تئاتر ما بحران‌ زده است

وی از سال 58 رئیس اداره برنامه‌های نمایش شد و از سال 64 تا 77 رئیس تئاتر شهر بود. برخی از تجربه‌های کاری او عبارتند از: نیمه پنهان ماه، پرواز پنجم ژوئن، کریولاتوس اثر شکسپیر، الکترا اثر سوفوکل، پرومته در زنجیر اثر اشیل، آنتیگونه اثر سوفوکل، هملت اثر شکسپیر، خاطره دو دوشنبه اثر آرتور میلر، خسیس اثر مولیر و صعود مقاومت‌پذیر آرتور واوئی اثر برشت اشاره کرد.

جعفری نویسنده توانایی است و از جمله نوشته‌های او می‌توان به آنک وصال، اگر غم لشکر انگیزد، هالو نباش ژنرال و تراژدی کسری اشاره کرد. جعفری با کارگردانی سریال نیمه پنهان ماه اولین کار مناسبتی تلویزیون را روانه آنتن پخش کرد. با جعفری که سال‌هاست در تئاتر آزاد هم کارهای پرمخاطبی را روی صحنه برده است و در شهر زادگاهش هم به تعلیم بازیگری می‌پردازد، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که می‌خوانید:

شما سال‌ها در حوزه مدیریت در جاهایی مثل مجموعه تئاتر شهر و... فعالیت داشته اید. حوزه مدیریت نسبت به بازیگری و کارگردانی برایتان چه جذابیت‌هایی دارد؟

یکی از رشته‌های تحصیلی من مدیریت امور فرهنگی بوده و انتخاب این رشته وقتی انجام شد که متوجه شدم انتشار فرهنگ، دانش و دانایی نیازمند ابزار و وسائلی است که بتواند آنها را هرچه زیباتر عرضه کند. فهم این نکته که هنر مناسب ترین وسیله انتشار و عرصه فرهنگ است، چندان مشکل نیست .بنابراین برای این‌که هنرمند بتواند در خدمت انتشار فرهنگ باشد، باید در سطح کلان مدیریت بشود . یعنی سیاستگذاری در سطح کلان مورد هدف باشد و این سیاستگذاری‌ها توسط افراد شایسته مدیر و مدبر و هدفمند اجرا شود.

بعد چه اتفاقی افتاد؟

درک چنین مساله‌ای مرا برآن داشت تا بعد از پایان تحصیلات نمایشی در حوزه مدیریت گام بردارم و تحصیل در این رشته را انجام دادم.

چرا این کار را کردید؟

در آن سال‌ها متاسفانه تعداد اندکی بودند که مدیریت فرهنگی را به صورت کاملا علمی آموخته بودند و این امر یکی از مشکلات موجود بود. در آن روزگار آدم‌های با انگیزه وجود داشتند و درکنارش موانع زیادی. یکی از این موانع این بود که بسیاری از کسانی که می‌بایست درسطح کلان سیاستگذاری می‌کردند بسیار انگشت‌شمار بودند و مشکلات زیادی وجود داشت. مشکلاتی که مساله فرهنگ و هنر را جزو اولویت‌ها قرار نمی‌داد. در چنین شرایطی علاقه‌مندان نمی‌دانستند که باید به کجا تکیه کنند. از آنجا که پیشبرد امورات فرهنگی بسیار دشوار است و کاری کاملا جمعی را نیاز دارد. کسانی که امور فرهنگی را با اهمیت می‌دانستند، احساس بی‌کسی می‌کردند. با این همه گروهی که فکر می‌کردند فرهنگ و هنر از اهمیت زیادی برخوردار است، تلاش می‌کردند با بضاعت موجود کارشان را انجام بدهند.

اکنون ترجیح می‌دهید بیشتر در سینما، تئاتر یا تلویزیون فعالیت کنید؟

در حال حاضر تئاتر ما دچار بحران است و به دلیل همین بحران مدیریت در تئاتر، بیشتر دوست دارم در حوزه تلویزیون و سریال‌سازی فعالیت کنم. سریالی که سال‌های زیادی برای ساختش به آن فکر می‌کنم . دوست دارم جایی کار کنم که مدیرانش با هنرمند بتوانند تعامل داشته باشند و نگاه یک سویه‌ای وجود نداشته باشد.

شما یکی از مهم ترین سریال‌های مناسبتی در زمان خودش البته (نیمه پنهان ماه) را در اواسط در دهه 70 در تلویزیون کارگردانی و در کنارش یکی از نقش‌های اصلی سریال (جلال) را هم بازی کردید...

نزدیک به دو دهه از ساخت سریال گذشته است. سریال خیلی با شرایط آن روزگار همخوان بود. یکی از خصوصیات سریال پخشش درماه رمضان بود و هر روزی که کار پخش می‌شد برای مخاطب جذابیت داشت و انگار برخی، مسائل زندگی خود را در سریال می‌دیدند و گذشته و حال آن خانواده در سریال در معرض دید مخاطب قرار می‌گرفت.

در آن دوران نمایش‌های خاص و مطرحی مثل هملت را هم اجرا می‌کردید که مخاطبان خاص خودش را داشت. واکنش مردم به سریال چگونه بود؟

هنوز هم خیلی از مردم موقعی که با من برخورد دارند درباره سریال حرف می‌زنند. در عین حال سریال‌های دیگری هم بازی کرده بودم. اما اغلب من را با نقش جلال این سریال می‌شناختند. به نظر من نیمه پنهان ماه راهگشای ساخت سریال‌های مناسبتی شد و در سال‌های بعد سریال‌های مناسبتی رونق گرفت.

احمد محمداسماعیلی

ضمیمه قاب کوچک