رهایی از آفت نماتد با کود سم آتیس

در این رابطه کارشناسان شرکت دانش بنیان «خرم ‌بهار آتیس» کار خود برای تولید سموم و کودهای باکیفیت و با قیمت مناسب از سال 94 و با تلاش برای تحقق اهدافی ازجمله جهش کشاورزی هوشمند، خلق ارزش در صنعت کشاورزی و ارائه محصولات با کیفیت به کشاورزان آغاز کرده‌اند. بنیانگذاران این شرکت، زوج تحصیلکرده‌ای هستند که معتقدند استفاده از محصولات دوستدار محیط‌زیست تولیدی شرکت‌شان موجب می‌شود سلامت محصولات کشاورزی حفظ شده و گیاه به باردهی‌اش ادامه دهد. محصولات این شرکت دانش‌بنیان با نام تجاری «اگرو هلث» می‌تواند به بالندگی کشاورزی و ارتقای کیفیت محصولات ایرانی کمک کند.

مهندس سارا حسن‌ پور، فوق‌لیسانس فناوری اطلاعات و همسرش، مهندس محمدعلی بقایی دانشجوی مقطع دکتری در علوم کشاورزی، هم‌بنیان‌گذاران شرکت دانش‌بنیان خرم‌ بهار آتیس با نشان تجاری «اگرو هلث» (Agro Health) هستند. مهندس حسن‌پور در مورد ایده شکل‌گیری این شرکت به جام‌جم می‌گوید: «حدود پنج شش سال پیش وقتی برای بازدید به یکی از گلخانه‌های همدان رفته‌ بودیم، دیدیم گلخانه‌های آنجا گرفتار آفت بدی به نام نماتد شده بود.»

مهندس محمدعلی بقایی در ادامه می‌افزاید: «نماتد نوعی کرم‌نواری و موجود موذی‌ای است که در خاک وجود دارد و با چشم دیده نمی‌شود. هنگامی که این آفت در خاک وجود داشته باشد، در مقالات مختلف گفته شده است که بین 10 تا 90درصد می‌تواند موجب آسیب‌زایی شود، در حالی که ممکن است کشاورز متوجه آن نشود.

مهندس حسن‌پور در ادامه می‌گوید: در آنجا متوجه شدیم سم خاصی برای این محصول در داخل کشور تولید نشده و از سمومی استفاده می‌شد که به اصطلاح همه‌چیزکُش بود و برای تمام آفات استفاده می‌شد. استفاده از این سموم موجب می‌شود میکروارگانیسم‌های مفید خاک نیز از بین برود. از همان‌جا ایده شکل‌گیری شرکت به ذهن‌مان رسید و تصمیم گرفتیم این سم را تولید کنیم. به کمک همسرم که به دلیل تخصصش در زمینه کشاورزی با این آفت آشنایی کامل داشت، آزمایشگاه کوچکی در گوشه انباری منزل درست کردیم. من نیز از دوستانم در زمینه مطالعه شیمی کمک گرفتم و بعد محصولمان را به صورت پایلوت درست کردیم. در سال 94 در مرکز رشد دانشگاه شاهد استقرار پیدا کردیم و در سال 95 موفق به تأسیس شرکت دانش‌بنیان شدیم. دو سال بعد محصول تولیدی‌مان را ثبت اختراع کردیم و آن را به حالت نیمه‌‌صنعتی وارد بازار ‌کردیم که مورد استقبال کشاورزان و سازمان‌های مختلف قرار گرفت.

ویژگی‌ها و مزیت‌های رقابتی

مهندس حسن‌پور در مورد مزیت‌های رقابتی محصولات اگروهلث به جام‌جم می‌گوید: «یکی از مزیت‌های مهم محصول نماتدکش تولیدی شرکت ما این است که غیرشیمیایی است و از عصاره و روغن گیاهی برای تولید آن استفاده شده است. از دیگر ویژگی‌های این محصول این است که با سنجش بازار جلو رفتیم، یعنی بازارسنجی کردیم و وقتی دیدیم که در بازار چنین سمی وجود ندارد و مورد نیاز کشاورز هم هست، به سمت تولید آن رفتیم. مزیت دیگر قیمت آن نسبت به محصول شرکت‌های خارجی است. محصولات خارجی که اکنون در بازار به اسم نماتدکش معرفی می‌شود، در اصل آفت‌کش هستند و قیمت‌شان خیلی بیشتر از محصول ماست.

مهندس بقایی نیز در مورد مزیت‌های رقابتی نماتدکش اگروهلث می‌گوید: «علاوه بر اینها از این محصول در تمام مراحل کشت هم می‌توان استفاده کرد، درحالی که بیشتر نماتد‌کش‌های موجود را باید قبل از کشت استفاده کرد و بعد از استفاده تا یک ماه نمی‌توان از خاکی استفاده کرد که به آن نماتدکش‌ زده شده است. مزیت بعدی این است که ما مطابق ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آب و خاک ایران این محصول را تولید کرده‌ایم. از آنجا که در کشور ما شدت بارش کم است، pH خاک بالاست و خاک قلیایی است؛ به طوری که در برخی مناطق شوری داریم. ما این محصول را بر مبنای این ویژگی‌ها و ضدشوری تعریف کرده‌ایم. همین‌طور ترکیباتی درست کرده‌ایم که اسیدی هستند. اسیدهای آلی که در عین حال به خاک هم آسیب نمی‌زنند، زیرا اسید معدنی در بلندمدت به خاک آسیب می‌زند. مهم‌ترین مزیت محصول ما که مهندس حسن‌پور هم به آن اشاره کرد اختلاف قیمت محصول ما با نمونه وارداتی است که این اختلاف قیمت حدود یک بیستم نمونه خارجی است، زیرا محصول ما کاملا بومی است و به خارج وابستگی ندارد. واقعیت این است که شرکت‌های خارجی عمدتا پول برندشان را می‌گیرند.»

مهندس بقایی این را نیز اضافه می‌کند که: «تمام مواد اولیه تشکیل‌دهنده محصولات ما ایرانی و غیرشیمیایی است و اساسا فناوری ما با شرکت‌های خارجی متفاوت است و فرایند کم‌هزینه‌ای در استخراج مواد و تولیدشان انجام می‌دهیم. البته یک مشکل عمده محصولات خارجی این است که برای انسان عقیم‌کننده و بیماری‌زا هستند و به خاطر همین در اروپا و هند این کارخانه‌ها محدود شده‌اند. بیشتر آفت‌کش‌های شیمیایی همان تاثیری که روی آفات می‌گذارند به همان نسبت در صورتی که کشاورز یا مصرف‌کننده در معرض‌شان قرار بگیرد، اثرات مخرب بر انسان نیز خواهند داشت. برای نمونه کنه‌کش‌ها که سیستم عصبی کنه را از بین می‌برد، روی انسان هم می‌تواند اثر بگذار و به نوعی حیات‌کش است. این در حالی است که ما توانسته‌ایم گواهی عدم سمیت را از سازمان غذا و دارو بگیریم.

چشم‌انداز اگروهلث

مهندس حسن‌پور می‌گوید: «چشم‌انداز شرکت ما این است که امنیت غذایی مردم را بالا ببریم. چون چیزی که کشاورز تولید می‌کند، در نهایت سر سفره همه ما می‌آید. سال‌ها پیش در کتابی خواندم که نوشته بود «ما در آینده به خاطر مصرف سموم، بهاری نخواهیم داشت.» همین باعث شد ما اسم شرکت را برعکس این تلقی از سموم «خرم بهار» انتخاب کنیم زیرا محصول دانش‌بنیان ما غیرشیمیایی است و باعث تقویت گیاه می‌شود. اکنون بیشتر تمرکز ما بر تأمین نیازمندی‌های کار کشاورزان است و سعی داریم با استفاده از عصاره گیاهان و روغن‌ها، محصولاتمان را تولید کنیم و استفاده از سموم شیمیایی را به حداقل برسانیم.

وی در خصوص صادرات محصول نماتدکش گفت: «محصولات ما اکنون به‌صورت نمونه برای افغانستان و دبی ارسال شده است. اما مشکلاتی در حوزه گرفتن مجوزها و بروکراسی اداری داریم. از جمله این‌که ما به‌تازگی و بعد از دو‌سال، آن‌هم باتوجه به این‌که در دانشگاه بودیم، موفق به دریافت پروانه بهره‌برداری و مجوز تولید شده‌ایم. متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم از سازمان آب و خاک مجوز بگیریم و گرفتار بروکراسی اداری شده‌ایم. در نهایت این‌که به خاطر همین بروکراسی هنوز نتوانسته‌ایم کارت بازرگانی دریافت کنیم.» دکتر بقایی نیز که از ناملایمتی دستگاه‌ها و سازمان‌ها نسبت به شرکت‌های دانش‌بنیان گله‌مند است تصریح می‌کند: «با توجه به این‌که جزو شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم، مدت‌هاست درخواست دریافت زمین در شهرک صنعتی داده‌ایم، اما باز هم متأسفانه دچار همین بروکراسی شده‌ایم و هنوز راه به جایی نبرده‌ایم.»

«اگرو هلث» در یک نگاه

مهندس بقایی با اشاره به این‌که محصول نماتدکشی که ما تولید کرده‌ایم، نوعی «کود -سم» است که هم باعث تقویت گیاه شده و هم جلوی رشد آفت را می‌گیرد، بیان می‌کند: «آزمایش استاندارد این‌گونه محصولات به این شکل است که 100 گرم خاک را از پای بوته درمی‌آورند و به آزمایشگاه می‌دهند. در آزمایش محصول ما 200 تا 300 نماتد را در آزمایشگاه شمرد و بعد از استفاده از کود سم نماتدکش، این تعداد به حدود 12 عدد رسید. البته این کودسم قارچ‌ها و کپک‌ها را هم می‌تواند کنترل کند. در حالی که محصول قارچ‌کش دیگری هم داریم که با یک سری تغییرات فرمولاسیون در همین کود-سم، تولید خواهد شد و ما در حال تحقیق روی آن هستیم. در کل تعداد محصولات تولیدی شرکت خرم بهار آتیس 20 محصول است، اما محصول دانش‌بنیان ما نماتدکش است.»

مهندس حسن‌پور به صحبت‌های همسرش این را اضافه می‌کند که محصول نماتدکش ما به صورت مایع است و با آب قاطی می‌شود. همچنین محصولات دیگر ما عمدتا کودهای رایج در بازار هستند که توانسته‌ایم تغییرات خاصی روی آنها اعمال کنیم.

راه‌های تماس با «خرم‌ بهار آتیس»

وبسایت:atisco.ir
ایمیل:info@atisco.ir و mohamadali.baghaei@gmail.com
اینستاگرام:atisco_ir
تلفن:(داخلی 22) 66951085 و ۵۵۹۷۰۵۸۱ - 021 و 0912۸۹۸۶۶۲۰
آدرس:تهران، میدان انقلاب، خیابان ژاندارمری، پلاک ۹۹، مرکز رشد دانشگاه شاهد، واحد فناور ۱۲

رقیه دهقانی - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم