به گزارش
جام‌جم آنلاین به نقل از ساینس الرت، زمانی که در یک منبع آبی بزرگ مانند دریا شنا می‌کنید، محاسبه حجم یا تشخیص مکان دقیق یک جسمی که در فاصله دوری روی آب شناور است اصلا کار ساده‌ای نیست؛ این موضوع در مورد کهکشانی که در آن زندگی می‌کنیم نیز به همین منوال است.
از مکانی که ما در کهکشان راه‌شیری قرار داریم، اندازه‌گیری ابعاد کهکشان، تعین ساختار سه‌بعدی آن کار بسیار پیچیده‌ایست. موارد زیادی پیش می‌آید که از عهده‌اش بر نمی‌آ‌ییم یا غیر ممکن است که بتوانیم محاسبه کنیم. با این وجود هر از چند گاهی کشفیات جدیدی به دست می‌آید که شگفت‌زده‌مان می‌کند و تعجب می‌کنیم که چطور تا به حال به دست نیامده بود؟!
ساختار «کاتیل» (Cattail) که به تازگی شناسایی شده است نیز از دسته همین موارد شگفتی‌آور است؛ این ساختار مانند یک پیچش گازی بسیار عظیم است که هنوز ستاره‌شناسان به درستی نتوانسته‌اند شناسایی کنند که آیا این ساختار، بخشی از یک بازوی مارپیچ کهکشان است که تا به حال موتجه آن نبوده‌اند یا نه.
اگر کاتیل بخشی از بازوی مارپیچ نباشد، ممکن است بزرگترین رشته گازی کهکشان ما باشد که تا امروز کشف نشده بوده است. تیم ستاره‌شناسان دانشگاه نانجینگ چین در مقاله‌ای که از نتایج تحقیقاتشان منتشر کرده‌اند، می‌گویند: «به نظر می‌رسد این ساختار دورترین و بزرگترین رشته عظیم گازی در کهکشان راه شیری است. این که چطور چنین رشته عظیمی در مکانی در نزدیکی لبه کهکشان شکل گرفته است، سوالی است که هنوز پاسخی برای آن نداریم. ممکن است کاتیل بخشی از یک بازوی جدید باشد... هرچند خیلی سوال برانگیز است که چرا این ساختار به طور کامل از نحوه تاخوردگی صفحه کهکشانی تبعیت نمی‌کند.»
دلایل مختلفی برای عدم توانایی به دست آوردن نقشه سه‌بعدی راه شیری وجود دارد. یکی از آن‌ها پیچیدگی تعیین فاصله اجسام کیهانی است. نکته دیگر وجود اجرام بسیار زیاد در کهکشان است که تشخیص این که آیا گروه شدن برخی از آن‌ها واقعا مهم است یا فقط به صورت اتفاقی در امتداد هم قرار گرفته‌اند را دشوار می‌کند.
برای شناسایی کاتیل، تیم ستاره‌شناسان به سرپرستی چانگ لی، از تلسکوپ کروی با دیافراگم پانصد متری (FAST) چین برای بررسی ابر‌های هیدروژن اتمی خنثی استفاده کرده‌اند. چنین ابر‌هایی معمولا در بازو‌های مارپیچ کهکشان‌ها از جمله راه‌شیری مشاهده می‌شوند. با بررسی تفاوت‌های ظریف در نور هیدروژن‌ها می‌توان برای مشخص کردن تعداد و نحوه آرایش بازو‌های راه‌شیری از داخل این کهکشان یعنی جایی که ما قرار داریم استفاده کرد.
مرداد ۱۳۹۸ محققان از تلسکوپ فَست برای بررسی امواج رادیویی منتشره اتم‌های خنثی هیدروژن استفاده کردند و اطلاعات به دست آمده از این تحقیقات منجر به شناسایی این ساختار عظیم شد. زمانی که این محققان سرعت حرکت این ساختار را محاسبه کردند با نکته شگفت‌انگیزی روبه‌رو شدند: سرعت بُرداری این ساختار برابر است با فاصله ۷۱ هزار و ۷۵۰ سال نوری از مرکز کهکشان؛ یعنی منطقه خارجی کهکشان.
این فاصله که از هر بازوی شناسایی شده کهکشان دورتر است، نشان دهنده ابعاد بسیار عظیم این ساختار است که بر اساس محاسبات تلسکوپ فست، طول آن ۳۵۹۰ سال نوری و عرض آن ۶۷۵ سال نوری است. پس از آن زمانی که محققان اطلاعات به دست آمده خود را با اطلاعات موجود در پایگاه HI۴PI که در آن تمام اطلاعات مربوط به هیدروژن اتمی خنثی ثبت می‌شود ترکیب کردند، متوجه شدند که ابعاد این ساختار حتی می‌تواند از این هم بزرگ‌تر باشد و طول آن به ۱۶ هزار و ۳۰۰ سال نوری برسد.
کاتیل سوال‌های زیادی را برانگیخته است. معمولا رشته‌های گازی در فاصله نزدیک‌تری به مرکز کهکشان قرار دارد و معمولا با بازو‌های مارپیچ در ارتباطند. اگر این ساختار یه رشته است، هنوز مشخص نیست که چطور در فضایی خارج از بازو‌های مارپیچ شناخته شده راه‌شیری شکل گرفته و باقی مانده است.
از طرف دیگر، اگر فرض کنیم که خودش بازوی مارپیچ است باز هم عجیب است؛ صفحه کهکشانی راه‌شیری مدت‌ها پیش بر اثر رویارویی با کهکشانی دیگر متزلزل و تاخورده شده است. اما شکل کاتیل به خوبی با این تاخوردگی هم‌خوانی ندارد، در صورتی که اگر بازوی راه‌شیری باشد باید هم‌خوانی داشته باشد.
با وجود همه سوالاتی که هنوز در رابطه با این ساختار بی‌جواب مانده است، محققان این پژوهش معتقدند که این مطالعه دید جدیدی نسبت به ساختار راه‌شیری ایجاد کرده است.
نتایج به دست آمده از این کشف جدید در مقاله‌ای در مجله علمی آستروفیزیکال مورد پذیرش قرار گرفته است.
