رفتار ترامپ و ایران و تاثیر بر انتخابات 2020

آمریکا تحت هیچ شرایطی تحریم های خود را بر روی ایران برنمی دارد و اگر قصد باز کردن کانالی بانکی برای تراکنش مالی داشت تا اینجا این کار را انجام داده بود. تمام کشورها و سازمانهای بین المللی خواستار این مساله شده اند ولی آمریکا چنین نکرد چون عقیده دارد می تواند با این ابزار فشار بیشتری بر ایران وارد کند و به دنبال هدف قدیمی است و می خواهد با ایجاد نارضایتی عمومی ایران را تضعیف کند و به مذاکره بکشاند. آمریکا همچنان بر این سیاست شکست خورده و اصرار دارد ولی باید در مجامع جهانی و در برابر دیوان کیفری پاسخگو باشد. سال گذشته در حکمی که آی سی سی و یا دیوان عدالت بین المللی صادر کرد آمریکا می بایست هر گونه تحریم را از روی دارو و غذا و کالاهای انسان دوستانه بردارد. برای اینکه در مقابل این حکم و در مجامع جهانی دچار معضل نشود و محکوم نگردد و موضع دیپلماتیک خود را تضعیف نکند.

 ترامپ براین باور است که تحریمی بر دارو و مواد غذایی وجود ندارد ولی از ابتدا دارو و غذا مستقیما تحریم نبود اما روابط بانکی که منجر به تهیه این مواد بود تحریم شد و تعاملات بانکی ایران به طور کلی تحریم است. آمریکا در این زمینه هیچ همکاری ندارد. آنچه به عنوان کانال سوییس می شناسیم کانالی بسیار سختگیرانه و باریک است و شاید حتی نتواند یک درصد از نیاز های ما را پوشش بدهد و بیشتر می توان کارکردی صوری و تبلیغاتی برای آن متصور شد. آمریکایی ها به شرطی حاضرند همکاری شرکت های خارجی در خصوص کالاهای بشردوستانه را با ایران بپذیرند که تمام جزئیات داد و ستدها برای آمریکا روشن شود در حقیقت آمریکا با این حربه قصد دارد به دیتای زیادی در خصوص بازیگران اقتصادی بین المللی و ایرانی دسترسی داشته باشد. این بانک دیتا برای آمریکا بسیار کاربردی خواهد بود چون به دنبال آن می تواند تحریم ها را هر چه هوشمندانه و به صورت هدفمند و نقطه زن دنبال کند. بسیاری از شرکت های خارجی برای دادو ستد با ایران مردد هستند چون نمی خواهند چنین اطلاعاتی در اختیار آمریکا قرار بگیرد و بعدها با تنبیه ایالت متحده روبرو شوند. بنابراین، آمریکا همچنان بر تحریم ایران باقی است و تمایلی به از میان برداشتن موانع در مسیر اقلام دارویی و بشر دوستانه ندارد و بیشتر ژست گرفته است و برای نمایش در صحنه بین الملل رفتار می کند تا آبرو و اعتبار بین المللی او ضربه کمتری ببیند.

مورد بعدی این است، داد و ستد اقلام مختلف با کشورهای همجوار و کشورهای منطقه وجود دارد و می تواند به صورت پیمان های دوجانبه پولی و ارزی کار کند و معادلات پایاپای و دوجانبه تحریم های آمریکا را دور بزند تضعیف کند. یکی از راهکارهای دور زدن تحریم های یکجانبه آمریکا از همین طریق است. کشور در دو سال گذشته به صورت جدی در این راستا قدم بر می دارد. هرچه اینگونه مبادلات دوسویه و منطقه ای گسترده تر شود یقینا تحریم ها بیشتر ضعیف می شود و حتما دولتمردان به دنبال این خواهند بود که مبادلات طبق نقشه راه چند ساله ای که به وجود آمده است بیشتر شود این امر در خصوص روابط بین ایران و چین نیز صادق است بیلان سالیانه صادرات کالای ما و تبادلات تجاری ما و چین در سال 98 نسبت به سال 97 رشد چشمگیری داشت و این حاکی از گسترش روابط دو سویه بین دو کشور است.

بعید به نظر می رسد که ایران در این موقعیت جز از جنبه دیپلماسی و ضربه زدن به اعتبار بین المللی آمریکا کار دیگری صورت بدهد با اقداماتی به این شکل نمی توان در نهایت تحریم ها را از میان برداشت. من فکر نمی کنم حتی کشورهای عضو برجام نیز گام مثبتی در این راستا بردارند و با انجام مبادلات بر روی کالاهای انسان دوستانه تحریم های آمریکا را بشکنند. هیاهوی تبلیغاتی بر روی دو محموله اینستکس نیز ناچیز بودن این دو بار را پوشش داد. ارزشی در حدود 500 هزار دلار در این دو محموله بود که مقدار ناچیزی است ضمن اینکه این دو بار به اقلام دارویی قبلا سفارش داده شده مربوط بود و ربطی به نیازهای ما در زمینه مبارزه و مقابله با کرونا نداشت. هیچیک از کشورهای عضو برجام تاکنون براساس تعهدات مندرج رفتار نکرده اند و اینستکس نیز کماکان علی رغم تمام تبلیغات صورت گرفته فعال نشده است و در طول روز و روزهای متمالی معاملات پیوسته ای در این برنامه انجام نشده و فقط دو نمونه در حد تامین یک دقیقه از نیازهای کشور از این مسیر انجام گرفته است.

لذا اگر چه این تلاش در رفع تحریم ها کاربردی عملیاتی ندارد و شانس بالایی برای شکستن تحریم ها وجود ندارد ولی این سیاست همچنان باید دنبال شود تا حداقل ضربات بیشتری بر آبرو و جایگاه آمریکا در سطح کشورهای جهان و نهادهای حقوق بشری وارد شود.

در انتخابات داخلی آمریکا سیاست خارجی کمترین نقش را بر عهده دارد و بالاترین نقش بر دوش اقتصاد است. در تمام دنیا همینطور بوده ولی این نکته که رفتار آمریکا با ایران چگونه است تاثیر چندانی بر روند انتخابات ندارد و نمی تواند بیش از 1% بر نتیجه آرا تاثیرگذار باشد. در مورد کشورهای جهان نیز به همین صورت است چون کشورها بر اساس اخلاق یا اصول انسان دوستانه و اصول الهی و دینی با هم ارتباط ندارند بلکه بر اساس اصول مادی و اقتصادی و نفع بیشتر است. مادامی که روابط اروپا و آمریکا اقتصادی باشد و سود گزافی به این کشورها شود روابط بین دو سوی اقیانوس اطلس ادامه پیدا خواهد کرد و نمی توان انتظار داشت اروپاییان به جهت مسائل انسان دوستانه روابط خود با آمریکا را کم رنگ کنند. هژمونی اقتصادی آمریکا بر اروپا باعث شده است حتی در صورت نیاز در مورد کشورهای اروپایی نیز نتوانند کاری از پیش ببرند. وقتی ترامپ در اقتصاد انگلیس دخالت می کند و یا از موبایل خانم مرکل جاسوسی می کند و یا توهین های زیادی برای رییس جمهور فرانسه دارد نمی توانیم رفتار و عکس العمل خاصی را از سوی این کشورها ببینیم چون اقتصاد اروپا گروگان آمریکا است و ایالت متحده نوعی از حاکمیت را بر روی اتحادیه اروپا اعلام کرده است و برجام نمونه خوبی بود که به ما نشان داد این کشورها هویت و استقلال رای ندارند و تابع دستورات و فرامین آمریکا هستند.