آتش زدن «رکس»؛ تلاشی برای حفظ یک حکومت

به گزارش جام جم آنلاین ، عباس خلیلی رزق پژوهشگر تاریخ در این رابطه گفت: آنچه که در آن برهه اتفاق افتاد در طول تاریخ ثبت می شود و به عنوان یک سند بر علیه یک حکومت استفاده می شود. آتش سوزی عمدی سینما رکس و کشته شدن انسان های بیگناهی را بیش از هر چیزی می توان به تلاش برای استمرار یک حکومت ربط داد. اما آنچه که مشخص است، این است که تاریخ اصولا فقط به شرح ماوقع می­پردازد.

وی افزود: تاریخ درباره سینما رکس چه خواهد گفت؟ گذشت 40 سال از این واقعه تلخ و تکان دهنده به یک مورخ می گوید تاریخی شدن یک واقعه به گرد و غبار بیشتری حاصل از گذر زمان نیاز دارد. اما وقتی که پای ابعاد گسترده در میان باشد تاریخ خیلی زودتر از اینها از راه می رسد. 40 سال گذشت زمان از آن اتفاق نه تنها کافی است بلکه ابعاد حادثه و دسیسه های پشت آن همان شب بیست و هشتم مرداد رویدادی شوم و تلخ را به تاریخ اضافه کرد.

خلیلی رزق در ادامه گفت: ابعاد فاجعه سینما رکس بسیار گسترده است، چرا که اولا چند انسان کشته شدند و این به گسترده شدن فاجعه بسیار کمک می کند. ثانیا از آنجایی که این فاجعه اتفاقی نبود و دسیسه­ای پشت سر آن قرار داشت به تاریخی شدن آن منجر می شود.

وی یادآور شد: حادثه سینما رکس هنوز با ما حرف می زند. همانطور که برای ایجاد چنین رویدادی دسیسه­ای طراحی شد پس از آن نیز به منظور توجیه دسیسه های دیگری ثبت شد.

این پژوهشگر تاریخ خاطر نشان کرد: در آن برهه از زمان و در حالی که فشارها بر روی حکومت وقت بیشتر شده بود رخ دادن چنین حادثه ای برنامه های زیادی پشت سر خود دارد که لایه لایه آن را می توان مورد نقد و بررسی قرار داد. تلاش برای ایجاد ترعیب، استمرار حکومت از طریق توطئه جنایتکارانه و نسبت دادن آن به یک جناح دیگر، منحرف کردن اذهان عمومی از فشار بر روی حکومت و متوجه کردن به سمت یک فاجعه بزرگ انسانی و ایجاد بستر مناسب برای پیشبرد اهداف مستبدانه برای حفظ یک رژیم اصلی ترین دلایلی است که در چهل سال پس از رخ دادن آن فاجعه تاریخی مدام عنوان می شود.

خلیلی رزق گفت: یک مورخ و یک پژوهشگر تاریخ می تواند با ذکر دلایل و با استناد به آنچه که اتفاق افتاد و البته تجزیه و تحلیل ماوقع بعدی اقدام به نتیجه گیری از یک رویداد تاریخی کند اما مهم ترین وظیفه او شرح همان رویداد تاریخی است. خودِ «شرح» بسیاری از سوال ها را پاسخ می دهد. معمولا اگر شرح یک رویداد تاریخی مبتنی بر واقعیت و بدون هیچ گونه سفسطه افکنی باشد می­توان از آن نتیجه گیری درست داشت و بر اساس آن در رابطه با تاریخ قضاوت کرد.

این پژوهشگر تاریخ در پایان گفت: در رابطه با سینما رکس و آتش سوزی در آن بسیاری از موارد بدیهی به نظر می رسد. در تاریخ نمی توان دسیسه وارد کرد. ما از آن ماوقع تاریخی نتیجه گیری های متعددی داریم و خواهیم داشت.