سازمانی با 3 مأموریت ویژه

به گزارش جام‌جم، با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر نگاه‌ها به سمت کسب درآمد و ارزآوری از طریق اقتصاد مقاومتی و محصولات غیرنفتی، حوزه گردشگری بار دیگر مورد توجه جدی قرار گرفت و البته به بار نشستن برجام و باز شدن دروازه‌های کشور به سوی گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی هم به کمک این حوزه آمد.

این موضوع بخصوص در بخش جذب گردشگران خارجی که طبق آمار سال 94 با افزایش 30 درصدی گردشگران خارجی در این سال نسبت به سال 91 مواجه هستیم و البته افزایش ارزآوری به همین میزان از محل ورود این گردشگران به کشور، بیشتر قابل ملاحظه است.

با این حال، همچنان چالش‌ها، مشکلات و کارهای انجام نشده زیادی در هر سه بخش وجود دارد تا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بتواند سرش را بالا بگیرد و از احیای میراث‌های فرهنگی، تاریخی و هنری این سرزمین و استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و داشته‌های گردشگری‌اش سخنی قابل شنیدن بگوید و مدعی اشتغالزایی، سودآوری و ارزآوری قابل توجه از طریق این سه حوزه شود. دراین میان سوال این است که اوجب واجبات خانم زهرا احمدی‌پور، رئیس تازه منصوب شده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری چیست.

میراث فرهنگی اولویت باشد

در همین زمینه، علیرضا سلیمی، نایب رئیس فراکسیون میراث فرهنگی و گردشگری مجلس دهم به جام‌جم می‌گوید: مدیریت جدید این سازمان باید توجه جدی خود را به بخش میراث فرهنگی معطوف کند، زیرا اکنون بسیاری از بناهای تاریخی ما درحال نابودی است و در این زمینه تاکنون عملکرد غیرقابل قبولی داشته و میراث‌دار خوبی برای نسل‌های بعد نبوده‌ایم.

وی به شرایط بخش گردشگری هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این بخش هم گرچه شعارهای جذب گردشگر سر داده‌ایم و درصدد جذب گردشگران خارجی بیشتر به کشور هستیم، اما هنوز زیرساخت‌های مورد نیاز این بخش را فراهم نکرده‌ایم، درحالی که تلاش برای جذب گردشگر، بدون فراهم کردن زیرساخت‌های رفاهی اقامتی شاید چندان نتیجه‌بخش نباشد.

به گفته سلیمی، در بخش صنایع دستی هم با وجود تلاش‌های بخش خصوصی، همچنان بسیاری از محصولات صنایع دستی موجود در نمایشگاه‌های این حوزه و بازارهای مختلف سطح کشور از سایر کشورها وارد می‌شود که جای تامل دارد و ضربه زیادی به صنایع دستی کشورمان و معیشت صاحبان این حرفه‌ها وارد کرده و می‌کند.

توجه به صنایع دستی با رویکرد اقتصاد مقاومتی

همچنین محمدرضا حریری، رئیس انجمن ملی صادرکنندگان صنایع دستی هم به جام‌جم می‌گوید: صنایع دستی و تمرکز بر صادرات آن، (جدای از ارزشمندی و بعد فرهنگی و هنری آن) یکی از ارزان‌ترین و سودآورترین راه‌های اشتغالزایی و ارزآوری است، چراکه تمام بخش‌های آن از صاحبان مشاغل، مواد اولیه و ... بومی و ارزان بوده و در دسترس هستند، با این حال تاکنون از این ظرفیت بزرگ بخوبی استفاده نشده و راه‌های فروش و صادرات این صنایع هموار نشده است.

به گفته وی، توجه به تولید و فروش و صادرات صنایع دستی در واقع توجه به فرمایش مقام معظم رهبری در راستای اهتمام به اقتصاد مقاومتی هم هست، از این رو باید آن را به مشغله ذهنی همه مسئولان و حتی مردم تبدیل و زمینه را برای رشد و بالندگی آن فراهم کرد.

رفع یک کابوس

حوزه میراث فرهنگی هم به مانند حوزه صنایع دستی، از چالش‌های بیشتری نسبت به حوزه گردشگری برخوردار است و منتقدان خود را دارد. تخریب آثار و بناهای تاریخی به دلایلی همچون ایجاد و توسعه پروژه‌های عمرانی در سراسر کشور و عدم محافظت از آثار تاریخی به دلایلی همچون نبود اعتبار، امروزه از مهم‌ترین چالش‌های این بخش است.

کارشناسان این حوزه معتقدند سدسازی، جاده‌سازی و بسیاری دیگر از پروژه‌های عمرانی امروز به کابوسی برای میراث فرهنگی کشور تبدیل شده و سازمان میراث فرهنگی برای ایجاد راه‌حلی که هم بتواند آثار را محفوظ نگه دارد و هم مانع انجام پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای نشود، با چالش‌های بسیاری روبه‌روست.

به عقیده این کارشناسان، عامل اصلی ایجاد تعارضات میان بخش میراث فرهنگی و دیگر بخش‌ها همچون وزارت نیرو، شهرداری‌ها و متولیان برخی پروژه‌های عمرانی در زمینه حفاظت از آثار تاریخی این است که برای کل کشور و دولت روشن نیست که چه توقعی از میراث فرهنگی دارند و جایگاه میراث فرهنگی در کشور چیست؛ به همین علت هم هماهنگی‌های لازم بین دستگاه‌ها در سطح کلان وجود ندارد.

مهدی حجت، دانش‌آموخته دکترای حفاظت از بناهای تاریخی از جمله این کارشناسان است که می‌گوید: تنها راه برون رفت از این بحران، ایجاد هماهنگی در سطوح کلان است، به طوری که اگر قانونی در این زمینه در کشور وجود دارد، متولیان میراث فرهنگی باید با دیگر مسئولان صحبت و آنها را توجیه کنند که به این قوانین عمل کنند و اگر هم قانون لازم برای ایجاد این هماهنگی‌ها وجود ندارد؛ باید در جهت ایجاد قانون‌های لازم حرکت کنند.

فاطمه مرادزاده