از شیلنگه تا بزغان

به طور مثال روستای کش شهرستان طالقان از توابع پایین طالقان که ساکنان آنها اغلب بومی هستند به جای استفاده از طبل، دهل، علم و... از اشعار نغز قدیمی که در رثای ائمه معصومین(ع) سروده شده، استفاده می‌کنند و مراسم‌شان را به سینه‌زنی و روضه‌ اختصاص می‌دهند که فضای معنوی خاصی پدید می‌آورد.

از طرفی مردم بیشتر روستاهای پایین طالقان به دلیل ارادت خاصی که به امامزاده ابراهیم‌(ع) دارند در روز تاسوعا به صورت دسته‌های عزاداری به سمت این امامزاده حرکت می‌کنند و در نهایت ضمن عرض ارادت به ساحت ایشان با نوای مداحان و ذاکران اهل‌بیت(ع) همراهی می‌کنند و عزای حسینی را پاس می‌دارند.

شلینگه

یکی از زیباترین رسوم عزاداری محرم در طالقان، مراسم سینه‌زنی شیلنگه است. در این مراسم حلقه‌ای تشکیل می‌شود و هر سینه‌زن با دست چپ خود کمر سینه‌زن قبلی را می‌گیرد و پس از هر ضربه به سینه یک بار به سمت جلو خم می‌شوند و در عین حال یک قدم نیز به سمت راست بر‌می‌دارند و این چرخه مدام برخلاف عقربه‌های ساعت می‌چرخد.

مراسم حجره‌داران در اشتهارد نیز قدمتی 700 ساله دارد که در حسینیه صیادیه این شهرستان برگزار می‌شود. هر حجره مربوط به یک طایفه است که در آنها عزاداری و از مهمان‌ها پذیرایی می‌کنند. در محله‌های رضوانیه کمالشهر و آسیاب برجی کرج در حسینیه‌های یزدی‌های مقیم کرج، نخلی مشابه نخل موجود در شهر یزد وجود دارد که در ظهر روز عاشورا هر بار هفت دور کامل با ذکر «یا حسین» چرخانده می‌شود. نخل‌گردانی از پرشورترین مراسم سنتی این ایام محسوب می‌شود.در آیینی دیگر در طالقان، مردم برای عزاداری در روزهای تاسوعا و عاشورا به صورت دسته‌های عزاداری با گفتن «اهل عزای حسین ما به سلام آمدیم» به امامزادگان روستاها مشرف می‌شوند و میزبانان نیز با گفتن «سینه‌زنان شاهدین خوش آمدین خوش آمدین» به آنها پاسخ می‌دهند.

تعزیه برغان

تعزیه برغان از شاهکارهای مذهبی و هنری به حساب می‌آید که از زمان قاجار تاکنون شهرت دارد و هم تعذیه و هم مراسم آماده‌سازی حسینیه اعظم برغان برای محرم در سال‌های گذشته به‌عنوان آثار ناملموس به ثبت ملی رسیده است.

از دیگر مراسم سنتی که از قدیم تا حال در این حسینیه اجرا می‌شود سیاه‌کوبان است. دراین مراسم، خانواده‌ها به میزان دارایی و تمکن خود پارچه‌های سیاه تهیه می‌کنند و هر خانواده، پارچه‌های خود را نصب می‌کند. در این مراسم تمامی اهالی روستا بویژه افرادی که حاجت دارند، شرکت می‌کنند و در نهایت تمام دیوارهای حسینیه از داخل و بیرون با پارچه‌های سیاه پوشانده می‌شوند.

حمید رضاپور

جام‌جم البرز