«آنام» روایتی از جنگ و امید

این شبکه این روزها در تدارک ساخت مجموعه‌ای جدید با نام «آنام» است. آنام که به زبان ترکی یعنی «مادر من»، مجموعه‌ای مادرانه است و فراز و فرودهای زندگی یک زن را در طول تاریخ روایت می‌کند. تصویربرداری فاز اول این سریال به پایان رسیده و گروه تولید مشغول تصویربرداری فاز دوم مجموعه در تهران است.

پخش در پاییز

اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده معتبری که او را با مجموعه‌های پربیننده‌ای چون پس از باران، میوه ممنوعه، در مسیر زاینده‌رود و پریا می‌شناسیم. تهیه‌کننده‌ای که عموما با کارگردانان مطرح و چهره‌های شناخته شده تلویزیون همکاری و آثاری استاندارد را به لحاظ کیفی روانه آنتن کرده است.

عفیفه در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص آخرین وضعیت تولید آنام می‌گوید: کار تولید این مجموعه را از 25 فروردین ماه کلید زده‌ایم. گروه مدتی در شهرستان کلیبر استان آذربایجان شرقی مستقر بودند و فاز اول مجموعه هم به طور کامل تصویربرداری شده است.

عفیفه که پیش از این سابقه ساخت مجموعه‌های دیگری را هم در خارج از تهران داشته، در مورد سختی‌های تولید این نوع مجموعه‌ها و هزینه‌بر بودنشان معتقد است: در دشواری ساخت این مجموعه‌ها جای هیچ شکی نیست. من پیش از این سه سریال دیگر را خارج از فضای پایتخت ساختم که از قضا موفق هم بودند. تنوع و نمایش یک فضای تصویری جدید و تفاوت ایجاد کردن در سریال، از جمله دلایلی است که مرا به ساخت مجموعه‌های اینچنینی ترغیب می‌کند. مخاطب، تهران را دائم در مجموعه‌های گوناگون دیده است و نمایش این بافت تازه فرهنگی و جغرافیایی متفاوت می‌تواند برایش جذاب باشد.

قصه امید یک زن

جواد افشار، کارگردان مجموعه‌هایی چون «پول کثیف»، «روز رفتن» و «مادرانه» است که عمده مخاطبان تلویزیون او را با کارگردانی مجموعه‌های تلویزیونی اخیرش، یعنی «کیمیا» و «برادر» می‌شناسند. افشار حالا مدتی است مشغول ساخت آنام شده است؛ مجموعه‌ای که باز داستان یک زن تاریخی را روایت می‌کند و مخاطب را به تماشای سال‌های زندگی‌اش می‌نشاند. افشار در ارتباط با این قصه توضیح می‌دهد: آنام داستانی خانوادگی و اجتماعی است و سرگذشت زنی ایرانی را روایت می‌کند که تحت تاثیر شرایطی خاص قرار دارد و هرچه به جلو می‌رود، باز سایه شوم مسائل و مشکلات گذشته بر دوشش سنگینی می‌کند و تاثیراتشان در زندگی‌اش جاری می‌ماند. با این حال شخصیت اصلی داستان یعنی مارال با امید زنده است و به جنگ با سرنوشتش می‌رود. به گفته افشار، این تعریف فاز اول داستان است. در فاز دوم یک رابطه مادر و دختری را میان مارال و فرزندش می‌بینیم.

در بستر تاریخ

فاز اول آنام در فضایی تاریخی اما معاصر و در واقع فضای دهه 60خورشیدی روایت شده است. افشار می‌گوید: فاز اول مربوط به اتفاقات تاریخی داستان است که به صورت مستقل و در قالب فلاش‌بک‌هایی روایت شده و مسیر اتفاقات بعدی قصه و سرنوشت شخصیت‌ها را می‌سازد. برای رسیدن به این فضا و نزدیک شدن هرچه بیشتر به آن از لحاظ تاریخی، در بخش‌هایی از روستا دکورهایی ساختیم و همچنین بخش‌هایی از لوکیشن‌های موجود در شهرستان کلیبر را هم دوباره‌سازی کردیم که به بافت شهری و ساختار آن زمان نزدیک باشد.

افشار که پیش از این کیمیا را هم در فضایی تاریخی و با محوریت زن ایرانی ساخته بود، در خصوص شباهت‌های احتمالی این دو مجموعه با هم توضیح می‌دهد: به هر حال با توجه به شخصیت‌های اصلی ای که دارند، کیمیا و آنام خیلی هم بی‌شباهت با هم نیستند. با این حال در مجموعه کیمیا، سرنوشت این شخصیت تحت تاثیر مسائل سیاسی و انقلابی شکل می‌گرفت و زندگی شخصی‌اش را هم رقم می‌زد و در ادامه به دوران جنگ منتهی می‌شد. اما شخصیت مارال در مجموعه آنام مشکلاتش بر اثر روابط و مناسبات سنتی و اجتماعی و در درون خود خانواده رقم می‌خورد. ضمنا در آنام تاریخ بهانه روایت داستان نیست و تنها جنبه گذر زمان را دارد.

انتخاب بازیگران متفاوت

عوامل تولید آنام به سراغ طیف بازیگران مختلفی رفته و آنها را برای بازی در نقش‌های متفاوت‌تر از همیشه برگزیده‌اند. گلچهره سجادیه، سیروس گرجستانی، علیرضا شجاع نوری، فریبا متخصص، سیامک صفری و لاله مرزبان بازیگران اصلی این مجموعه تلویزیونی هستند و نیز بازیگران بومی و آذری زبان آذربایجان شرقی چون شهرام خزرایی، ناصر هاشمی، هادی افتخارزاده، وحید فرشی، زکیه کریمی و فیروز عاقلی هم این گروه را همراهی می‌کنند.

عفیفه، تهیه‌کننده این مجموعه تلویزیونی درخصوص این انتخاب‌های متفاوت توضیح می‌دهد: انتخاب نقش‌ها بر اساس فیلمنامه بوده است. در بخشی از قصه طبیعتا به این خاطر که ماجرا در استان آذربایجان شرقی می‌گذشت، بهتر دیدیم از بازیگران همان منطقه استفاده کنیم تا مجموعه باورپذیرتر شود. البته این بازیگران هم در طول کار به فارسی صحبت می‌کنند و فقط ضرب‌المثل یا عبارتی خاص را به ترکی می‌گویند.

به گفته جواد افشار، گلچهره سجادیه در نقش مارال، سیروس گرجستانی در نقش خان‌آقا پدربزرگ مارال، علیرضا شجاع نوری در نقش امید، فریبا متخصص در نقش ریحانه همسر امید، سیامک صفری در نقش همسر مارال در گذشته و حال و لاله مرزبان نقش خواهر آرزو را ایفا می‌کند. همچنین مهشید جوادی هم نقش ایام جوانی مارال را به تصویر می‌کشد. آنام به عنوان محصول مشترکی از گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما با مشارکت دفتر آموزش و ارتقای سلامت و دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تولید می‌شود. این مجموعه به قلم امیرعباس پیام به رشته نگارش درآمده و برای پخش در نیمه دوم امسال تدارک دیده می‌شود.

بازیگری کم‌کار و گزیده‌سنج

گلچهره سجادیه، بانوی نقش‌های خاص مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی است. بازیگری بشدت کم‌کار و گزیده‌سنج که به‌‌رغم حضور بیش از سه دهه‌ای‌اش در عالم هنر، در مجموعه‌ها و فیلم‌های سینمایی چندانی حضور نیافته و همواره سعی کرده بهترین‌ها را دستچین کند. با این حال عمده مخاطبان تلویزیون او را با بازی در مجموعه «رعنا»ی داود میرباقری می‌شناسند. سجادیه در این مجموعه در نقش رعنا، زنی ایرانی بود که به‌رغم مشکلات ایجاد شده توسط دیگران بر سر راه زندگی‌اش، همچنان می‌کوشد استقلال و فردیت خود را محفوظ نگه دارد و تسلیم شرایط ناخواسته نشود.

سجادیه این بار و بعد از وقفه‌ای طولانی مدت، ایفای نقش مارال در مجموعه تلویزیونی آنام را برای ادامه فعالیت‌های خود برگزیده است. مجموعه‌ای که قصه‌اش به سرگذشت زنی ایرانی در مسیر تاریخ اختصاص دارد و به طور حتم این بازیگر مختصات خاصی در نقش دیده که برای بازی انتخابش کرده است. اتفاقی که می‌تواند آنام را از دیگر مجموعه‌های تازه ساخته شده در رسانه ملی متمایز و مخاطبان را به تماشای هرچه زودترش تشویش کند.

نقش جدی در یک سریال جدی

امیررضا دلاوری از جمله بازیگران فاز دوم «آنام» است که در این مجموعه نقش نوید را ایفا می‌کند.

وی در توضیح نقش خود می‌گوید: نوید داماد خانواده مارال و نیز مدیر شرکتی است که متعلق به مارال است. آنام مجموعه‌ای جدی با تم خانوادگی و اجتماعی است، لذا من هم شخصیتی جدی دارم و در طول این مجموعه درگیر ماجراهایی می‌شوم.

دلاوری می‌افزاید: شخصیت نوید دور از آدم‌های اجتماع‌مان نیست و شخصیتی ملموس است که نمونه‌اش را در میان آدم‌های اطرافمان هم می‌توانیم ببینیم.

بازیگر مجموعه‌هایی چون «پریا» و «یادداشت‌های یک زن خانه‌دار» معتقد است: بی‌تعارف می‌گویم که در این مجموعه با فیلمنامه‌ای خوب مواجهیم و این بزرگ‌ترین شرط برای موفقیت یک اثر است؛ البته در کنارش بودجه هم تاثیر دارد، اما در شرایطی که عموم مجموعه‌ها با فیلمنامه‌هایی ناقص کلید می‌خورند، خوشبختانه آنام این شرایط را ندارد. شخصیت‌پردازی‌هایش بدرستی انجام شده و به نظرم این مجموعه هنگام پخش موفق خواهد بود.

زهرا غفاری

رادیو و تلویزیون