همچنین وقتی سخن از کشورهای ثروتمند به میان میآمد نخستین کشورهایی که اذهان را به سوی خود جلب میکرد کشورهای نفتی و حاشیه خلیجفارس بودند. اما تحولات جهانی در اوایل قرن بیستم نمادها، نشانهها و المانها را در تعریف کشورهای فقیر و ثروتمند تغییر داده است. این روزها برزیل و دیگر کشورهای جنوب شرق آسیا که از بدهکارترین کشورهای جهان در دهه 1980 بودند به مظهر و نماد تولید تبدیل شدهاند و وضعیت برای برخی کشورها که با دلارهای نفتی خودی نشان میدادند اندکی متفاوتتر شده است. چند سالی است که عربستان به عنوان بزرگترین کشور صادرکننده نفت دست خود را در جیب نهادهای مالی بینالمللی فرو برده و چند بار دست نیاز به سوی این نهادها برای اخذ وام دراز کرده است. این در حالی است که این کشور در دهههای گذشته، خود از کشورهایی بود که دیگران را مورد بذل و عنایت قرار میداد و کمکهای با عوض و بلاعوض به دوستان خود در چهار گوشه جهان میکرد. محمد التویجری دبیر کمیته امور مالی دربار پادشاه عربستان سعودی که یکی از مهمترین نهادهای مالی در این کشور بهشمار میرود، اعلام کرده است که دولت سعودی در اندیشه اخذ وام 10 تا 15 میلیارد دلاری از بازارهای جهانی و همچنین اخذ وام 15 میلیارد دلاری از بازار داخلی این کشور برای جبران کمبود هزینههاست.
روزنامه الوقت در این باره مینویسد: دولت عربستان در ماه اکتبر 2015 نیز چاپ 5/17میلیارد دلار اوراق بهادار را در دستورکار خود قرار داد که گامی در جهت پوشش هزینههای مالی گسترده این کشور است.
این در شرایطی است که آثار منفی ناشی از نوسان قیمت نفت خام در بازارهای جهانی بر اقتصاد کشورهایی همچون عربستان که در آنها تولید و فروش نفت خام بخش عمده درآمد آنها را تشکیل میدهد، سایه افکنده است.
به عقیده کارشناسان، عامل اصلی کسری بودجه سعودیها، کاهش شدید قیمت نفت در بازار جهانی از یک سو و دخالتهای سیاسی و نظامی در سه کشور سوریه، عراق و یمن است.
این شرایط در حالی است که دولت ریاض با در پیش گرفتن سیاستهای ریاضت اقتصادی دستمزد کارکنان بخشهای دولتی و خصوصی را کاهش داده است. شرایط بد اقتصادی عربستان به حدی رسیده که این رژیم قصد دارد 49 درصد از سهام شرکت بزرگ نفتی خود موسوم به آرامکو را طی ده سال آینده به فروش رساند؛ تصمیمی که در جهت کاهش کسری بودجه عربستان اتخاذ شده است.
جدیدترین دادهها و آمارها از وضعیت اقتصادی عربستان حاکی است که بودجه دولت این کشور در سال 2017 با کسری 30 درصدی بسته شده است.
کارشناسان بر این باورند سیاست تهاجمی که شاهزادههای جوان در ریاض در حوزه سیاست خارجی آن را به عنوان یک رویکرد سیاسی دنبال میکنند افسارگسیخته شتر بدهکاری را تا درب کاخهای ریاض رهنمون کرده است.
فشارهای اقتصادی مضاعف به خاطر پرداخت هزینه سه جنگ خانمانسوز منطقه و حمایت از گروههای تروریستی، ریاض را وادار به عقبنشینی از توطئه نفتی کرد.
حسین امیری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد