مدل سازی‎های اقتصادی در ایران تغییر یافته است / سرمایه‎گذاری‎ها پس از انقلاب چند برابر شد

به گزارش جام جم آنلاین، دکتر ساسان شاه‎ویسی کارشناس امور اقتصادی در گفت‎و‎گو با جام جم آنلاین عنوان کرد: درباره دستاوردهای اقتصادی چهار دهه اخیر می‌توان به اندازه یک کتاب صحبت کرد.

شاه‌ویسی در ادامه افزود: ما اگر بخواهیم نگاهی منطقی به موضوع داشته باشیم باید یک دامنه اقتصادی را در نظر بگیریم. باید منابع و مصارف را قبل و بعد از انقلاب را تعریف کنیم. مثلا باید این موضوع را در نظر بگیریم که قبل از انقلاب با جمعیت حدود 36 میلیون و 700 هزار نفر ما روزانه حدود شش میلیون بشکه نفت درآمد داشتیم که این میزان برای یک سال صادرات دو میلیارد و نیم بشکه ای را در برمی گرفت.

وی تاکید کرد: درآمد تقریبی 30 الی 45 میلیارد دلار درآمد چنین صادرات بزرگی بوده است. بر همین اساس مصارف مختلفی صورت گرفته است که اغلب آنها طی دوره قبل از انقلاب مصارف اصولی و پایه‌ای نداشته و خبری از ایجاد زیرساخت نبوده است.

این کارشناس امور اقتصادی گفت: تقریبا 38 درصد از جمعیت کشور شهری بود و 62 درصد هم روستایی. دامنه توسعه روستا قبل از انقلاب تقریبا در حد زیر پنج درصد بوده است و توسعه شهری هم 400 شهر و 15 استان را دربرمی گرفت. اگر بخواهیم دقیق‎تر بررسی کنیم باید بگویم حدود 90 هزار روستا در کشور وجود داشت.

وی بیان کرد: تفاوت جمعیتی، تفاوت سنی ، دامنه توزیع درآمدهای بزرگ نفتی ، تغییرات نرخ توسعه انسانی، دامنه تغییرات نرخ فقر، دسترسی به آموزش و سلامت و ... در دامنه اقتصاد مبتنی بر توسعه و اقتصاد مبتنی بر پیشرفت های بعد از انقلاب بسیار متفاوت‎تر است و رشد چشمگیری را نشان می‌دهد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: دامنه نرخ تولید ملی که میزان تولید ناخالص ما را می‎سازد و دامنه میزان متوسط سرانه خانواده و قدرت خرید نیز موارد دیگری هستند که وضعیت اقتصاد را نشان می‎دهند. برای ارزیابی اقتصادی ایران پس از انقلاب باید 385 شاخصه مورد ارزیابی قرار بگیرد.

شاه‎ویسی یادآور شد: ما قبل از انقلاب در حدود رتبه بیست و یکم اقتصادهای جهان بودیم؛ اما اکنون رتبه هجدهم را در اختیار داریم. نرخ صادرات نفتی ایران نسبت به قبل از انقلاب تقریبا به یک پنجم کاهش پیدا کرده و نرخ صادرات غیر نفتی نیز تقریبا 40 برابر افزایش را تجربه کرده است.

وی خاطرنشان کرد: درون‎زا شدن اقتصاد‎ طی چهار دهه، استفاده بهینه از منابع داخلی کشور را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم تغییرات نرخ اشتغال را نیز بررسی کنیم باید جمعیت کنونی و 81 میلیون نفری اکنون را در نظر بگیریم. از دامنه جمعیتی تقریباً 68 درصد شهری هستند و نزدیک 26 درصد نیز در روستاها زندگی می‌کنند. با جمعیت سه الی چهاردرصدی کوچ رونیز روبرو هستیم.

این کارشناس امور اقتصادی اذعان داشت: فاصله شهر و روستا کم شده است. قبل از انقلاب 90 هزار روستا داشتیم که کمتر از پنج درصد این روستاییان از برق ، آب و گاز برخوردار بودند. تقریباً 96 از روستاها بعد از انقلاب خالی از سکنه شدند و یا اینکه به شکل دهستان و شهر جدید درآمدند. مردم این روستاها اکثراً به شهرهای بزرگ‌تر کوچ کردند.

وی تأکید کرد: دامنه جمعیتی ما و دستیابی آنها به رفاه ، سلامت، آموزش تفاوت‌های بسیار زیادی با گذشته دارد. اکنون در همه شهرهای کشور ما دانشگاه داریم. این‌ها همه بر اساس سرمایه‌گذاری‌ها و اقتصاد دانش ، اقتصاد صنعت، اقتصاد معدن، اقتصاد رفاه، اقتصاد انرژی به وجود آمده است.

شاه ویسی اظهار داشت: درروند اقتصادی ایران باید یک دامنه، مشخص شود. انقلاب شد و توانستیم و ظرفیت بزرگ اقتصادی به وجود بیاوریم. دامنه اقتصادی ما نسبت به قبل از انقلاب چهار و نیم برابر شد. سهم ما از تجارت جهانی هم بیشتر شد. اینجا سؤالی به وجود می‌آید که آیا این می‌تواند برای اقتصاد بهتری را رقم بزند؟ سنجه‎هایی که امروز وجود دارد به ما می‎گوید «ضریب جینی» بعد از انقلاب کمتر از 400 از هزار را شیت کرده است.

کارشناس امور اقتصادی اضافه کرد: امروز سرمایه‎گذاری‎ها را بیشتر کرده‌ایم. ما در 10 سال گذشته سعی کردیم اقتصادی را بر مبنای اصل 44 تشکیل بدهیم. اکنون قائل به این هستیم این سیاست کلی و این مطالبه بزرگ باید محقق شود.

وی با اشاره به تنوع برنامه‌های اقتصادی در ایران گفت: مدل اقتصادی که ما از آن پیروی می‌کنیم بخشی از یک اقتصادی سنتی است. بخشی از آن نیز اقتصاد لیبرالی است که اهداف ، رویکردها و ابزارهای متفاوتی دارد و ما آن را تقلید می‌کنیم. ما مدل‌سازی‌های اقتصادی را هم‌تغییر دادیم و با ساختار جدیدی روبرو شدیم. از منابع طبیعی هم بسیار استفاده شد.

این کارشناس امور اقتصادی افزود: مبتنی بر توانمندسازی سطوح، طبقات و اقشار مختلف اعم از اقوام، مذاهب که در کشور وجود دارد برنامه‌ریزی اقتصادی شکل گرفت. مردم ایران باید از یک نوع مدل اقتصادی بومی که ازنظر ارزش‌ها و باورهای دینی قابل‌تعریف و تبدیل هست، استفاده کنند. از سویی در قاعده ظرفیت‌های حکمرانی ایرانی باید مسئولیت‌ها لحاظ شود.

ساسان شاه ویسی در پایان گفت: اقتصاد ایران اهداف خود در این چهل سال پیداکرده است و به جهت توانمند کردن خودکاره‌ای زیادی کرده است. ما اگر امروز رتبه هجدهم اقتصاد جهان را در اختیارداریم هم به دلیل منابع طبیعی متعدد است و هم به دلیل برنامه‌ریزی‌های اقتصادی. البته دانشی و مردمی کردن اقتصاد و تجربه‌ای که در دوران سخت داشتیم نیز در جایگاه ما در رتبه‌بندی اقتصادی مهم است. ما می‌توانیم قرار گرفتن جز 12 اقتصاد برتر دنیا را هم برنامه‌ریزی کنیم که هدف‌گذاری دور و بعیدی نیست.