بالاخره روند فزاینده آمار كرونا در ۲۵ استان متوقف شد

كرونا در سراشیبی پیك چهارم

تعطیلی‌های پایتخت این هفته هم ادامه یافت و با توجه به سه هفته مشابه پیش از آن، عمر این تعطیلی‌ها به حدود یك ماه رسیده است، طرح ترافیك هم برای دومین هفته متوالی لغو شد تا شاید كمی از طغیان ویروس جهش‌یافته در پایتخت كم شود. دیروز اما سعید نمكی، وزیر بهداشت و درمان اعلام كرد در حال عبور از پیك چهارم هستیم.

کد خبر: ۱۳۱۳۷۲۰

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، نمکی گفت‌ از قله پیك چهارم رو به سرازیری در حال حركتیم. آمارهای اعلام شده از سوی مسؤولان ستاد ملی مقابله با كرونا هم گواه ادعای وزارتخانه بهداشت و درمان است.

علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا گفته روند فزاینده آمار كرونا در ۲۵ استان متوقف شده است. البته كه در گفته اوقسمت دومی هم وجود دارد كه كمتر به چشم آمده،‌ این‌كه در شش استان، هنوز سرعت كرونا در قربانی گرفتن زیاد است.

394‌قربانی دیروز را كنار آمار بالای 400 نفر كشته هفته پیش كه قرار بدهیم، متوجه می‌شویم در آمار قربانیان كرونا طی هفته گذشته منتهی به دیروز، تغییری ایجاد نشده است، میزان ابتلاها هم به گواه آمارهای رسمی وزارت بهداشت اگر بیشتر نشده باشد، كاهشی نداشته، پس براساس كدام مؤلفه این روزها عنوان می‌شود كه از قله پیك چهارم گذشته‌ایم؟

پس از تایید ورود ویروس جهش‌یافته آفریقای‌جنوبی و البته شایعاتی در رابطه با حضور مبتلایان به ویروس هندی در ایران، آیا باید در انتظار موج سهمگین دیگری باشیم؟ تفاوت‌های موج چهارم نسبت به موج‌های گذشته جز آوار قربانیان بسیار و فشار به كادر درمان، آیا آورده‌ تجربی دیگری هم برای ما داشته كه بتوانیم در پیشگیری از موج‌های بعدی به كار ببندیم؟

پیك چهارم از موج اول!

از حرف‌های دیروز وزیر بهداشت و درمان این‌طور برمی‌آید كه ملاك سرازیری از قله پیك چهارم، رفتارهای ویروس جهش‌یافته در ایران است وگرنه نمی‌توان با عیار تعداد قربانیان و مبتلایان روزانه به این استنباط رسید كه پیك چهارم در حال اتمام است. سعید نمكی دیروز در اجلاس مجازی مشترك روسای دانشگاه‌های علوم پزشكی و فرماندهان سپاه استان‌ها گفت: «در این پیك گرچه ویروس كشنده‌تر و مهاجم‌تر بود اما با همه این اوصاف ما 5/2‌برابر میزان بستری پیك سوم، بیمار بستری داشتیم.

مرگ و میرها نیز گرچه یكی هم برای ما زیاد بود، اما به نسبت سرپایی و بستری، نصف پیك قبلی بود. علی‌رغم همه قدرت سرایت و كشندگی ویروس، اینها دستاوردهای بزرگی در جمهوری اسلامی است.» اما مسعود مردانی، یكی از اعضای كمیته علمی ستاد ملی مقابله با كرونا معتقد است، این نگاه خوشبینانه‌ای به وضعیت كنونی است.

او معتقد است ما در بهترین وضعیت به دوره ثبات در پیك چهارم رسیده‌ایم. او به جام‌جم می‌گوید: «روند پیك چهارم در 15‌استان ثابت بوده و این به مفهوم این است كه ما توانستیم در این 15 استان پیك چهارم را به نوعی كنترل كنیم اما این به مفهوم پایان پیك چهارم در این استان‌ها نیست. فقط به مفهوم متوقف شدن رشد فزاینده این بیماری در این استان‌هاست.» او همچنین به تفاوت مهمی در به‌كار بردن واژه‌های پیك و موج در گفته كارشناسان اشاره می‌كند و معتقد است ما همچنان در موج اول بیماری قرار داریم.

مردانی می‌گوید: «ما در پیك چهارم از موج اول هستیم. این را نباید فراموش كنیم كه ما هنوز در موج اول فراگیری كرونا قرار داریم و زمانی می‌توانیم بگوییم موج اول را پشت‌سر گذاشته‌ایم كه قادر به كنترل این ویروس باشیم، در صورتی كه چنین نیست اما در همین موج اول گرفتار پیك چهارم بوده‌ایم.»

كجای پیك چهارم قرار داریم؟

تاریخ مشخصی برای پایان پیك‌های ایجادشده وجود ندارد، نه دوره زمانی مشخصی دارد كه بگوییم هر پیك چه مدت زمانی طول می‌كشد و نه تعدادی برای عیار رسیدن به قله هر پیك موجود است كه این‌طور استدلال كنیم كه رسیدن به آن تعداد، یعنی رسیدن به قله پیك چهارم.

در رابطه با پیك مرگبار چهارم هم حرف در این‌باره زیاد به گوش می‌رسید. علیرضا رئیسی هفته گذشته گفته بود هنوز به قله پیك چهارم نرسیده‌ایم. ایرج حریرچی حتی از رسیدن به 700 كشته روزانه هم حرف زده بود و حالا هم وزیر بهداشت و درمان معتقد است از قله پیك چهارم به نوعی گذشته‌ایم و رو به سرازیری پیك قرار گرفته‌ایم. از خسرو صادق‌نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) به عنوان یكی از مراكزی كه از ابتدای اپیدمی درگیر با این بیماری بوده است می‌پرسیم كه كجای پیك چهارم فراگیری كرونا قرار داریم؟

او معتقد است برای مطرح كردن ادعای گذر از قله پیك چهارم نیازمند آمارهای جامع‌تری از وضعیت كرونا در تهران داریم، اما براساس آنچه در یك بیمارستان تهران می‌گذرد، می‌توان گفت آن شتاب افزایشی گذشته را نداریم و به نوعی به حالت ثابتی رسیده‌ایم. او به جام‌جم می‌گوید: «این می‌تواند نشانه یك كاهش باشد، اما نشانه مستدلی نیست كه بتوانیم براساس آن بگوییم از قله پیك چهارم عبور كرده‌ایم، ‌چرا كه در حال حاضر جهش‌های مختلفی از این ویروس هم وارد كشور شده و ما نمی‌توانیم بگوییم این جهش‌ها در چه وضعیتی قرار دارند.»

25 استان در ثبات، 6 استان گرفتار

تقسیم‌بندی آمارهای وزارت بهداشت و البته ستاد ملی مقابله با كرونا نشان می‌دهد روند فزاینده آمار كرونا در 25‌استان متوقف شده، اما همچنان در شش استان سرعت مرگ و میرهای كرونا بالاست. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا این روند را «نشانه خوبی» خوانده است.

او گفته «روند نزولی در ۱۵ استان آغاز شده و در حدود ۱۰ استان هم تقریبا به اوج بیماری رسیده‌ایم و انتظار داریم طی همین هفته و هفته آینده از میزان ورودی بیمارستان‌ها كاسته شود و روند نزولی را طی كنند.» اما استان‌هایی هم وجود دارد كه هنوز به قله پیك چهارم نرسیده‌اند و همچنان آمارهایشان روندی افزایشی دارد. تهران، البرز، قزوین، خراسان جنوبی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان استان‌هایی هستند كه به نظر می‌رسد طی روز‌های آینده احتمالا به اوج بیماری می‌رسند و بعد از آن باید شاهد روند نزولی آنها باشیم.

به عنوان مثال در استان تهران در هفته اخیر تعداد موارد مثبت سرپایی شناسایی شده،13هزار و ۸۱۳ نفر بوده است. همچنین تعداد موارد بستری جدید ۴۱۲۷ نفر و تعداد موارد فوتی نیز ۴۵۰ نفر بوده است. در هفته اخیر در تهران نسبت به هفته ماقبل، افزایش ۱۸ درصدی موارد مثبت بستری، افزایش 5/40 درصدی تعداد موارد مرگ و میر ناشی از بیماری و افزایش حدود ۳۲ درصدی موارد سرپایی مثبت شناسایی‌شده را شاهد بوده‌ایم.

تفاوت‌های پیك چهارم با گذشته

پیك چهارم را به طغیان گونه جهش‌یافته انگلیسی نسبت می‌دهند، میزان سرایت‌پذیری و البته كشندگی این سویه به گونه‌ای بوده است كه در میان همه پیك‌های گذشته قربانی‌های بیشتری گرفته است. البته كه در كنار سویه‌های مختلف این ویروس، باید به رفتار اجتماعی شهروندان هم اشاره كنیم.

هنوز سعید نمكی از مسافرت‌های پیش از نوروز گلایه دارد و هنوز در میانه سخنرانی‌هایش به پیامدهای مرگبار صدور مجوز سفرهای نوروزی اشاره می‌كند. فارغ از آن با وجود تعطیلی بسیاری از مشاغل، همچنان درصد رعایت پروتكل‌های بهداشتی از سوی مردم آن‌طور كه باید نیست.

حسن روحانی هم در میانه جدلش با وزیر بهداشت به این نكته اشاره كرده بود كه هرگاه درصد رعایت پروتكل‌های بهداشتی از سوی مردم پایین آمده، ما با پیك دوباره فراگیری كرونا رو‌به‌رو بوده‌ایم. این روزها هم با توجه به كشته‌های بالای روزانه، اعلام شده هنوز 38 درصد مردم از ماسك استفاده نمی‌كنند!

درصد بالایی كه با توجه به تجربه 15 ماهه از این بیماری هولناك است. شاید عمده‌ترین تفاوت‌های پیك چهارم با پیك‌های قبلی در همین موارد نهفته باشد. خسرو صادق‌نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی معتقد است مهم‌ترین تفاوت در پیك چهارم و پیك‌های گذشته، در میزان بستری‌های بیماران به چشم می‌آید.

او به جام‌جم می‌گوید: «تفاوت عمده پیك چهارم نسبت به پیك‌های قبلی در تعداد بستری‌های بالای پیك چهارم است. به طوری كه بیشترین افزایش بستری‌ها در دوره‌های قبلی مربوط به پیك سوم بوده، اما در پیك چهارم تا 50 درصد نسبت به پیك سوم افزایش تعداد بستری‌ها را داشتیم. بیشترین بستری روزانه ما در پیك سوم 305 نفر بوده، درحالی كه در پیك چهارم نزدیك به 430 بستری روزانه داشتیم.»

مسعود مردانی اما مهم‌ترین تفاوت پیك چهارم و پیك‌های گذشته را در تعداد قربانیان روزانه آن می‌داند. او به جام‌جم می‌گوید: «در پیك چهارم با آوار قربانیان روزانه رو‌به‌رو بودیم. همچنین ورودی به بیمارستان‌ها وحشتناك بود، به طوری كه تخت‌های بیمارستانی در برهه‌هایی نایاب شد و برای اولین بار در طول اپیدمی، درمان‌های سرپایی و درمان‌های در منزل توسط خود پزشكان بیشتر به مردم توصیه شد.»

پیك بعدی در راه است؟

هنوز آماری رسمی از ابتلا به ویروس كرونای آفریقای‌جنوبی یا كرونای هندی در ایران وجود ندارد، ‌البته كه هفته گذشته سعید نمكی در اشاره‌ای گذرا هشدار داد كه چند مورد مبتلا به ویروس آفریقای‌جنوبی در ایران شناسایی شده است و استاندار بوشهر هم مثبت شدن تست كرونای هشت تبعه هندی در این استان را تایید كرد، اما آنچه مشخص است، این‌كه هنوز از وضعیت چرخش این گونه جهش‌یافته در ایران اطلاعی نداریم.

از آنجا كه در پی شناسایی ویروس جهش‌یافته انگلیسی در ایران ما با پیك چهارم كرونا رو‌به‌رو بودیم، حالا نگرانی‌ها از این بابت شكل گرفته كه در صورت مشاهده گونه‌های دیگر آیا باید در انتظار موج سهمگین‌تری از كرونا باشیم؟ مسعود مردانی در پاسخ به این پرسش جام‌جم می‌گوید تا 70 درصد جمعیت كشور واكسینه نشوند، همچنان باید در انتظار پیك‌های بعدی بمانیم!

البته كه او باور دارد هنوز از وضعیت وجود كرونای هندی یا آفریقای جنوبی در ایران اطلاعی نداریم. این موضوع از آنجا نگرانی بیشتری به همراه دارد كه سعید نمكی گفته بود در رابطه با گونه جهش‌یافته آفریقایی حتی واكسن هم كارایی كمی دارد.

طرح شهید سلیمانی، محل اختلاف ستاد و وزارت

سعید نمكی دیروز در میانه گفته‌هایش به طرح شهید سلیمانی هم اشاره كرد، طرح غربالگری كه به باور بسیاری از كارشناسان این حوزه توانسته است در كند كردن چرخه سرایت تاثیر بسیار بگذارد. او از آغاز فاز تازه‌ای از این طرح حرف زد و اعلام كرد: «امروز فاز جدیدی را دنبال می‌كنیم از طرحی كه به نام شهید سلیمانی مزین است و آن هم اضافه شدن چند حركت جدید است كه آنها را به مجموعه فعالیت‌های قبلی اضافه كردیم. اول این‌كه بتوانیم در بعد نظارت، از مجموعه بسیج كمك بیشتری بگیریم. دوم این‌كه بتوانیم در قرنطینه بیماران و مبتلایان مثبت، از این ظرفیت كمك بگیریم و افرادی كه مبتلا بوده و شناسایی شده‌اند، سرگردان نشوند تا دیگران را آلوده كنند.»

اما حالا این طرح هم یكی از موارد اختلاف وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی مقابله با كرونا یا همان دولت است. نشانه آشكار این اختلاف هم این‌كه مبدع این طرح می‌گوید به دلایلی ممنوع‌المصاحبه شده است و نمی‌تواند در رابطه با موانع پیش رو با رسانه‌ها حرفی بزند. ممنوعیت مصاحبه برای مبدع این طرح تنها نشانه مخالفت‌های دولت در اجرای طرح غربالگری شهید سلیمانی نیست.

شنیده‌هایی هم حكایت از این دارد كه دولت طرح غربالگری شهید سلیمانی را «هزینه‌زا» می‌داند و معتقد است باید اعتبارات آن در وزارت بهداشت هزینه شود. این در حالی است كه سعید نمكی در جلسه دیروزش از این طرح تمام‌قد دفاع كرده است و برخلاف نگاه دولت، این طرح را در كنترل چرخه سرایت بسیار مفید دانسته است. منتقدان دولتی وزارت بهداشت اما معتقدند نهادهای مجری این طرح بیشتر اقدام به كارهای «تبلیغاتی» در این راه می‌كنند.