ناخن‌های بی‌قرار!

گاهی از کنار آن چرک خارج می‌شود و حسابی از این وضع دردناک و ناخوشایند خسته شده‌اید. فرورفتن ناخن در گوشت پا، مشکل بسیاری از افراد است که دچار آن می‌شوند و همیشه به دنبال راهی می‌گردند که دیگر با این مشکل مواجه نشوند.

دکتر داریوش دائر، متخصص پوست و مو، به دلایل فرورفتن ناخن در گوشت پا و راه‌های درمان آن می‌پردازد.

چقدر شایع است؟

فرورفتن ناخن در گوشت پا، حالت نسبتا شایعی به حساب می‌آید که بسیاری از افراد را در سنین مختلف گرفتار می‌کند. فرو رفتن ناخن در گوشت پا، با نام علمی اینگرون نیل یا انیکوکریپتوز شناخته می‌شود. این حالت ممکن است در هر یک از انگشتان پا ایجاد شود ولی به‌طور کلی، بیشترین و شایع‌ترین انگشتی که درگیر این مساله خواهد شد، شست پاست.

دلایل ابتلا را بشناسید

این مشکل وقتی ایجاد می‌شود که یک ناخن معمولا انگشت شست، به داخل گوشت یا بافت نرم اطراف خود فرو برود. در واقع علت ایجاد این حالت، رشد نابجا و انحراف صفحه ناخن به سمت گوشه‌های داخلی یا خارجی بستر ناخن است.

این مشکل در افرادی که ناخن‌های محدب دارند، بیشتر دیده می‌شود. دلایل دیگری نیز برای بروز فرو رفتن ناخن در گوشت پا وجود دارد که می‌توان به پوشیدن کفش تنگ یا پاشنه بلند اشاره کرد که این مساله، یکی از دلایل مهم ایجاد فرو رفتن ناخن، در گوشت پا به حساب می‌آید.

علاوه بر این، ژنتیک را می‌توان یکی دیگر از عواملی دانست که در ایجاد این مساله نقش دارد به طوری‌که در برخی افراد یک خانواده، ممکن است فرورفتن ناخن در بافت مجاور وجود داشته باشد، اما الگو و نقشه وراثتی خاصی برای این حالت در نظر گرفته نشده
است.

همچنین کوتاه کردن نادرست ناخن، عامل بسیار مهمی در ابتلا به این مشکل محسوب می‌شود و کسانی که عادت به کوتاه کردن هلالی و نیم‌دایره‌ای ناخن شست پا دارند، بیشتر به این حالت مبتلا می‌شوند. پیاده‌روی‌های طولانی، دویدن طولانی و ضربات مکرر و مزمن بر شست پا نیز نقش بسزایی در ایجاد مشکل خواهند داشت.

علائمی که نادیده نباید گرفت

به‌طور کلی از نظر علائم بالینی، معمولا صفحه ناخن شکل فرو رفته و محدب پیدا می‌کند و حس فرو رفتن ناخن در گوشت، فرد را آزار می‌دهد. این مساله از نظر شدت علائم، به سه نوع خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شود.

در نوع خفیف، تورم و قرمزی در ناحیه مبتلا وجود دارد و انگشت دردناک بوده و راه رفتن بیمار در چنین شرایطی مشکل خواهد شد.

در نوع متوسط، تورم شدیدتر است و با عفونت و ترشح خونابه و چرک همراه می‌شود. نوع شدید معمولا مزمن است و علاوه بر علائم نوع متوسط، بافتی شبیه گوشت اضافه در گوشه-های ناخن (گرانولوم) ایجاد شده و تغییر شکل صفحه ناخن به‌وجود می‌آید.

پیشگیری مهم است؟

برای پیشگیری از ایجاد این حالت چند نکته مهم وجود دارد، برای مثال، استفاده از کفش‌های آزاد، نرم و دارای پاشنه سراسری و کوتاه که باعث انتشار وزن بدن به کف پا و کاستن فشار بر شست پا می‌شوند، باید مورد توجه قرار بگیرد. علاوه بر این، شست‌وشوی مرتب و خشک کردن پاها، رعایت نظافت پاها، کوتاه‌کردن ناخن‌ها به شکل مربع و به نحوی که گوشه‌های ناخن، زیاد کوتاه نشده یا دایره‌ای شکل کوتاه نشوند. خودداری از پیاده‌روی‌های طولانی و دویدن بیش از حد و همچنین مراقبت از انگشتان در برابر ضربات در حین کار یا فعالیت روزمره، از دیگر مواردی هستند که می‌توانند در پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت پا نقش داشته باشند.

کاشت ناخن کمک می‌کند؟

شاید برخی از افراد تصور کنند با انجام کاری که در آرایشگاه‌ها باعنوان کاشت ناخن شناخته می‌شود، می‌توان جلوی فرو رفتن ناخن در گوشت پا را گرفت در حالی‌که این باور نادرست است.

کاری که در آرایشگاه‌ها باعنوان کاشت ناخن انجام می‌شود، چسباندن یک ناخن مصنوعی روی صفحه ناخن، با استفاده از چسب‌های مخصوص است.

انجام چنین کاری نه تنها مورد تایید و کمک‌کننده نیست، بلکه باعث ایجاد حساسیت در بافت اطراف، عفونت میکروبی و قارچی و حتی بدتر شدن وضعیت ناخن فرو رفته می‌شود و باید از انجام چنین کاری خودداری کرد.

سراغ درمان بروید

چنانچه فرو رفتن ناخن در گوشت پا اتفاق بیفتد، باید در وهله اول از خوددرمانی بویژه دستکاری ناخن مبتلا پرهیز کرد.

اگر مشکل با ترفندهایی چون کوتاه کردن ناخن به شکل مربع، صاف کردن و نرم کردن گوشه‌های ناخن بعد از کوتاه کردن آنها، نپوشیدن کفش‌های تنگ و نوک باریک و گذاشتن یک لایه از گاز استریل یا پنبه استریل در زیر ناخن فرو رفته حل نشد، باید به پزشک مراجعه کرد.

مرحله اول درمان ناخن فرو رفته‌ای که ملتهب و همراه با ترشحات چرکی یا خونابه‌ای باشد، استفاده از صابون‌ها یا محلول‌های ضدعفونی‌کننده، آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی و مسکن‌های خوراکی است. اما اگر این روش‌ها جوابگو نبودند یا از همان ابتدا بافت اضافه (گرانولوم) یا آبسه در کنار ناخن ایجاد شده باشد، چاره‌ای بجز روی آوردن به روش‌های جراحی
نیست.

در صورت وجود کانون عفونت متمرکز یا آبسه باید این کانون‌ها با برش جراحی تخلیه شوند و در همان زمان یا بعد از فروکش کردن عفونت اولیه، نسبت به ترمیم و تصحیح ناخن فرو رفته اقدام کرد.

این ترمیم، کاری تخصصی و دقیق است و باید پزشک معالج از تجربه و تخصص کافی در این موارد برخوردار باشد.

روش کشیدن کل صفحه ناخن، گرچه به‌طور موقت درد و ناراحتی بیمار را تسکین می‌دهد، اما به علت رشد مجدد ناخن به وضعیت قبلی، همراه با عود مشکل و درد مجدد خواهد بود؛ بنابراین، در اغلب موارد پزشک با برشی متناسب با ابعاد قسمت فرورفته در بافت مجاور، این قسمت را خارج می‌کند و ریشه یا قسمت زایای ناخن را با متدهای جراحی مثل کورت کشیدن، سوزاندن با دستگاه جراحی الکتریکی یا داروهای سوزاننده از بین می‌برد. در صورت وجود بافت اضافه نیز نسبت به حذف این بافت و تصحیح شکل ناخن اقدام می‌کند. در این حالت صفحه ناخن از قسمت میانی، رشد طبیعی خواهد داشت ولی در بافت مجاور رشد نخواهد کرد و مشکل بیمار به شکل اساسی درمان خواهد شد.

در مواردی که بستر ناخن به‌دلیل کشیدن مکرر ناخن (در قبل) یا فشار مزمن، حالت طبیعی خود را از دست داده یا به شکل قاشقی یا مقعر درآمده باشد، باید از ترفندهای پیچیده‌تر جراحی برای تصحیح مشکل استفاده
کرد.

در انتها باید گفت این حالت در نوزادان یا در انگشتان دست‌ها هم ممکن است ایجاد شود که در مورد نوزادان معمولا صبر و انتظار به بهبود تدریجی این حالت منجر خواهد شد، اما در شست دست، گاهی پزشک مجبور به تداخل جراحی می‌شود.