در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سم زدایی دیجیتالی بدن
سم زدایی دیجیتالی یک دوره زمانی است که در آن فرد از استفاده از وسایلی مثل تلفن هوشمند، تلویزیون، کامپیوتر، تبلت و شبکههای اجتماعی خودداری می‌کند یا آنها را به حداقل می‌رساند. سم زدایی دیجیتالی معمولا شیوه‌ای است که در آن فارغ از حواس پرتی‌های ناشی از ابزارهای دیجیتالی، فرد بر تعاملات اجتماعی واقعی تمرکز می‌کند. هنگامیکه دستگاههای دیجیتالی را حداقل بطور موقتی نادیده می‌گیرید، ریشه های استرس ناشی از ارتباط دائمی با آنها را از خود دور می کنید.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از بازده ،قبل از کسب اطمینان در خصوص تاثیرگذاری این روش برای شما، بهتر است برخی از فواید سم زدایی دیجیتالی و شیوه های مختلف آن را بررسی کنید.
چرا باید سم زدایی دیجیتالی کنید
وصل بودن به اینترنت و غرق شدن در دنیای دیجیتال برای عده‌ای بخشی از زندگی روزمره به شمار می رود. طبق تحقیقات انجام شده، هر فرد بزرگسال روزانه ۱۱ ساعت از وقت خود را صرف گوش دادن به مطالب اینترنتی، تماشا کردن یا خواندن آنها یا تعاملات اینترنتی می‌کند.
شاید شما هم به دلایل متعددی بخواهید ولو برای مدت کوتاهی تلفن همراه یا دستگاه های الکترونیکی خود را کنار بگذارید. شاید دلتان می خواهد بدون مزاحمت تلفن همراه یا وسایل شبیه آن، از وقت خودتان لذت ببرید. شاید گمان می کنید استفاده از این ابزارها برایتان بسیار پرهزینه شده و استرسی مضاعف به زندگی‌تان وارد می‌کند.
در برخی موارد حتی ممکن است احساس کنید به وسایل الکترونیکی خود معتاد شده‌اید. اگرچه اعتیاد به تکنولوژی بطور رسمی در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به عنوان یک اختلال شناخته نشده اما بسیاری از کارشناسان معتقدند استفاده افراطی از تکنولوژی نمایانگر نوعی اعتیاد رفتاری واقعی است. این اعتیاد رفتاری منجر به مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی زیادی می‌شود.
تحقیقات چه می گویند؟
۱. تکنولوژی هم استرس زا می شود
آدم ها معمولا گمان می کنند نمی شود زندگی بدون تکنولوژی را تصور کرد. با وجود این، تحقیقات و نظرسنجی های انجام شده نشان داده‌اند که استفاده از تکنولوژی منجر به استرس می‌شود.
۱۸ درصد از مردم آمریکا استفاده از تکنولوژی در زندگی خود را منبع بروز استرس می‌دانند. عده بسیاری از آنها می گویند ارتباط دائم با دنیای دیجیتال و نیاز همیشگی به چک کردن ایمیل، پیام‌ها و رسانه‌های اجتماعی بزرگترین عامل استرس‌زای تکنولوژیکی است.
در سوئد هم تحقیقی انجام شد و نشان داد که استفاده‌ی بسیار زیاد از تکنولوژی در میان جوانان منجر به مشکلاتی در خواب، علائم افسردگی و بالا رفتن سطح استرس می شود.
۲. دستگاههای دیجیتالی خواب را مختل می کنند
شواهد و قراین نشان می‌دهند استفاده‌ی فراوان از دستگاههای دیجیتالی- بویژه قبل از خواب- ممکن است کیفیت و مدت زمان خواب را مختل کند. تحقیقی در این رابطه نشان داد کودکانی که قبل از خواب از دستگاههای دیجیتالی استفاده می کنند، بطور قابل توجهی خواب کمتر و بی کیفیت‌تری دارند. همچنین، این تحقیق رابطه‌ای میان استفاده از ابزار دیجیتالی قبل از خواب و افزایش شاخص توده بدنی پیدا کرد.
محققان همچنین دریافته‌اند گشت و گزار در شبکه های اجتماعی در رختخواب قبل از خواب تاثیراتی وحشتناک روی خواب و خلق و خو به همراه دارد. این تحقیق نشان داد ۷۰ درصد از شرکت‌کنندگان قبل از خواب در رختخوابشان با استفاده از گوشی تلفن همراه در شبکههای اجتماعی می‌گردند. ۱۵ درصد از این افراد یک تا چند ساعت زمان قبل از خوابشان را در رختخواب به چرخیدن در شبکههای اجتماعی سپری می‌کنند. نتایج این تحقیق نشان داد چرخیدن در شبکههای اجتماعی شب قبل از خواب، احتمال اضطراب، بی‌خوابی و خواب کوتاه‌تر را افزایش می‌دهد.
۳. استفاده‌ی افراطی از دستگاههای دیجیتالی با مشکلات ذهنی در ارتباط است
مطالعه‌ای در مجله‌ی رشد کودک منتشر شد. این مطالعه نشان داد استفاده‌ی روزانه‌ی بیش‌ازحد از تکنولوژی خطر مشکلات ذهنی را بین نوجوانان افزایش می‌دهد. هر چه مدت استفاده از ابزار دیجیتالی بالاتر رود، علائم اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی و اختلال سلوک در فرد نوجوان بیشتر می‌شود و خودتنظیمی رو به وخامت می‌رود.
محققان دانشگاه پنسیلوانیا اخیرا اولین مطالعه‌ی تجربی مرتبط با استفاده از شبکههای اجتماعی مثل فیسبوک و اسنپ‌چت و اینستاگرام و تاثیر آن در کاهش سلامت را منتشر کردند. نتایج این تحقیق نشان داد محدود کردن استفاده از شبکههای اجتماعی منجر به کاهش علائم افسردگی و احساس تنهایی می‌شود.
۴. ارتباط مداوم با دنیای دیجیتال تعادل میان کار و زندگی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد
وقتی دائماً احساس اضطرار میکنیم که باید به اینترنت وصل باشیم و در دنیای دیجیتال حضور داشته باشیم، مرزگذاری بین زندگی در خانه و زندگی در محیط کار برایمان سخت می‌شود.
در این‌صورت، حتی وقتی در خانه هستید یا در تعطیلات به سر می‌برید، دیگر به راحتی قادر نیستید در برابر وسوسه‌هایی مثل چک کردن ایمیل‌هایتان، پاسخ دادن به پیامکی که همکارتان فرستاده یا چرخیدن در شبکههای اجتماعی مقاومت کنید.
تحقیق دیگری در مجله‌ی ” تحقیقات کاربردی در رابطه با کیفیت زندگی” منتشر شد. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از تکنولوژی نقشی اساسی در میزان و کیفیت تعادل میان زندگی و کار فرد دارد. در این تحقیق گفته می‌شود استفاده از اینترنت و تلفن همراه بر کیفیت کلی رضایتمندی شغلی، استرس شغلی و احساسات مرتبط با کار زیادی موثر است.
پاکسازی دیجیتالی به شما کمک می‌کند تعادلی سالم‌تر و کم‌استرس‌تر بین کار و زندگی‌تان برقرار کنید.
۵. مقایسه‌های اجتماعی رضایتمندی شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد
اگر شما هم زمان زیادی را به چرخیدن در شبکههای اجتماعی اختصاص می‌دهید، احتمالاً فهمیده‌اید که دائم زندگی خودتان را با زندگی دوستان، خانواده، غریبه‌ها و افراد مشهور مقایسه می‌کنید. ممکن است فقط با دیدن تصاویر محدود آنها در فیسبوک یا اینستاگرام با خودتان فکر کنید زندگی آنها از زندگی شما کامل‌تر، پرمایه‌تر یا مهیج‌تر است.
همان‌طور که می‌گویند، مقایسه کردن شادی و خوشحالی آدم را می‌دزدد. سم زدایی دیجیتالی روش خوبی است که با استفاده از آن قادر می‌شوید بدون مقایسه‌ی خود با دیگران، روی ابعاد مهم زندگی‌تان متمرکز شوید.
۶. اعتیاد به دنیای دیجیتال می‌تواند منجر به احساس فقدان و از دست دادن شود
ترس از دست دادن یا فومو نوعی از ترس است که فرد مبتلا می‌ترسد تجربه‌های از دست دادن‌های دیگران را خودش هم تجربه کند. ارتباط مداوم با دنیای دیجیتال این ترس را قدرتمند می‌کند. هر بار که تصویر یا پستی از زندگی یک نفر دیگر را می‌بینید، احساس می‌کنید هیجان کمتری در زندگی‌تان نسبت به زندگی آن شخص وجود دارد. احتمالا بخاطر ترس تنها ماندن، در برابر رویدادهای اجتماعی احساسِ تعهد می‌کنید.
بخاطر همین فومو است که دائما موبایل‌تان را چک می‌کنید مبادا پیام یا پُستِ مهمی را از دست بدهید.
سم زدایی دیجیتالی روشی برای محدودیت‌گذاری و کاهش ترس از دست دادن است. باید طوری این کار را انجام بدهید که احساس بریده شدن و دور ماندن از ماوقع دنیای دیجیتال را در شما به همراه نداشته باشد.
علائمی که نشان می‌دهد به سم زدایی دیجیتالی نیاز دارید
۱. وقتی تلفن همراهتان را پیدا نمی‌کنید، مضطرب یا نگران می‌شوید.
۲. احساس می‌کنید هر چند دقیقه یک بار باید گوشی تلفن‌تان را چک کنید.
۳. وقت‌گذراندن در شبکههای اجتماعی شما را افسرده، مضطرب یا عصبانی می‌کند.
۴. دغدغه‌تان این است که چند نفر پُستِ شما را می‌پسندند یا چه نظراتی زیر پُست‌هایتان می‌گیرید.
۵. می‌ترسید اگر دائم گوشی‌تان را چک نکنید، چیزی را از دست بدهید.
۶. اغلب تا دیروقت بیدارید یا صبح زود بیدار می‌شوید تا با گوشی‌تان بازی کنید.
۷. اگر تلفن همراهتان را چک نکنید، تمرکز کردن روی موضوع یا کاری برایتان سخت می‌شود.
روش سم زدایی دیجیتالی
بعضی‌ها گمان می‌کنند سم زدایی دیجیتالی یعنی با تمام دستگاههای هوشمند خداحافظی کنید و ارتباط خود را با تمام شبکههای اجتماعی قطع کنید. اما یادتان باشد این دستگاه‌ها باید در خدمت کار و زندگی شما باشند.
کنار گذاشتن دستگاههای دیجیتالی برای سلامت و آرامش ذهن‌تان مفید است اما در سم زدایی دیجیتالی مجبور نیستید ارتباط خود را به طور کلی با تلفن همراه و دیگر ارتباطات تکنولوژیکی قطع کنید. سمزدایی دیجیتالی یعنی تعیین حدومرز؛ یعنی مطمئن شوید استفاده از دستگاه دیجیتالی نفعی برایتان دارد و ضرری به سلامت عاطفی و جسمی‌تان وارد نمی‌کند.
۱. واقع‌بین باشید
اگر قادر باشید فرایند سم زدایی دیجیتالی را به طور کامل برای مدت زمان مشخصی انجام بدهید، از آن پس دلتان می‌خواهد هر از گاهی این کار را بکنید. کامل کنار گذاشتن لوازم هوشمند دیجیتالی به بعضی افراد احساس آزادی و سرزندگی می‌دهد. بسیاری از افراد قادر نیستند ارتباط خود را با دستگاههای هوشمند دیجیتالی یک‌سره قطع کنند؛ مخصوصاً کسانی که کار و تحصیل‌شان به این دستگاه‌ها بستگی دارد یا چیز دیگری مجبورشان می‌کند مدام درگیرِ تلفن هوشمندشان باشند.
البته قصد ما این نیست بگوییم سمزدایی دیجیتالی برای شما فایده‌ای ندارد. اصل این است که شما از آن چیزی که زندگی و وقت‌تان را در کنترل خود گرفته است جدا کنید.
اگر شغل‌تان ایجاب می‌کند که از لوازم دیجیتالی استفاده کنید، توصیه ما این است: ساعت‌های پایانی روز را به مختصری سمزدایی اختصاص بدهید. در این صورت بهتر است وقتی ساعت کاری‌تان به پایان رسید، لوازم دیجیتالی را خاموش کنید و تمام تمرکزتان را روی یک عصرِ کامل قرار بدهید؛ عصری بدونِ شبکههای اجتماعی، پیام دادن، تماشای ویدیوهای آنلاین و هر نوع استفاده از لوازم دیجتالی.
۲. خطِ قرمزهایتان را مشخص کنید
شاید بعضی وقت‌ها برایتان مقدور نباشد کاملا از دنیای دیجیتال جدا شوید؛ شاید هم اصلا این ترجیح‌تان نباشد. در این صورت، بهتر است برای کمک به سلامت و آرامش ذهنی خود خط قرمزهایی مشخص کنید: مشخص کنید چه وقت‌هایی مجاز به استفاده از لوازم و دستگاههای دیجیتال هستید یا نیستید.
مثلا شاید دلتان بخواهد موقع ورزش، با گوشی تلفن همراهتان به موسیقی هم گوش بدهید. در این مواقع، تلفن خود را در حالت پرواز قرار بدهید تا مطمئن شوید تماس تلفنی یا پیام کوتاه یا اعلان‌های سایر نرم‌افزارهای نصب شده روی گوشی تمرکزتان را به هم نمی‌زند.
این گونه خط قرمزهایی که زمان اتصال شما به دنیای دیجیتال را محدود می‌کند به شما کمک می‌کند تا از زندگی واقعی و فعالیت‌های مرتبط با آن- بدون هر گونه مزاحمت دیجیتالی- نهایت لذت را ببرید.
مواقع دیگری هم هست که شاید بخواهید استفاده از لوازم دیجیتالی را محدود کنید. برخی از آنها به شرح زیر است:
- زمانی که مشغول غذا خوردن هستید؛ بویژه وقتی همراه با جمع غذا می‌خورید.
- زمانی که تازه از خواب بیدار شده‌اید یا می‌خواهید به رختخواب بروید.
- زمانی که روی پروژه‌ای کار می‌کنید یا سرگرم بازی یا سرگرمی خاصی هستید.
- زمانی که در کنار دوستان یا خانواده‌تان هستید.
- هر شب قبل از اینکه خوابتان ببرد.
تحقیقات نشان می‌دهند محدود کردن استفاده از لوازم دیجیتال به روزی ۳۰ دقیقه تاثیری قابل‌توجه در سلامت و آرامش شما دارد و علائم احساس تنهایی و افسردگی را کاهش می‌دهد.
عدم استفاده از تلفن همراه درست قبل از خواب هم بسیار مفید است. استفاده از تلفن همراه قبل از خواب کیفیت خواب شما را به شدت پایین می‌آورد، ساعت‌های خوابتان را کم می‌کند و منجر به احساس خستگی و خواب‌آلودگی شدید در طول روز می‌شود. توصیه می‌شود بعد از این بی خیالِ بازی کردن با تلفن همراه در رختخواب‌تان شوید. در عوض، قبل از خواب کتاب یا مجله‌ای در دست بگیرید و چند دقیقه‌ای را به مطالعه اختصاص بدهید تا خوابتان ببرد.
۳. با هر چیزی که حواس‌تان را پرت می‌کند خداحافظی کنید
یک راه دیگر برای شروع سم زدایی دیجیتال این است که هشدارهای تلفن خود را خاموش کنید. هر بار که شما پیامی در فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، پینترست و وبسایت‌های خبری دریافت می‌کنید یا پست جدیدی بارگزاری می‌شود یا کسی شما را زیر پستی مخاطب قرار می‌دهد، هشداری برایتان ارسال می‌شود.
به جای اینکه هر دقیقه پیام‌ها یا پست‌های جدید را چک کنید بهتر است هر روز زمان مشخصی را به این کار اختصاص بدهید. بعد از آن، زمان دیگری، تقریبا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، برای پاسخ دادن به آنها اختصاص بدهید.
یک راه دیگر هم این است که برای مدت کوتاهی هم که شده سراغ گوشی تلفن همراهتان نروید. تحقیقات نشان می‌دهند صرفاً وجودِ تلفن همراه- حتی اگر آگاهانه از آن استفاده نکنید- میزان همدلی شما را پایین می‌آورد و کیفیت گفتگوی شما در تعاملات‌تان با دیگران را کاهش می‌دهد.
پس بار‌ِ دیگر که می‌خواهید با دوستان‌تان شام بخورید، تلفن همراهتان را خانه بگذارید و بروید.
سم زدایی دیجیتالی مطلوبِ خودتان را پیدا کنید
سم زدایی دیجیتالی می‌تواند به هر شکلی باشد. این شما هستید که باید شکل و شیوه‌ی دلخواه و مطلوبِ خودتان را پیدا کنید. شاید بخواهید برای مدتی تمام لوازم دیجیتالی را کنار بگذارید؛ از تلویزیون گرفته تا گوشی تلفن همراه و شبکههای اجتماعی.
شاید هم دلتان بخواهد استفاده‌تان از لوازم دیجیتالی را به یکی از این ابزارها محدود کنید. مثلا فقط از گوشی تلفن همراهتان استفاده کنید.
چند پیشنهاد:
۱. روزه‌ی دیجیتالی
استفاده از همه‌ی لوازم دیجیتالی را برای مدتی کوتاه، مثلا یک روز تا یک هفته، کنار بگذارید.
۲. روزهای بدون لوازم دیجیتالی
هفتهای یک روز کامل را بدون لوازم دیجیتالی سپری کنید.
۳. معجونِ سم زدای مخصوصِ خودتان
در صورتیکه یک نرم‌افزار، وبسایت، بازی یا وسیله‌ی دیجیتالی بیش از حد وقت‌تان را می‌گیرد، استفاده از آن را بصورتِ خاص محدود کنید.
۴. معجونِ سم‌زدای شبکههای اجتماعی
تمرکز کنید تا استفاده از شبکههای اجتماعی را برای مدت زمانی مشخص محدود یا کاملا‌ً حذف کنید.
ترفندهایی برای سم زدایی دیجیتالی
استفاده نکردن از لوازم دیجیتال برای عده‌ای بسیار راحت است. همین کار برای عده‌ای دیگر سخت‌تر است و بعضی وقت‌ها آنها را مضطرب می‌کند.
کارهای دیگری هم هست که می‌توانید با انجام دادن آنها در سم زدایی دیجیتالی موفق شوید. برخی از آنها به شرح زیر است:
- به خانواده و دوستان‌تان بگویید که رژیم سم زدایی دیجیتالی دارید. از آنها حمایت و کمک بطلبید.
- راه‌هایی پیدا کنید و ذهن خودتان را از لوازم دیجیتالی‌تان منحرف کنید. فعالیت‌ها و کارهای دیگری را در نظر بگیرید تا در این مواقع انجام بدهید.
- برنامه‌های مخصوص شبکههای اجتماعی را از روی تلفن همراهتان پاک کنید تا وسوسه نشوید و دسترسی‌تان به آنها کم شود.
- وقتی وسوسه می‌شوید که به سراغ لوازم دیجیتالی‌تان بروید، می‌توانید از خانه بیرون بزنید، شام را با دوستان‌تان در رستوران بخورید یا کمی قدم بزنید.
- پیشرفت‌های خودتان را در دفترچه‌ای یادداشت کنید. افکار خودتان نسبت به این تجربه را در دفترچه‌تان یادداشت کنید.
کلام آخر
بی‌خیال گوشی تلفن همراه شدن کار راحتی نیست؛ گاهاً استرس‌زا هم هست. شاید احساس کنید که در عذاب هستید، مضطربید، و حتی احساس می‌کنید خسته و کلافه شده‌اید. این کار اگرچه سخت است اما تجربه‌ای پُربار برایتان رقم خواهد زد. در نتیجه‌ی این اقدام، قادر هستید به درک بهتری از رابطه‌تان با لوازم دیجیتالی خود برسید.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
پیروزی انقلاب اسلامی و عبور جهان از یکجانبه‌گرایی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
ترامپ و کوچ اجباری اهالی غزه
نماینده جنبش جهاد اسلامی فلسطین در ایران در گفتگوی تفصیلی با جام جم آنلاین مطرح کرد
ایران به مقاومت مشروعیت داد
گفت و گو
