فرهاد احتشام زاد در گفت و گو با خبرنگار جام جم آنلاین در پاسخ به این پرسش که انعقاد قراردادهای جدید با خودروسازان خارجی تا چه حد برکاهش تقاضای واردات خودرو به کشور تاثیر گذار است افزود :تقاضای فعلی برای خودروهای وارداتی ازدو جنبه قابل تحلیل است اول از منظر تقاضای کیفی که مشتریان خواستار خودرویی با کیفیت تر از تولیدات داخل می باشند و جنبه دوم که از منظر تنوع در انتخاب محصول است که خودروهای وارداتی دارای تنوع بالایی می باشند چرا که الزام تولید به تیراژ حداقلی را دارا نمی باشند و لذا می توانند دارای تنوع مدل بالا بدون محدودیت باشند.
وی معتقد است در صورت وجود کیفیت بالاتر و به روز بودن امکانات خودروها و همچنین تنوع بیشتر در خودروهای تولید داخل ، میزان تقاضا برای خودروی وارداتی می تواند کاهش یابد اما با این وجود رییس انجمن واردکنندگان خودرو به آمار واردات در قطب های بزرگ تولیدی مانند ژاپن، فرانسه و کره جنوبی اشاره کرد و گفت : درصد واردات خودرو در آن کشورها نیز نمایانگر عدم امکان حصول صد در صدی دو مورد فوق به خصوص در مورد تنوع محصولات است.
احتشام زاد همچنین درباره دلایل دوبرابر بودن قیمت خودورهای وارداتی نسبت به قیمت های جهانی گفت : عوامل متعددی در قیمت خودروهای وارداتی دخیل است؛که عوارض واردات خودرو را تا 110 درصد افزایش می دهد ، بنابراین در حالی که تصور عمومی بر آن است که بیشترین عامل اثرگذار بر قیمت خودروهای وارداتی تعرفه گمرکی است، اما 14 مولفه بر قیمت تمام شده خودروهای وارداتی اثر میگذارد که هریک از این موارد اثر مستقیمی بر افزایش قیمت خودروهای وارداتی دارد. اولین مولفه اثرگذار ارزش CIF خودرو است؛ CIF به معنی قیمت خودرو، بیمه و کرایه تا بندر مقصد است. فروشنده تحویل کالا را هنگامی به انجام میرساند که کالا در بندر مقصد تخلیه شود؛ بنابراین واردکننده باید در ابتدا ارزش CIF خودرو را مبنای قیمت قرار دهد که ملاک رسمی آن در کشور لیست قیمت منتشره گمرکی است.
وی افزود :بعد از ورود خودرو به بندر، واردکننده باید هزینههای ترخیص خودرو از گمرک را که شامل هزینه بیمه محموله در گمرک، حقوق گمرکی و سود بازرگانی است را بپردازد. بنابراین دومین مولفه اثرگذار بر قیمت خودرو «حقوق گمرکی و سود بازرگانی» است. بنابر قانون، حقوق گمرکی و سود بازرگانی برای خودروهای وارداتی با توجه به حجم موتور خودروها متفاوت است؛ بهطوریکه مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی خودروهای زیر 2000سیسی 40 درصد و خودروهای با حجم موتور بین 2000 سیسی تا 2500 سیسی، 55 درصد تعیین شده است اما در این میان واردات خودروهای بالای ٢٥٠٠ سی سی در حال حاضر بهدلیل نامگذاری بهعنوان خودرو لوکس ممنوع است.
احتشام زاد مولفه سوم اثرگذاررا هزینه انبارداری، تخلیه و بارگیری و عوارض بندری دانست و گفت : در این بخش اگر شرکت واردکننده انبار اختصاصی خود در گمرک را دارا باشد هزینههای آن کاهش پیدا میکند اما در غیراین صورت باید هزینههای بیشتری را بپردازد. پس از این واردکننده باید به ترتیب 8 عوارض دیگر را بپردازد. مواردی شامل عوارض هلال احمر، عوارض مندرج در بودجه سنواتی و جهت خرید آمبولانس (هزینه ثابت + 5 درصد)، هزینه ثبت سفارش، هزینه استاندارد، عوارض وزارت راه و شهرسازی در صورت حمل با ناوگان خارجی، هزینه اسقاط خودروهای فرسوده (تعداد یک تا 4 دستگاه بنا بر حجم موتور)، هزینه بانکی شامل کارمزد بدون احتساب سود و خسارت تاخیر تادیه دیون که این هزینهها جمعا حدود ۶۰ درصد به قیمت تمام شده خودرو اضافه میکنند.
پس از این واردکننده باید هزینههای صورتگرفته در مرحله پیش از تحویل خودرو به مشتریان را بپردازد. این هزینهها شامل هزینه خدمات پس از فروش، هزینههای انبارداری داخل شرکت و هزینههای بازرسی قبل از تحویل خودرو به مشتری (PDI) است. در این میان PDI شامل حملونقل ترانزیت از گمرک به مرکز PDI، حملونقل و توزیع از مرکز PDI به عاملیت در سطح کشور را شامل میشود. بعد از این مرحله، واردکننده باید هزینه شمارهگذاری خودرو را که حدود ۱۰ درصد هزینه C&F (قیمت خرید خودرو + هزینه حمل به ایران) را تشکیل میدهد، واریز کند. بهطور معمول حدود هشت درصد قیمت C&F بهعنوان هزینههای عوارض و مالیات شمارهگذاری از سوی اداره دارایی دریافت میشود.یکی از نکات قابل تامل در قیمت خودروهای وارداتی آن است که واردکننده پس از این موارد باید 9 درصد مالیات ارزش افزوده خودروهای وارداتی را نیز به خزانه دولت واریز کند که بعد فروش خودرو از مشتری دریافت میکند.بنابراین قیمت نهایی فروش نقدی به خریداران عبارت است؛ مبلغ قیمت تمام شده براساس 14 مولفه ذکر شده، به علاوه 7 درصد مبلغ قیمت تمام شده (شامل سایرهزینهها، سود نمایندگی و واردکننده) بهعنوان سود ناویژه و 3 درصد ارزش CIF خودرو بابت گارانتی و ارائه خدمات پس از فروش است. این در حالی است که در صورت پیشفروش کردن یا فروش اقساطی مابهالتفاوت برابر دستورالعمل مصوب دریافت خواهد شد.
به گفته وی واردات خودرو از عوارض 100 تا 110 درصدی برخوردار است که در صورت کاهش سود 7درصدی واردکنندگان، نزدیک به 93 تا 103 درصد آن ازسوی دولت دریافت میشود.
وی معتقد است بازار خودروهای وارداتی در حال حاضر جذابیت چندانی برای سرمایهگذاری ندارد چون حقوق و عوارض بسیاری دریافت میشود که قیمت خودروها را افزایش میدهد؛ بنابراین میزان فروش واردکنندگان نیز تحت الشعاع این موضوع قرار گرفته است.
سیما رادمنش_ جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد