اسهال مسافرتی+پیشگیری و درمان

به گزارش جام جم، این بیماری در افرادی که به مناطق آلوده سفر می‌کنند و همچنین در فصول بهار و تابستان بسیار شایع است و می‌تواند تهدید‌کننده حیات باشد. همه‌ساله بین 20 تا 50 درصد مسافران پروازهای بین‌الملل که تقریبا معادل ده میلیون نفر هستند، دچار اسهال می‌شوند. معمولا علائم بیماری در هفته اول مسافرت بروز می‌کند، اما به هرحال در تمام مدت سفر حتی پس از بازگشت به خانه امکان ابتلا وجود دارد.

مهم‌ترین عامل خطر، مقصد مسافر است. مسافرانی که به کشورهای در حال توسعه نظیر آمریکای لاتین، آفریقا، خاورمیانه و آسیا مسافرت می‌کنند شانس ابتلای بالاتری دارند. جوانان بالغ، افراد با سیستم ایمنی ضعیف و بیماران مبتلا به دیابت یا بیماری‌های التهابی روده و کسانی که از آنتی‌اسیدها و مهارکننده H2 استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر هستند. استفاده از آب یا غذای آلوده، عامل اصلی عفونت است.

علائم شایع این بیماری شامل اسهال، تهوع، استفراغ، دل پیچه و در مواردی تب است. در حالت خفیف بیماری، فرد تنها یک تا دو بار در روز اسهال آبکی و معمولا تا حداکثر دو هفته دل پیچه دارد. در شدت متوسط بیماری، فرد بیش از دو نوبت اسهال آبکی و در اسهال شدید علاوه بر اسهال بیش از دو نوبت در روز، تب و خون در مدفوع نیز مشاهده می‌شود. اسهال مسافرتی در بیشتر موارد خوش خیم بوده و در طی یکی دو روز بدون درمان بهبود می‌یابد و بندرت مخاطره آمیز است.در این بیماری در 90 درصد موارد طی یک هفته و در 98 درصد موارد در یک ماه بهبود کامل حاصل می‌شود.

برای پیشگیری از این عارضه باید غذاهای سالم، گرم و تازه مصرف کنید. همچنین لازم است میوه‌های بدون پوست استفاده شود و مطمئن باشید با آب تمیز شسته شده باشد. نوشیدنی‌هایی مصرف کنید که بسته‌بندی شده باشد و از مصرف یخ خودداری کنید ممکن است این یخ‌ها از آب غیر‌تصفیه تهیه شده باشد. در مسافرت دست‌های خود را مدام بشویید یا اگر آب در اختیار ندارید از شست‌وشو دهنده‌های ضدعفونی‌کننده مانند ژل‌های ضد عفونی‌کننده بدون نیاز به شست‌وشو استفاده کنید. استفاده نکردن از گوشت خام یا نیم پز، ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات، پرهیز از استفاده محصولات لبنی پاستوریزه نشده، استفاده نکردن از محصولات لبنی پاستوریزه نشده و در نهایت عدم استفاده از کاهو یا برگ خام سبزیجات دیگر (نظیر اسفناج) از جمله مواردی است که برای جلوگیری از ابتلا به اسهال‌های مسافرتی می‌بایست مد نظر قرار داد.

در افرادی که تنها یک تا دو بار اسهال آبکی، بدون تب و دفع خون و مخاط از مدفوع دارند، تنها مایع درمانی برای جایگزینی آب و الکترولیت‌های از دست رفته کفایت می‌کند. استفاده از محلول او.آر.اس برای این منظور توصیه می‌شود. هر بسته از پودر را در یک لیتر (چهار لیوان) آب جوشیده سرد شده حل کرده و برای بهبود طعم آن، در یخچال نگهداری کنید. محلول آماده شده حداکثر باید طی 24 ساعت استفاده شده و باقی مانده آن را دور ریخت. در صورت عدم دسترسی به پودر بسته‌بندی شده او.آر.اس، می‌توانید با ترکیب دو قاشق مرباخوری شکر، یک قاشق چایخوری نمک و نصف قاشق چایخوری جوش شیرین پودر مذکور را درست کنید.

به یاد داشته باشید اسهال یک سازوکار دفاعی بدن جهت به حداقل رساندن زمان تماس بین میکروب و مخاط روده است به همین دلیل داروهای ضد اسهال مانند لوپرامد یا دیفنوکسیلات نباید در مسافران با تب یا اسهال خونی استفاده شود‌؛ زیرا در این صورت با به تأخیر انداختن پاکسازی دستگاه گوارش از عامل بیماری‌زا، شدت بیماری افزایش می‌یابد. بنابر‌این بهترین راهکار برای درمان اسهال‌های عفونی، تبدار یا خونی، مراجعه به پزشک برای تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب و پرهیز از خود درمانی است.

دکتر کاوه سالارمند

دکتر داروساز