خانه را با ایهام هوشمند کنید

در این سیستم بسیاری از فعالیت‌هایی که قبلا از روی عادت انجام می‌شد به‌صورت هوشمند و تحت مدیریت یک واحد مرکزی کنترل می‌شود که این‌کار به صرفه‌جویی در زمان، هزینه، نیروی انسانی و مصرف انرژی، کمک بسیار زیادی می‌کند.

شرکت «هوش‌ افزار گستر سازه» مجموعه‌ای دانش‌بنیان است که ابتدا فعالیتش را در حوزه «هوشمندسازی سازه‌ ها» آغاز کرد و بعدها به ساخت «سیستم خانه هوشمند» روی آورده است.

در اینجا منظور از سازه یک ساختمان مسکونی یا اداری یا حتی ابنیه‌ای فنی مانند پل‌ها، تونل‌ها، خطوط راه‌آهن و... است. کاری که این شرکت برای ساخت اولین و مهم‌ترین محصولش انجام داده است، تمرکز بر خطوط راه‌آهن و به‌طور ویژه ریل‌ها بوده است.

به این ترتیب، شرکت هوش‌ افزار گستر سازه موفق به ساخت یک سیستم عیب‌ یابی تحت‌عنوان «سامانه هوشمند شناسایی عیوب ریل با پردازش تصویر دیجیتال» شد و آن را ثبت اختراع کرد. پس‌از مدتی در ادامه همین مسیر و در راستای پیاده‌سازی این سیستم در خطوط ریلی راه‌آهن کشور، شرکت هوش‌افزار براساس همین سامانه عیب‌یابی، گواهی دانش‌بنیان را نیز از سوی معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری دریافت کرد.

مدیرعامل شرکت «هوش‌افزار گستر سازه» در رابطه با کارکردهای این سامانه عیب‌یاب به جام‌جم می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین مواردی که به خطوط ریلی مربوط می‌شود و متأسفانه هر از گاهی هم منجر به وقوع حوادث دلخراشی می‌شود، خرابی‌هایی است که بر روی ریل توسعه پیدا می‌کند و تشخیص آن باتوجه به طول زیاد مسیرهای در حال بهره‌برداری و ایمن نبودن شرایط بازرسی حین بهره‌برداری برای بازرسان، کار بسیار دشواری است. برای مثال خطوط ریلی متروی تهران را درنظر بگیرید؛ این خطوط علاوه‌بر مسافت بسیار زیادی که دارند، برای عیب‌یابی با معضل دیگری نیز مواجهند که عبور و مرور متناوب قطارهای شهری از روی ریل‌هاست که باتوجه به برقی بودن مسیر، امکان بازدید از خطوط ریلی را در زمان بهره‌برداری غیر ممکن می‌کند. به‌همین دلیل بررسی مداوم ریل‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه و چندساعته امکان‌پذیر نخواهد بود. از طرف دیگر، بعضی‌از این خرابی‌ها می‌توانند به‌صورت ترک‌های ریزی باشند که در ریل‌ها ایجاد شده و به‌مرور رشد می‌کنند و درنهایت ممکن است منجر به بروز حوادث ناگوار برای مسافران شوند.

سید محمدصادق لاجوردی می‌افزاید: «باتوجه به همه این موارداستفاده از فناوری‌های نو درجهت ایجاد سیستمی مکانیزه برای کنترل مداوم خطوط ریلی ضروری است. به این ترتیب بود که به‌سمت استفاده از فناوری «پردازش تصویر» برای عیب‌یابی خطوط ریلی متمایل شدیم؛ با این کار، علاوه‌بر صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه‌های نگهداری از خطوط ریلی ایجاد شده، از بروز حوادث ریلی و به‌خطر افتادن جان انسان‌ها نیز جلوگیری به‌عمل آمده است.»

آشنایی با عملکرد «سامانه هوشمند عیب‌یاب خطوط ریلی»

لاجوردی درباره نحوه کار این سامانه می‌گوید: «سامانه عیب‌یاب هوشمندی که ابداع کرده‌ایم، به این‌صورت عمل می‌کند که دوربین‌های صنعتی روی قطارها نصب می‌شود و وقتی قطارها با همراه داشتن مسافر در حرکت هستند، تصاویر مدنظر ما نیز به‌طور مداوم ضبط شده و برای پردازش به یک سامانه هوشمند مرکزی ارسال می‌شود. در این مرحله که تصاویر پردازش می‌شود، اگر عیبی روی ریل‌ها دیده شود، سامانه هشدارهایی را برای مسئولان آن بخش ارسال می‌کند. یکی از مهم‌ترین مزیت‌هایی که این سامانه عیب‌یاب از آن برخوردار است، هوشمند بودن آن است که باعث می‌شود به‌صورت کاملا خودکار عمل کرده و به هیچ اپراتوری نیاز نداشته باشد. به این ترتیب می‌توان گفت استفاده از این سامانه، هیچ بار اضافه‌ای برای سیستم نخواهد داشت.»

او در خصوص ثبت اختراع دومی که روی این محصول داشته‌اند، می‌افزاید: «در خطوط ریلی در اثر گذر زمان، ریل‌ها و سایر تجهیزات دچار فرسودگی می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. به همین جهت ما تصمیم گرفتیم قابلیت دیگری به محصول عیب‌یاب‌مان اضافه کنیم که براساس آن بتواند ابعاد قطعات یا پروفیل‌های فرسوده را برداشت کند و در این راستا از تجهیزات اسکن سه‌بُعدی استفاده کردیم تا تصویری سه‌بُعدی از مقاطع ریل به‌دست بیاوریم. این سامانه می‌تواند عمر باقی‌مانده برای بهره‌برداری از یک قطعه را باتوجه به روند و شدت فرسودگی آن اعلام کند.»

به گفته لاجوردی، این محصول در زمان خودش بسیار پیشرفته بود، به‌طوری‌که مجلات علمی معتبری به‌معرفی و تعریف از آن پرداختند.

در واقع این سیستم هوشمند را می‌توان محصول مشترکی دانست که با همکاری شرکت هوش‌افزار، دانشگاه علم‌وصنعت و دانشگاه «اشتوتگارت» آلمان ساخته شده و از همین جهت تولید آن بازتاب وسیعی در سطح بین‌المللی داشته است؛ اما به‌دلیل تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای که از طرف کشورهای غربی علیه ایران وضع شده است، متأسفانه شرکت هوش‌افزار نتوانست در جلب حمایت شرکت‌هایی مانند « مایکروسافت» به‌عنوان سازنده دستگاه کینکت (Kinect) که از آن برای اسکن سه‌بعدی استفاده می‌کرد، موفق عمل کند. البته این اتفاق عاملی شد که بعدها مجموعه هوش‌افزار را به‌سمت تولید سخت‌افزار مورد نیازش سوق داد تا بتواند از دستگاه کینکت مایکروسافت نیز بی‌نیاز شود.

محصولات «هوش‌افزار گستر سازه» در یک نگاه

بنیانگذار شرکت دانش‌بنیان هوش‌افزار درباره سایر محصولاتی که این مجموعه تولید کرده است، می‌گوید: «پس‌از طراحی و تولید سامانه‌های هوشمند عیب‌یابی و پروفیل‌نگاری که مبتنی‌بر پردازش تصویر بودند، در ادامه نیز پروژه‌های دیگری در رابطه با استفاده از فناوری پردازش تصویر برای هوشمندسازی سازه‌ها و ابنیه‌فنی انجام دادیم؛ برای نمونه می‌توان به بهره‌گیری از پردازش تصویر به‌منظور اندازه‌گیری میزان جابه‌جایی پل‌ها یا برای شناسایی خرابی روکش‌های آسفالتی سطح جاده‌ها اشاره کرد.»

وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: «اولین قدمی که به‌سمت هوشمندسازی خانه‌ها برداشتیم، استفاده از فناوری پردازش تصویر برای پلاک‌خوانی خودروها بود؛ اما برخلاف شرکت‌های دیگری که در آن زمان مشغول کار در زمینه پلاک‌خوانی بودند، تصمیم گرفتیم به‌جای خواندن پلاک خودروها به‌هدف جریمه‌کردن آنها، این کار را به‌منظور بازکردن درهای پارکینگ به‌روی آنها انجام دهیم.»

لاجوردی درباره «سیستم‌ کنترل هوشمند خانه» که این شرکت با نام تجاری «ایهام» آن را به بازار عرضه کرده است، می‌گوید: «خانه هوشمند معمولاً به خانه یا ساختمانی گفته می‌شود که در آن از تجهیزات خاصی برای کنترل و پایش خانه استفاده می‌شود. در همین راستا، سامانه ایهام پس از نصب در ساختمان، امکان کنترل و مدیریت بخش‌های مختلف آن را فراهم می‌کند. قسمت‌های تحت کنترل سیستم‌ خانه هوشمند، شامل تأسیسات الکتریکی، تأسیسات مکانیکی، سیستم‌های مربوط به بسترهای ارتباطی و همچنین سیستم‌های ایمنی و امنیتی می‌شوند. هدف از نصب ایهام در یک ساختمان، این است که کارکرد اجزای مختلف آن را باتوجه به نیازهای ساختمان، ساکنان و شرایط محیطی، با یکدیگر تطبیق دهد. به‌کارگیری انواع حسگرها در داخل و خارج ساختمان و همچنین استفاده از یک سیستم واحد، می‌تواند در هرلحظه‌ای که کاربر بخواهد، تمام شرایط آسایشی و امنیتی را در اختیارش قرار دهد؛ از طرفی دیگر، استفاده از ایهام باعث می‌شود تمام انرژی‌هایی که قبلا هدر می‌رفتند کنترل شده و برای رسیدن به شرایط ایده‌آل، مورد استفاده قرار بگیرند.»

نمونه‌هایی از توانایی‌های «ایهام»

مدیرعامل شرکت هوش‌افزار، صحبت‌هایش را با ذکر چند نمونه از توانایی‌های «ایهام» ادامه می‌دهد: «کنترل تفکیک شده یا گروهی روشنایی‌ها، تلفیق روشنایی طبیعی و نور مصنوعی، تنظیم شدت روشنایی، روشنایی حساس به‌حضور، کنترل روشنایی از راه دور یا نزدیک و... نمونه‌هایی از ظرفیت‌های یک سیستم کنترل هوشمند خانه در بخش روشنایی هستند. همین‌طور در مورد دما، می‌توان به تنظیم دمای اتاق‌ها به تفکیک یا براساس نیاز کاربر اشاره کرد که به‌صورت خودکار یا حساس به‌حضور فرد قابل اجرا هستند. از طرفی دیگر، تمام درها را می‌توان با استفاده از حسگرهای اثرانگشت، کارت‌های مغناطیسی یا پنل‌های لمسی گرافیکی کنترل کرد؛ همچنین کنترل پرده‌ها، سایبان‌ها، درها، پنجره‌ها و... نیز به‌سادگی و فقط با لمس یک دکمه امکان‌پذیر خواهد بود یا حتی می‌توان آنها را طبق یک برنامه زمان‌بندی مشخص باز یا بسته کرد. آبیاري گل‌ها و گیاهان، تشخیص دود، گاز، آب گرفتگی یا هر گونه نشتی دیگر، استفاده از آرشیو موسیقی و فیلم بنا بر سلیقه شخصی کاربر، مدیریت سیستم دزدگیر و دوربین‌های مداربسته و... نیز نمونه‌های دیگری از توانایی‌های ایهام به‌شمار می‌رود.»

راه‌های ارتباطی با هوش‌ افزار گستر سازه

وبسایت:iham.co.ir
ایمیل:iham.co.ir@gmail.com
تلفن: 02122555211 و 09396009093
آدرس: تهران، خیابان شریعتی خیابان یخچال، کوچه هدایت، پلاک 29

فراز سهیلی‌ آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم