این بار تعدادی از سلبریتیها از اعتبار و اعتماد و مهر که مردم به آنها دارند، برای جمعآوری کمکهای مردمی بهره بردند و این آغاز یک چالش بزرگ بود؛ چالشی که در یک سویش مخالفان، دلیل حضور سلبریتیها در چنین کاری را مردود میدانند و معتقدند آنها هیچ کار مفیدی انجام نداده و حتی در مواردی حرف اختلاس و بالا کشیدن کمکهای مردمی به میان آمده است.
در سوی دیگر این چالش موافقان و طرفداران سلبریتیها ایستادهاند که حضور و همراهی آنها با مردم را میستایند و بر این عقیدهاند که هنرمندان در کمک به زلزلهزدگان کرمانشاه، کاری کردهاند کارستان و حضورشان را باید ارج نهاد و قدردان تلاششان بود.
در این ماجرا، رسانهها بر اساس اهدافشان، علاوه بر انتشار گزارشهایی درباره تلاش و زحمات سلبریتیها در کمکرسانی به مردم زلزلهزده، چگونگی استفاده از منابع مالی و اقلام جمعآوری شده توسط آنها را نیز پیگیری کردند. اینکه مسئولان یا سلبریتیها چطور و چگونه این حضور و همکاری را قضاوت کردهاند، مقوله دیگری است؛ نکته مهم اینجاست که زلزله کرمانشاه، تجربهای بود برای اینکه با یک ظرفیت بزرگ آشنا شویم و قدرت سلبریتیها در جمعآوری کمکهای مردمی را به چشم ببینیم اما اتفاقات بعد از آن و اظهارات و حواشی ایجاد شده، ضرورت ساماندهی به حضور سلبریتیها را متذکر میشود.
بعد از بم و بازارهای اطراف!
چند ماه بعد از وقوع زلزله در استان کرمانشاه، ذرهبینها به سمت سلبریتیها چرخیده و فهرستی منتشر شده از ارقام و اقلامی که به دستشان رسیده است. یکی از کسانی که نامش در این فهرست آمده، الهام پاوهنژاد است. او قصد نداشت وارد این ماجرا شود، اما اصالتش به کرمانشاه برمیگردد و میگوید که بسیاری از خویشان و نزدیکانش در شهرهای استان کرمانشاه زندگی میکنند و این منطقه را خیلی خوب میشناسد، بنابراین دین مضاعف بر گردنش احساس کرد و آستینها را بالا زد.
پاوهنژاد به جامجم میگوید: این اولین باری نیست که هنرمندان وارد میدان شدهاند و هنگام زلزله ورزقان هم این مشارکت اتفاق افتاده بود، اما نکته اینجاست که مردم ترجیح دادهاند به چهرههای محبوبشان کمک کنند به گفته این بازیگر، بعد از زلزله بم بود که اعتماد مردم به متولیان امدادرسانی کم شد. پاوهنژاد توضیح میدهد: مردم کمکهای خودشان را ردیابی کردند و متوجه شدند که
بعضی از آنها به دست مردم نیازمند نرسیده است. برخی از کمکهای مردمی سر از بازارها و فروشگاههای شهرهای مختلف در آورده بودند و همین مساله باعث شد اعتماد به نهادهایی که وظیفه دارند، میتوانند و باید در چنین مواقعی وارد عمل شوند و کمک کنندکمتر شود.
اختلاسگران مهاجرت میکنند
تلاشهای شبانهروزی، مدیریت انتقال اقلام کمکی، همراهی و همدلی با مردم زلزلهزده تا مدتی روزها و شبها الهام پاوهنژاد را به هم گره زده بود؛ دیگر چهرههای سرشناس و هنرمندان هم همینطور.
اعتمادسازی از نگاه الهام پاوهنژاد مهمترین و اصلیترین کاری است که نهادهای مسئول رسیدگی به بحران و امدادرسانی باید انجام بدهند. او میگوید: باید نگاه مردم را به خودشان مطمئن کنند و بعد از آن است که هنرمندان و چهرههای سرشناس میتوانند به عنوان بازوهای کمککننده وارد عمل شویم و آنها را یاری دهیم. کمی بعد از وقوع زلزله در کرمانشاه، فعالیت سلبریتیها آغاز شد و برخی از آنها از جمله پاوهنژاد از اقدامات و عملکردشان گزارشهای تصویری ارائه کردند. این بازیگر کردتبار میگوید: اگر به کانال یا اینستاگرام من رجوع کنید، میبینید درباره همه چیز با سند و مدرک به مردم توضیح دادهایم و همه فعالیتهای ما کاملا شفاف و درست انجام شده است.
گلایههای فرهاد تجری، نماینده گیلانغرب و سرپل ذهاب و نیز اظهارات رئیس سازمان
هلال احمر، اسباب دلخوری پاوهنژاد را فراهم کرده و او معتقد است همه سلبریتیها فقط بر اساس احساس وظیفه، کمکهای مردمی را جمعآوری کردهاند وگرنه دلیلی برای این کار وجود نداشته و اصلا قرار نبوده آنها وارد میدان شوند و نیز تاکید میکند اگر اختلاس کرده بودند، الآن در ایران زندگی نمیکردند و در دسترس نبودند.
پاوهنژاد میگوید: دروغسازی و شایعه پراکنی چه در فضای مجازی چه در برخی رسانهها از طرف کسانی بوده که وظایف خودشان را انجام ندادند و برای پرت کردن حواس مردم شروع کردند به خراب کردن چهره کسانی که مردم هنوز هم دوستشان دارند و به آنها اعتماد دارند.
اشکهای بانویی که با گزارشهای تصویری از رسیدن کمکهایش به دست زلزلهزدگان مطمئن شده بود و پیامهایی که برای کمک به مشکل آب مردم خوزستان به دست الهام پاوهنژاد میرسد، از نگاه او گواه دیگری است بر درستی و شفافیت عملکرد خودش و سایر چهرههای سرشناس.
پرسیدن حق مسلم است
چه کسی است که بگوید بالای چشمش ابرو نیست و کسی حق ندارد بپرسد با پولهای مردم چه کردهای! پاوهنژاد سوال کردن درباره سرنوشت کمکهای مردمی را حق هر شهروندی میداند و معتقد است همه هنرمندان باید پاسخگو باشند، شفاف عمل کنند و توضیح بدهند، اما او برای این کار یک شرط قائل است. پاوهنژاد برگزاری یک مراسم محترمانه را ضرورت میداند و فرصتی که این چهرهها بتوانند در کمال احترام به تمام سوالات پاسخ بدهند و اسناد و مدارکشان را به نمایش بگذارند. او میگوید: با تهمت و توهین نمیتوان توقع پاسخگویی داشت آن هم وقتی بسیاری از ما در تمام روزهایی که در حال کمک به مردم آسیبدیده بودیم، گزارشهای تصویری از کارمان منتشر میکردیم. من برای جمعآوری کمکهای مردمی شماره حساب شخصی به کسی ندادم؛ شماره حسابهای یک مرکز خیریه بود و ارقامی که به این حساب واریز شده کاملا مشخص است و همین طور برای ارقامی که به صورت نقد در اختیارمان قرار میگرفت هم رسید صادر میکردیم.
آذر مهاجر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد