خنجر از پشت

حتی هفته گذشته وقتی دونالد ترامپ به‌دنبال مکالمه تلفنی‌اش با رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای خود به صورت ناگهانی تصمیم به خروج سربازان آمریکایی از برخی پایگاه‌های آنها در نزدیکی مرز ترکیه گرفت، کردهای سوریه در یک تعبیر روشن این تصمیم را به «خنجر از پشت» تعبیر کردند. به دنبال آن بود که تحلیلگران گفتند این ماهیت و طبیعت آمریکاست و بدعهدی یا خنجر از پشت زدن تقریبا به سنتی عادی و مالوف در سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. وزیر دفاع آمریکا در ادامه اظهارات خود به خبرنگاران گفت: «حضور ما در سوریه برای حل اختلافات طولانی‌مدت میان ترک‌ها و کردها نیست.» به تعبیری ساده‌تر مارک اسپر معتقد است درگیری‌های کنونی در شهرهای کردنشین سوریه بین نیروهای پ‌ی‌ک و ارتش ترکیه بخشی از یک اختلافات طولانی است که آمریکا در آن دخالتی نداشته و خود را موظف به حل و فصل آن نیز نمی‌داند.
این در حالی است که برای مثال لاوین بالی، فعال رسانه‌ای کرد در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: کردها سوابق تاریخی با آمریکا در این زمینه دارند؛ خواه در ارتباط با منطقه کردستان عراق یا در ترکیه یا در سوریه. نیروهای سوریه دموکراتیک می‌دانستند که آمریکا یک روز عقب‌نشینی خواهد کرد، اما مساله غیرمنتظره این بود که به این شکل و بدون وجود طرحی برای عقب‌نشینی انجام شد. یعنی باید مدتی قبل به نیروهای سوریه دموکراتیک می‌گفتند، اما این تصمیم آمریکایی‌ها غیرمنتظره و ناگهانی بود.
وب‌سایت آمریکایی واشنگتن اگزماینر نیز با انتشار مقاله‌ای به قلم تام روگان، ستون‌نویس بریتانیایی - آمریکایی خود این تصمیم آمریکا را ریاکارانه توصیف کرد و نوشت دولت ترامپ در ازای گرفتن باج از دولت ترکیه پشت کردهای سوری را خالی کرده است. به نوشته این منبع، پرزیدنت ترامپ بدون هیچ شک و تردیدی ثابت کرد دیدگاه وی برای استقرار نیروهای نظامی آمریکا در دیگر نقاط دنیا، با ریاکاری عجین است. در این یادداشت نیز به عذر بدتر از گناه ترامپ و دولت آمریکا اشاره کرده و می‌نویسد: ترامپ استدلال می‌کند آمریکا نمی‌تواند ریشه سال‌ها خصومت بین ترکیه و کردها را برطرف کند.
تحلیلگران می‌گویند اعلام آمریکا مبنی بر تصمیم خود برای عقب‌نشینی از برخی مناطق در شمال شرق سوریه در سایه حمله نظامی ترکیه و تنها گذاشتن کردهای این منطقه، پیام‌های مهمی به دنبال دارد. این اقدام آمریکا هرچند برای برخی شوک‌آور بود، اما برای کشورهای مستقل که به بدعهدی‌های واشنگتن عادت دارند هیچ عجیب نبود و صرفا به صورتی شفاف یک‌بار دیگر ماهیت دولت زیاده‌خواه آمریکا را نشان می‌داد. چندی پیش سید‌حسن نصرا... دبیر‌کل حزب‌ا... لبنان در مراسمی به مناسبت عزاداری امام حسین(ع) در مجتمع سیدالشهدا در ضاحیه جنوبی بیروت به این مسأله اشاره کرد و گفت آمریکایی‌ها متحدان خود را حفظ نمی‌کنند و به توافقنامه‌ها احترام نمی‌گذارند. وی در اشاره به تصمیم اخیر آمریکا در‌باره کردهای سوریه نیز تصریح کرد: آمریکایی‌ها در یک چشم به هم زدن کردهای سوریه را رها کردند و این سرنوشت هر کسی است که روی آمریکا حساب کند. تکیه بر آمریکایی‌ها ممکن نیست و آنها پشت هر کس را که به آنان تکیه کند خالی می‌کنند. هیچ‌کس نمی‌تواند به آمریکایی‌ها اعتماد کند و روی توافق با آنها حساب کند، چرا که سرنوشتش خواری و ذلت خواهد بود.

علی باقری
بین‌الملل