اشتغالزایی با دود کارخانجات

یکی از بخش‌های نوین تولید محصولات در میان شرکت‌های دانش‌ بنیان مربوط به تولید ضایعات گاز کربنیک یا همان CO2 است. گرچه در نگاه اول، این گاز عاملی برای گرمایش زمین و ایجاد مشکل در آب و هوای کره زمین است، اما امروز فناوری‌های نوین آن را به عنوان ماده اولیه‌ای کارآمد در دیگر صنایع شناخته است.

بر همین اساس با سعید شاه‌محمدی از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان که در این زمینه فعال است، گفت‌وگو می‌کنیم:

شما به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان چه محصولی تولید می‌کنید؟

شرکت ما بیش از سه دهه در امر تحقیقات و خلق دانش فعالیت داشته است و پس از این دوره با دستیابی به فناوری ساخت خطوط تولید، بازیافت و فروش گاز کربنیک CO2 توانست در عرصه تجاری نیز وارد شود، به صورتی که اکنون در کشورمان طرح‌های گوناگون انجام می‌دهد. این شرکت اولین خط تولید بازیافت گاز کربنیک در ایران است. به عنوان مثال طرح بازیافت گازکربنیک حاصل شده از نیروگاه بعثت تهران را در حال اجرا داریم. اکنون دود خروجی این نیروگاه روزانه حاوی 50 تن گاز کربنیک است که شرکت ما آن را بازیافت می‌کند و در بخش‌های مختلف صنعت به کار می‌گیرد. همچنین پیش از این، پتروشیمی کرمانشاه روزانه 132 تن گاز کربنیک روانه آسمان می‌کرد، اما اکنون نزدیک به 14 ماه است که این میزان گاز کربنیک بازیافت و استفاده می‌شود که به قول معروف بازی برد ـ برد برای اقتصاد و محیط‌زیست کشورمان بوده و از این میزان گاز کربنیک، کود شیمیایی تولید می‌شود.

آیا رکود موجود در کشور تاثیری روی صنایع دانش‌بنیان هم داشته است؟

بله. اما مشکل ما ریشه‌ای‌تر از رکود است، چون بسیاری از مخاطبان تجهیزات و محصولات ما به تولیدات ایرانی باور ندارند و علاقه‌مندند از طریق واردات، نیازهایشان را تأمین کنند. در حالی که اگر به محصولات ایرانی و تجهیزات تولید کشورمان اطمینان کنند، می‌بینند در بسیاری از موارد نه‌تنها کیفیت بالاتری دریافت می‌کنند بلکه هزینه کمتری را نیز می‌پردازند. به عنوان مثال، دستگاه‌های بازیافت ایران اکنون از نظر مصرف آب و برق یا انرژی، بسیار بالاتر از برخی نمونه‌های خارجی هستند.

چه پیش‌نیازهایی برای توسعه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان لازم است؟

اجازه دهید روراست سخن بگویم. ما برای خودمان امتیازاتی نمی‌خواهیم بلکه فقط از مسئولان می‌خواهیم به گونه‌ای سیاستگذاری کنند تا مخاطبان ما یعنی پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها به شرکت‌های ایرانی مراجعه کنند و اگر متناسب با خواسته خود امکانات دریافت نکردند، اقدام به خرید خارجی کنند. به این ترتیب تولیدکنندگانی مثل ما یا همسو با ما که براساس دانش و تخصص ایرانی شکل گرفته‌اند، رونق را تجربه می‌کنند.

مسئولان دائما از حمایت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان سخن گفته‌اند، آیا این حمایت‌ها در زندگی تجاری شما ملموس بوده است؟

بله، به صورت پی در پی از طریق صندوق شکوفایی، نوآوری و معاونت علمی و فناوری ریاست‌ جمهوری با ما در ارتباط بوده و معافیت‌های مالیاتی برای ما در نظر گرفته شده است. بعلاوه طرح خاصی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتقای آنها در برنامه دولت است و تلاششان را برای پیشرفت این شرکت‌ها می‌کنند، اما لازم است بگویم شرکت‌های دانش‌بنیان باید در یک سیاست همسو قوی شوند.

پیشنهاد فوری شما برای توسعه صنایع دانش‌بنیان چیست؟

بهترین راهکار از نظر ما این است که وقتی مسئولان، توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان را تجربه کردند و دریافتند که این شرکت‌ها می‌توانند برای اقتصاد کشورمان مفید باشند با پرداخت بموقع مطالبات معوق، شرایط جریان نقدینگی را برای این‌گونه شرکت‌ها مهیا کنند. همین موضوع کافی است تا شرکت‌ها رشد کنند.

به عقیده شما اهمیت حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد کشورها چیست؟

اصولا شرکت‌های دانش‌بنیان همسو با دانش روز جهان پیش می‌روند و اغلب با این روند محصولات تولیدی را برای ورود به تجارت جهانی سوق می‌دهند، گرچه این شرکت‌ها به نوعی نقش کاتالیزور در صنایع مختلف دارند اما نکته جالب این است که طبعا در این بین تفاوت‌های زیادی بین شرکت‌های سنتی که از ابتدا با علوم نوین آشنایی نداشته‌اند و شرکت‌هایی که از اساس بر مبنای دانش و فناوری روز ایجاد می‌شوند، وجود خواهد داشت، چون بهره‌وری، ایجاد ارزش افزوده و همچنین اشتغالزایی در این زمینه کاملا متفاوت خواهد بود. در این زمینه می‌توانیم به عنوان مثال بگوییم که صنایع سنتی همواره به دنبال دستیابی به امتیازهای دولتی و حمایت‌های مالی و ... از سوی دولت هستند اما دانش‌بنیان‌ها خود می‌توانند خالق فرصت باشند و دیگر صنایع را نیز به تحرک و رونق سوق دهند، چون اصولا شیوه‌های مدیریتی نوین برآنها حاکم است. شرکت‌های دانش‌بنیان برخلاف شرکت‌های غیر دانش‌بنیان پیروز میدان هستند و آینده اقتصاد در اختیارشان است.

مهدیه آخوندزاده - اقتصاد