سوار می‌شدند اما حالا فقط یک خانواده حتی دونفره در قایق می‌نشیند. همه مراجعه‌کنندگان تب‌سنجی می‌شوند و بدون ماسک پذیرش نمی‌شوند.

کارخانه‌هایی که یکی‌یکی از مدار خارج می‌شوند

تعطیل شدن واحدهای تولیدی و صنعتی یا تعدیل نیروی کار بر اثر مشکلات مالی، حکایت تلخی است که در چند سال اخیر گریبانگیر کشور شده و هر از چند‌گاه خبری از این دست به گوش می‌رسد. همدان هم از این اتفاق تلخ بی‌نصیب نمانده است.

ندی است سریال تلخ تعدیل نیرو در واحدهای تولید مواد غذایی به همدان رسیده و پس از کارخانه کیوان، شرکت خوش‌نوش هم تعداد زیادی از نیروهایش را بیکار کرده است. این شرکت که روزگاری کوکاکولا نام داشت؛ عملیات ساختش سال ۱۳۵۱ آغاز شده و ۱۳۵۴ راه‌اندازی شد؛ بعدها به جامعه‌الزهرا(س) قم واگذار شده و با نام پارسی‌کولا و الوندنوش فعالیت کرد تا این‌که در سال ۱۳۹۰ با هدف عمل به اصل ۴۴ قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار شد.

اقدامی که با هدف افزایش بهره‌وری، کاهش تصدیگری دولت و نهادها، جلب مشارکت سرمایه‌داران و افزایش تولید و اشتغالزایی انجام شد اما نه‌تنها کمکی به اشتغال بیشتر نکرد بلکه به افزایش بیکاری دامن زد.

اجرای ناقص قانون، ضعف نظارت بر اجرا و نبود حمایت‌های قانونی لازم از کارگران و نیروهای کار سبب شد تا مدیرعامل کارخانه در طول هفت سال به ‌مرور از تعداد کارگران بکاهد و هر بار چندین خانواده زانوی غم بغل بگیرند.

کارخانه‌ای که موقع واگذاری به بخش خصوصی بیش از ۴۰۰ نیروی دائمی داشت و فصل تابستان تعدادشان به ۷۰۰ نفر هم می‌رسید اما حالا حتی توان نگهداری ۱۰۰ نفر را هم ندارد و حقوق‌شان را به‌موقع نمی‌دهد.

کارخانه‌ای که به‌گفته منابع مختلف از کارگران گرفته تا صنعت و معدن رونق خوبی داشته و حتی محصولاتش را به عراق صادر می‌کند اما معلوم نیست چرا و به کدام دلیل موجه عذر کارگران را خواسته است.

آخر دی ماه ۹۷ بود که مدیرعامل شرکت خوش‌نوش عذر ۵۲نفر از نیروهای این کارخانه را به بهانه مشکلات مالی و بدهی بالا به یکی از بانک‌ها خواست؛ کارگران پس از بیست و چند سال کار و تلاش راهی خانه‌هایشان شدند و دست‌شان به‌جایی نرسید چون قراردادشان پایان یافته بود.

کارخانه کیوان همدان هم همین حال و روز را دارد که بارها قول بازگشایی داده شده اما عملی نشده است تا حدی که رئیس کل دادگستری استان همدان از رفع موانع موجود بر سر راه کارخانه کیوان همدان و آغاز به کار مجدد این کارخانه خبر داد.

محمد‌رضا عدالتخواه با اشاره به سفر ریاست قوه قضاییه به استان همدان در ۱۹ اردیبهشت امسال، افزود: یکی از برنامه‌های سفر حجت‌الاسلام رئیسی بازدید از کارخانه تعطیل شده کیوان بود که دستور پیگیری رفع مشکل و فعالیت مجدد آن را داد.

هم اکنون مالک کارخانه متعهد شده با ۱۰۰ کارگر، خط تولید شروع به‌کار کند و پیش‌بینی کرده تا پایان خرداد برای ۱۰۰ نفر دیگر نیز فرصت شغلی جدید ایجاد شود.

رئیس کل دادگستری استان همدان با بیان این‌که پس از پیگیری‌های لازم و رایزنی‌های مکرر با متولیان امر، مواد اولیه تهیه و در مرحله نخست خط تولید کارخانه راه‌اندازی شده است، گفت: با برآوردهای اولیه انجام شده پیش‌بینی می‌شود تا پایان خرداد‌ماه با راه‌اندازی خطوط بعدی این واحد تولیدی، برای کارگران بیشتری نیز فرصت شغلی جدید ایجاد شود و میزان محصول تولیدی نیز افزایش یابد.کارخانه کیوان یکی از ۱۸ هلدینگ داروگر در کشور است و با برندهای کام، شکلات تافی و برند کامک، بخشی از زنجیره محصولات غذایی کشور را تأمین می‌کند.

عدم تأمین مواد اولیه سبب شد تا کارخانه کیوان تا ۲۵اسفند ۹۹ تولید داشته باشد و در سال جدید موفق به خرید مواد اولیه نشود.

هم‌ اکنون مواد اولیه برای خط تولید این کارخانه تهیه و حالا با حداکثر امکانات، تولید آغاز شده است.

شرح‌حال کارخانه شادنوش و کیوان همدان در حالی است که استاندار همدان با اعلام حمایت از واحدهای تولیدی و سرمایه‌گذاری در راستای اشتغالزایی گفت: در حال حاضر بیش از ۳۰۰ پروژه در استان همدان در دست اجرا و انجام است.

اما همه این تصورات رویایی بیش نبود و از همان روز روند افولی این واحد قدیمی آغاز شد و هر روز کارگران بیشتری تعدیل شدند و نگرانی بر خانواده کارگران مستولی شد و به همین ترتیب بسیاری از آنها تصمیم گرفتند شغل دیگری بیابند و زندگی خود را بچرخانند. از همان روز اول مشخص نبود که نیت سرمایه‌گذار از خرید این واحد تولیدی چیست و اصلا به چه قیمتی آن را خریداری کرده است؟

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان می‌گوید: بیش از ۱۰۰ قرارداد ظرف سه تا چهار ماه امسال منعقد شده که نشان‌دهنده این است که سرمایه‌داران به سمت تولید روی آورده‌اند.

این مقام مسؤول می‌افزاید: ۳۱ شهرک صنعتی و ناحیه صنعتی مصوب در استان همدان ایجاد شده است و از مجموعه ۳۱ شهرک و منطقه ویژه اقتصادی استان همدان ۲۸ مورد به بهره‌برداری رسیده و امکان استقرار صنایع را دارند و سه شهرک نیز در حال آماده‌سازی است.

وی با اشاره به این‌که هشت واحد در شهرک‌های صنعتی استان همدان مواد شیمیایی و شوینده تولید می‌کنند، یادآور می‌شود: در سال‌های گذشته تولید الکل و ماسک در استان همدان وجود نداشت اما در حال حاضر دو واحد تولید الکل و ۱۰ واحد تولید ماسک مکانیزه فعال هستند و علاوه بر تأمین نیاز استان به سایر استان‌ها نیز فروش دارند.

وی، خوشه پوشاک کِردآباد را یکی از موفق‌ترین خوشه‌های استان دانسته و می‌گوید: در حال حاضر تمامی خانه‌های روستای کردآباد به کارگاه خیاطی و تمامی مغازه‌ها به فروشگاه عرضه محصول تبدیل شدند.

وی یادآور می‌شود که ۴۲ خوشه صنعتی در استان همدان شناسایی شده بود که از این تعداد ۱۶ مورد پتانسیل خوشه شدن داشتند که در نهایت شش مورد انجام شده و دو خوشه نیز در حال پیگیری است. نکته مهم در بحث خوشه‌ها هزینه‌بر بودن این امر است و اعتبارات در حدی نیست که بتوانیم تمامی خوشه‌ها را به اتمام برسانیم بلکه براساس اولویت‌بندی سالانه تعدادی از خوشه‌ها انجام می‌شود.

پرواز به مقصد هگمتانه ممنوع

استان همدان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی در غرب کشور به‌عنوان پخش‌کننده ترافیک در منطقه غرب کشور به‌شمار می‌آید به‌طوری‌که ترافیک هشت استان از استان همدان عبور می‌کند و این استان ۷۰درصد ترافیک غرب کشور را تحمل می‌کند، بااین‌حال فرودگاه ندارد یعنی دارد اما فعال نیست.

فرودگاه همدان در سال۱۳۱۷ احداث شد اما فقط پروازهای نظامی در آن انجام می‌گرفت. سال ۱۳۴۵ بود که شهردار همدان دستور ساخت یک فرودگاه جدید را در حوالی همان فرودگاه قدیمی صادر کرد. پروژه احداث این فرودگاه در کل چهار سال طول کشید و سال ۱۳۵۱ به بهره‌برداری رسید.

از زمان احداث، این فرودگاه فراز و نشیب‌های بسیاری داشت و چند بار به تعطیلی کامل رسید و در حال حاضر هم تعطیل است.

آخرین خبر از این فرودگاه هم مربوط می‌شود به انتقال تجهیزاتش که البته مدیر روابط عمومی فرودگاه می‌گوید: تجهیزات و وسایلی که برای پرواز لازم است در فرودگاه همدان وجود دارد و مشکلی برای انجام و ادامه پروازها وجود ندارد و تجهیزاتی که از فرودگاه همدان منتقل‌شده، مازاد و مربوط به پروازهای بین‌المللی بوده است و درصورتی‌که دوباره پروازهای بین‌المللی در این فرودگاه انجام شود آن تجهیزات خیلی سریع به فرودگاه همدان برمی‌گردد.

حمل‌ونقل در استان همدان از طریق راه‌آهن و بزرگراه و آزادراه‌ها برقرار است. این استان با داشتن بیش از ۵۰۰۰کیلومتر انواع راه و بزرگراه و ۸۵کیلومتر از آزادراه همدان ـــ ساوه نقشی راهبردی و تعیین‌کننده در غرب کشور دارد.

فاطمه مرادزاده - مهری درویش قنبر / ایران