دعوای ترامپ و تیلرسون بازی رسانه‌ای آمریکاست/ هدف نهایی، تحریک ایران برای خروج از برجام

به گزارش جام جم آنلاین؛ بتازگی میان ترامپ و وزیر امور خارجه‌اش تیلرسون در خصوص نحوه تهیه و اعلام گزارش از روند اجرای برجام توسط ایران اختلاف نظر و کشمکش هایی بوجود آمده است بطوری که برخی رسانه‌ها از استعفای قریب الوقوع رییس دستگاه دیپلماسی کاخ سفید خبر می دهند.

در همین خصوص جام جم آنلاین گفت‌وگویی ترتیب داد با امیر علی ابوالفتح کارشناس مسایل آمریکا که از نظرتان می گذرد.

اخیرا بین ترامپ رئیس جمهور آمریکا و وزیر خارجه‌اش تیلرسون بخاطر ارایه گزارش(درست) از برجام اختلافاتی رخ داده و ترامپ به مشاوران خود به منظور تهیه گزارشی ضد ایرانی از اجرای برجام فرمان آماده باش داده است، تحلیل شما در این خصوص چیست؟

این موضوع می‌تواند یک گردش کار عادی در دستگاه دیپلماسی آمریکا تلقی شود. به هر حال رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا تعدادی مشاور امنیتی، نظامی در عرصه سیاست خارجی و همین طور در حوزه‌های اقتصادی در اختیار دارد که این مشاوران وظیفه کمک فکری به ترامپ را بر عهده داشته و این امر تنها در خصوص ایران و توافق هسته‌ای مصداق ندارد.

آیا نظر مشاوران ترامپ در بررسی مجدد عملکرد ایران در برجام نتیجه متفاوتی خواهد داشت و اینکه اختلاف ترامپ و تیلرسون می‌تواند با اهداف رسانه‌ای و مصرف سیاسی داخل آمریکا برجسته شده باشد؟

بله همین طور است، اگر خروجی ارزیابی مشاوران ترامپ با نتیجه بررسی دستگاه‌های رسمی دولت آمریکا همچون وزارت خارجه متفاوت باشد قطعا محلی از سوال نخواهد بود، چون دو مرجع جدا از هم توافق برجام را مورد تحلیل قرار داده‌اند، اما چنانچه رئیس جمهور دیدگاه مشاورانش را نسبت به وزارت خارجه بعنوان متولی سیاست خارجی ارجحیت دهد و آن اعمال کند، در این مورد جای تعجب وجود دارد.

در مجموع بنظر می‌رسد بیش از اینکه ما نگران تحولات کاری در بدنه دولت آمریکا باشیم با یک وضعیت خبری- روانی درون کاخ سفید مواجه هستیم.

یعنی هدف اصلی سرپوش گذاشتن روی بدعهدی‌های واشنگتن در خصوص برجام است؟

کاملا روشن است، دولت ترامپ نظر به مستندات متقن نهادهای نظارتی بین‌المللی و گروه 1+5، مجبور شده پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش در برجام را تایید کند حال، برای اینکه پاسخی برای افکار رادیکال و مخالف توافق هسته‌ای با ایران داشته باشد؛ یک جو رسانه ای تنش آلود و خبر ساز با این هدف که ترامپ تیمی ضد ایرانی برای مقابله با برجام گسیل کرده تا برای مدتی بلندگوهای معترض جمهوری خواهان را ساکت کرده و از جهتی بر خلف وعده های خود در برجام تا مدتی سرپوش گذاشته باشد.

آیا واقعا ترامپ با وزیر خارجه خود تنها در رابطه با ایران به بن بست برخورده اند؟

اختلاف میان تیلرسون و ترامپ فقط مربوط به موضوع ایران نیست و در بحث مناقشه قطر هم اختلافاتی بین این دو نمود پیدا کرده است.

بحث کاهش هزینه‌های وزارت خارجه، تعدیل پرسنل این وزارتخانه، حذف ماموریت‌های بشر دوستانه و کمک‌های خارجی نهاد، همگی زمینه نزاع و اختلاف را موجب می شود.

در سوی دیگر میدان در مسئله قطر و مواجه با بحران سوریه هم بین کاخ سفید و وزارت خارجه اختلافاتی وجود دارد. البته یک وجه قضیه هم در سیاست خارجی آمریکا و نحوه مقابله با ایران و برجام است که بالقوه می‌تواند بر آتش اختلافات دامن زند.

موعد گزارش سه ماهه بعدی وزارت خارجه آمریکا پیرامون عملکرد ایران در برجام در ماه اکتبر (مهر) خواهد بود. حال ترامپ اصرار دارد نشانه‌هایی دال بر عدم پایبندی تهران در اجرای برجام استخراج شود از طرفی جمهوری اسلامی ایران به زعم تمام سازمان‌های بین المللی و آژانس بر پایبندی تهران به برجام مهر تاییید زده، تصور می کنید چه دستاویز جدیدی را ضد ایران مطرح کنند؟

در موضوع برجام باید گفت تمام موارد قابلیت احصاء و شفاف‌سازی داشته و عملا میزان سانتریفیوژها و درصد اورانیوم غنی سازی و سایر موارد مطابق برجام کاملا مشخص است.

بنابراین کار برای ترامپ و مشاورانش بسیار دشوار خواهد بود تا بتوانند در عمل گزارشات مثبت بازرسان آژانس(تعهد تهران در ری اکتور اراک و میزان آب سنگین) از برنامه هسته ای ایران را نادیده بگیرند. از این رو دولت ترامپ تلاش می‌کند نقض روح برجام توسط ایران را به منزله نقض نص برجام معرفی کند.

به بیان دیگر، آمریکایی‌ها اعتقاد دارند که ایران با فعالیت موشکی، اقداماتی که در غرب آسیا انجام می‌دهد (حمایت از جبهه مقاومت) با روح برجام در تعارض است. حال با چنین فرض واهی چنین اعلام می‌کنند که چون ایران روح برجام را نقض کرده به همین دلیل آمریکایی‌ها نیاز نمی‌بینند روی تعهد خود در برجام باقی بمانند.

حال در نهایت امر، ترامپ می‌تواند نتیجه‌ای از اقدامات ضد ایرانی خود در حوزه برجام بگیرد؟

تصور می‌شود، مادامی که جمهوری اسلامی ایران به اجرای روند برجام پایبند باشد یعنی موضوعی که تاکنون طرف‌های مذاکره کننده و مسئول سیاست خارجی اروپا آن را تایید کرده‌اند، تیر اجماع سازی ترامپ علیه توافق هسته ای به سنگ خواهد خورد. در چنین فضایی دور از ذهن است با این روندی که جمهوری اسلامی پیش گرفته، جامعه جهانی قانع شود در تقابل با ایران قد علم کند.

اما در این بین کاخ سفید بنا دارد با ادامه اقدامات ضد ایرانی خود جمهوری اسلامی ایران را بر خروج از برجام تحریک کند. در کل باید عنوان کرد، همانطور که در شش ماهه گذشته آمریکا در برابر برجام تنها ژست پاره کردن برجام به خود گرفته از این بعد هم چنین خواهد بود و گزارش سه ماهه بعدی هم به ناچار بر پایبندی تهران در برجام صحه می‌گذارد، اما برای اعمال فشار بیشتر قادر خواهد بود تنها چند شخص حقیقی حقوقی دیگر را در لیست تحریم ها قرار دهد.