پرنده‌های دگرگون‌ساز

یک پهپاد در واقع دستگاهی کوچک با قابلیت پرواز است که می‌تواند کارکردهایی مختلف به همراه داشته باشد. با این‌که شاید در بسیاری از رسانه‌ها بیشتر در مورد قابلیت‌های نظامی این وسیله شنیده باشیم، اما واقعیت این است که مزیت‌های متعددی که پهپاد نسبت به راه‌حل‌های جایگزین دارد، آن را به گزینه‌ای ارزشمند در نگاه بسیاری از کارشناسان بدل کرده است. مدتی است برخی انواع پهپاد بویژه کوادکوپتر کاربردهای متنوعی در حوزه‌های مختلف یافته است. بیایید برخی کاربردهای جالب پهپادها را بررسی کنیم.

کشاورزی

پهپادها می‌توانند به شکل‌های مختلف برای کشاورزی سودمند باشند. پایش مزارع و باغ‌ها یکی از این کاربردهاست. پهپادهای مجهز به دوربین از توانایی پرواز روی زمین‌های کشاورزی و تصویربرداری از آنها برخوردارند. کشاورزان می‌توانند به‌صورت مستقیم این تصاویر را مشاهده کرده و نواحی خاصی از زمین را که نیازمند توجه بیشتر است شناسایی کنند. البته با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته حتی دیگر نیازی به این کار نیز نخواهد بود. نرم‌افزارهای تحلیل تصاویر از قابلیت بررسی جزئیات موجود در تصاویر و شناسایی خودکار مشکلات موجود برخوردارند. به‌این‌ترتیب خروجی این نرم‌افزارها به کشاورز خواهد گفت کدام یک از بخش‌های زمین نیازمند آبیاری، کود یا سم بیشتر است. در نتیجه صرفه‌جویی قابل توجهی در وقت کشاورزان برای نگهداری از محصولات می‌شود. افزون بر این، برخی پهپادها توانایی ریختن مواد آفت‌کش، کود یا حتی آبیاری هم دارند. پهپادها می‌توانند برای دامداران نیز سودمند باشند؛ شناسایی موقعیت دام‌ها و ارائه آمار دقیق از سلامت آنها از دیگر مزایای استفاده از پهپاد برای تجهیز مزارع است.

معماری و ساختمان‌سازی

تهیه مدل سه بعدی از محیط اطراف سازه‌هایی که قرار است تهیه شود، معمولا کاری زمانبر برای معماران به شمار می‌رود. با وجود این استفاده از پهپاد برای تهیه تصاویر مورد نظر می‌تواند روند کار آنها را به شکل قابل توجهی شتاب بخشد. تصویربرداری با پهپاد به مراتب سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از شیوه‌های معمول است. نظارت بر روند ساخت و ساز و مشاهده دقیق بخش‌های ساخته شده از زوایای مختلف از دیگر سودمندی‌های استفاده از این وسیله به شمار می‌رود.

ارسال سفارش‌های خرید

شاید یکی از خبرسازترین کاربردهای پهپاد به تصمیم چند شرکت برتر در حوزه فروش آنلاین در ارتباط با بررسی قابلیت استفاده از آن برای ارسال سفارش‌های مشتریان مربوط شود. فروشگاه معروف آمازون مدتی پیش پروژه‌ای به نام پرایم ایر (Prime Air) را آغاز کرد که هدف از آن طراحی پهپادهایی قدرتمند و نیز سازوکاری مشخص برای ارسال سفارش مشتری به خانه از طریق این وسیله پرنده است. با این‌که ابتدا برخی کارشناسان این پروژه را بیش از حد بلندپروازانه و ناشدنی نامیدند، اما به نظر می‌رسد پیشرفت‌های صورت گرفته تاکنون نشان‌دهنده آن است که شاید در آینده‌ای نه چندان دور شاهد عملی شدن این فناوری باشیم. گفتنی است علاوه بر آمازون، چند شرکت مطرح پستی و انتقال کالا نیز روی این فناوری سرمایه‌گذاری‌هایی کرده‌اند. از نظر این شرکت‌ها، فناوری انتقال کالا با پهپاد به ویژه برای مناطقی که سفر به آنها از طریق جاده دشوار است، کاربرد خواهد داشت. درواقع این شیوه می‌تواند جایگزینی کم‌هزینه‌تر نسبت به شیوه‌های کنونی نظیر استفاده از بالگرد باشد.

محیط‌زیست

حفاظت محیط‌زیست یکی دیگر از حوزه‌هایی است که پهپادها می‌توانند در آن برای ما سودمند باشند. از پهپاد می‌توان برای پایش تعداد و وضعیت حیوانات ساکن در مناطق مختلف حفاظت شده استفاده کرد. همچنین می‌توان اموری نظیر بررسی وضعیت مهاجرت حیوانات و نیز بررسی محل زندگی آنها را به این وسیله پرنده سپرد. علاوه بر اینها، پهپادها می‌توانند به دانشمندان برای شناسایی گونه‌های مختلف جاندار در مناطقی که دسترسی به آنها دشوار است کمک کنند.

رسانه‌ها

تا همین چند سال پیش، پوشش تصویربرداری هوایی از رویدادهای مختلف فقط در انحصار رسانه‌هایی بود که از بالگردهای ویژه برخوردار بودند. خرید یک بالگرد برای تصویربرداری هوایی فقط برای شرکت‌های خبری بزرگ امکان‌پذیر بود، اما پهپادها این وضعیت را دگرگون کرده‌اند. امروزه هر خبرنگاری می‌تواند با تهیه یک پهپاد ساده، تصاویر هوایی باکیفیتی از رویدادهای مختلف تهیه کند. البته استفاده از پهپادها فقط به این محدود نمی‌شود. برخی خبرنگاران حتی برای تهیه مصاحبه رودررو نیز از کوادکوپتر مجهز به دوربین استفاده می‌کنند. این وسیله با معلق ماندن در هوا می‌تواند تصاویری زنده‌تر از شخص مصاحبه شونده تهیه کند.

اینترنت بی‌سیم

حتما تاکنون در مورد پروژه گوگل برای پوشش اینترنت در مناطق دورافتاده با استفاده از بالون چیزهایی شنیده‌اید. در این میان، یکی دیگر از غول‌های دنیای دیجیتال یعنی فیسبوک قرار است پروژه‌ای را با هدفی مشابه این بار با استفاده از پهپاد عملی کند. فیسبوک مدتی پیش شرکت تیتان آئرواسپیس (Titan Aerospace) را خرید. این شرکت در زمینه طراحی و تولید پهپادهای خورشیدی با نام آکویلا (Aquila) فعالیت می‌کند. این پهپادها می‌توانند روی نواحی فاقد پوشش اینترنت قرار گیرند و به‌این‌ترتیب جایگزین کابل یا دکل‌های معمول شبکه شوند.

عملیات امداد و نجات

مدتی پیش در سیلابی که در ایالت تگزاس در آمریکا روی داد، از پهپادهایی ویژه برای شناسایی بازماندگان و افراد گرفتار در مناطق سیل‌زده استفاده شد. این مساله توجه بسیاری از افراد را به توانمندی این وسیله پرنده در امداد و نجات جلب کرد. پهپادها به دلیل برخورداری از دوربین‌های دارای کیفیت HD و دوربین‌های تصویربرداری گرمایی می‌توانند براحتی افراد و حیوانات را حتی در تاریکی شب شناسایی کنند. در صورت گسترش این فناوری، پهپادها می‌توانند به افزایش سرعت و دقت عملیات امداد و نجات در حوادث مختلف طبیعی نظیر سونامی یا زلزله کمک فراوانی کنند.

کاوش در آتشفشان

بررسی آتشفشان‌های فعال به گسترش دانش بشری کمک زیادی می‌کند. با این اوصاف نزدیک شدن به مناطق دارای گدازه خطرات زیادی را برای انسان به همراه دارد. در این میان، پهپادها می‌توانند جایگزین بسیار خوبی برای انسان باشند. پهپادها با سرعت مانور بالا ضمن تهیه تصاویر باکیفیت از مناطق مختلف، حتی از گدازه و هوای موجود هم نمونه‌برداری می‌کنند.

جلوگیری از بیماری‌ها

شاید از خودتان بپرسید چگونه این وسیله پرنده می‌تواند به بهبود سلامت ما کمک کند. به نظر می‌رسد پاسخ این پرسش در پروژه شرکت مایکروسافت نهفته باشد. مایکروسافت مدتی پیش از طرح خود برای طراحی پهپادهایی به منظور بهبود وضعیت سلامت در مناطق مختلف زمین خبر داده است، این پهپادها به ابزارهایی برای نمونه‌برداری و گرفتن انواع حشرات مجهز هستند و می‌توانند در مناطقی که احتمال شیوع بیماری‌هایی نظیر مالاریا در آن می‌رود به پرواز در‌آمده و نمونه‌های تهیه شده را به‌صورت مستقیم به دست پژوهشگران برسانند. به‌این‌ترتیب امکان اطلاع سریع از شیوع یک بیماری خاص در منطقه‌ای مشخص و انجام اقدامات لازم برای ممانعت از شیوع بیشتر فراهم خواهد شد.

عزم ایرانی برای استفاده از پهپاد

مدیرعامل پست جمهوری اسلامی چندی پیش خبر از پروژه‌ای مطالعاتی برای طراحی و استفاده از پهپاد برای جابه‌جایی مرسولات پستی داد. ظاهرا این پهپادها که توسط دانشکده پست و مخابرات ساخته می‌شود، قرار است برای جابه‌جایی بسته‌های ضروری به کار رود. طبق خبر اعلامی به رسانه‌ها، هر کدام از این پهپادها می‌توانند بسته‌ای با حداکثر وزن چهار کیلوگرم را تا فاصله حداکثر ده کیلومتری جابه‌جا کنند. اداره پست تنها مرکزی نیست که به‌طور جدی به استفاده از پهپاد برای انجام برخی ماموریت‌های خود فکر می‌کند. یکی از فروشگاه‌های معروف آنلاین ایران نیز طرحی مطالعاتی را برای استفاده از این دستگاه برای تحویل سفارش‌های مشتریان خود آغاز کرده است.

به نظر می‌رسد توجه به این فناوری در سطح ملی در ایران نه‌تنها می‌تواند به کاهش بسیاری از هزینه‌های عملیاتی در سازمان‌ها و شرکت‌ها منجر شود، بلکه امکان پیشرفت‌هایی جدی در این زمینه و حتی صادر کردن دانش فنی و محصولات ساخته شده بر اساس این فناوری‌ها نیز وجود دارد.

صالح سپهری فر

ضمیمه کلیک جام‌جم