چرا پنجشنبه‌های بدون پلاستیک؟!

عمر پلاستیک به حدود یک قرن می‌رسد و برخی نوآوری‌ها، آن را اعتیاد گونه به زندگی روزمره ما گره زده است در حالی که ماندگاری آن در طبیعت بین 300 تا هزار سال برآورد می‌شود.

آمار زباله‌های پلاستیکی در مقایسه با تولید آن قابل تامل و در مواردی ترسناک است. طبق آمار رسمی برنامه عمران سازمان ملل متحد حدود 22 تا 43 درصد از 311 میلیون تن پلاستیک تولید شده در سال 2014 ظرف مدت چند ماه و در طول سال 2015 به شکل زباله در سطح خشکی‌های کره زمین رها یا دفن شده است.

سهم زیست بوم‌های آبی هم از این زباله‌ها بین 10 تا 20 درصد است. این در حالی است که مطالعات علمی نشان داده بیش از پنج تریلیون قطعه زباله پلاستیک رها شده در محیط‌های آبی (با وزن تقریبی 270 میلیون تن)، حیات موجودات دریایی را به مخاطره انداخته است.

موسسات اقتصادی خسارت محیط‌زیستی این 5000 میلیارد قطعه را که ما هر ساله به آب‌های جهان وارد می‌‌کنیم، بالغ بر 13 میلیارد دلار می‌دانند.

با کمال تاسف، ایران یکی از ده کشور نخست جهان در مصرف کیسه‌های خرید یا فریزری و ظروف پلاستیکی (و مشتقات آن) است و سهم هر ایرانی با فرض استفاده سرانه از سه پلاستیک در روز، بالغ بر 177 هزار تن درسال است.

اگرچه ما در این سوء رفتار جزو رکورد داران جهانی هستیم، اما برای جبران خسارت‌هایی که به طبیعت زده ایم، امیدواری‌هایی وجود دارد. اگر هر خانواده ایرانی فقط روزانه یک کیسه پلاستیکی کمتر مصرف کند تاثیر آن عدد شگفت آوری بالغ بر هفت میلیارد پلاستیک در سال خواهد بود.

در تقویم غیر رسمی یک روز به عنوان روز «نه به پلاستیک» وجود دارد. موجی در این خصوص شکل می‌گیرد و بعد به کما می‌رود تا سال دیگر.

آیا زمان آن نرسیده که با آغاز یک پویش اجتماعی اجازه دهیم فرزندانمان طعم بهتری از زندگی را تجربه کنند؟ برای بسیاری از خانواده‌‌ها در ایران روزهای پایانی هفته روز خرید مایحتاج خانه است، می‌شود پویش «پنجشنبه‌های بدون پلاستیک» را راه انداخت و جدی گرفت.

این‌طور دست‌‌کم 52 روز در هر سال به پلاستیک نه خواهیم گفت. قدم کوچکی است، اما طولانی‌ترین راه‌ها هم با اولین قدم‌ها شروع می‌شوند.

دکتر اصغر محمدی‌فاضل - کارشناس محیط‌زیست