گود پهلوانی

برای توصیف این شور و حال نیاز نیست بار سفر بست و به خراسان رفت. عکس‌ها بخوبی گویای همه چیز است. فقط باید به آنها خیره شد و این همه علاقه‌مندی را تحسین کرد. هفته گذشته ـ اسفراین که از آن شهر به عنوان مهد کشتی باچوخه یاد می‌شود ـ میزبان رقابت اصلی چوخه‌کاران بود. جمعیت اسفراین طبق آخرین سرشماری‌ها بالغ بر 150 هزار نفر است، اما جالب آن که وقتی قرار است مسابقات کشتی باچوخه در این شهرستان برگزار شود، نزدیک به 30 هزار نفر از اهالی شهر، خودشان را به گود چشمه زینل خان می‌رسانند تا این رقابت جذاب و مهیج را از نزدیک ببینند؛ یعنی چیزی در حدود 20 درصد جمعیت شهر!

امسال این جمعیت درحالی خود را به محل برگزاری مسابقات رساند که با وجود برودت غیرقابل پیش‌بینی هوا، انتظار می‌رفت جمعیت کمتری برای تماشای این رقابت خود را به حاشیه شهر برساند، اما در نهایت آنچه دوربین‌ها به تصویر کشیدند، قابل باور نبود. جمعیت گوش تا گوش نشسته بود. انگار نه انگار که دمای هوا فقط یک درجه بالای صفر است.

امین رشید لمیر، مدیرکل ورزش و جوانان خراسان شمالی که مسابقات امسال کشتی باچوخه با همت او و همکارانش با نظم خاصی برگزار شد، در این باره به جام‌جم گفت: مسابقات کشتی باچوخه، شور و هیجان خاصی دارد و همیشه با استقبال پرشوری مواجه می‌شود. امسال هم با وجود برودت هوا باز هم گود چشمه زینل خان پر شد و مردم با شور و شوق مثال زدنی حاضر شدند و کشتی‌های خوبی را هم شاهد بودیم. دما یک درجه بود، به طوری که ما مجبور شدیم زیر پای آقای هادی عامل، گزارشکر مسابقات، بخاری برقی روشن کنیم. با این حال آنها که در صحنه حضور داشتند به واسطه حضور پرشور مردم این سرما را احساس نکردند.

وی درباره تعداد شرکت‌کننده‌ها هم گفت: با این که شب قبل از مسابقه بارش برف برخی راه‌ها را بسته بود و باعث شد تعدادی از ورزشکاران به وزن کشی نرسند اما در نهایت حدود 180 نفر را پذیرش کردیم که تعداد قابل توجهی به شمار می‌رود.

اما ریشه این شور و اشتیاق از کجاست؟

دکتر رشید لمیر که خود زمانی از قهرمانان افتخارآفرین باچوخه بوده است، در پاسخ به این پرسش گفت: خوشبختانه واژه پهلوانی در تفکرات مردم ایران نهادینه شده است و آنها پهلوانی و اقدامات پهلوان‌صفتانه را دوست دارند. کشتی باچوخه هم از قدیم برای مردم شرق کشور نمادی از رزم پهلوانی بوده و ریشه در باورهای سنتی ما دارد. به همین علت مردم در هر شرایطی خودشان را به گودهای محل برگزاری مسابقات کشتی با چوخه می‌رسانند تا پهلوانان‌شان را تشویق کنند. به زبان ساده برای مردم این مناطق حضور در چنین مسابقاتی یک نوع باور و ارزش تاریخی است.

کشتی با چوخه چقدر باعث بسط منش‌های پهلوانی می‌شود؟ مدیرکل ورزش و جوانان خراسان شمالی در این‌باره نیز گفت: آنچه روشن است این که پهلوانی صفتی است که مردم دوست دارند آن را به دلاورمردان نسبت بدهند، دلاورمردانی که سوای زور بازو باید فاکتورهای اخلاقی و انسانی هم داشته باشند. به همین علت برگزاری مسابقات کشتی با چوخه بستر بسیار مناسبی است تا جوان‌های قهرمان را تشویق کنیم پهلوان باشند. در این فضا انجام برخی کارهای فرهنگی هم موثر است. به عنوان مثال همین مسابقات امسال مزین شده بود به نام 3000 شهید استان خراسان شمالی و ما اینجا از پدر سه شهید مدافع حرم توسط سه پهلوان تقدیر کردیم. رفتارهایی این گونه به مردم این پیغام را می‌رساند که پهلوانی یعنی قدرشناسی، احترام، خداشناسی، دیانت، صداقت، پاکدامنی، تواضع، ایثار و... .

غیر از این خوشبختانه دکتر رسول خادم، تدابیر خوبی اندیشیده‌اند که کشتی با چوخه وارد میادین بین‌المللی شود. انصافا از وقتی کشتی باچوخه زیر نظر فدراسیون کشتی رفته، قانونمندتر شده و سروشکل بهتری پیدا کرده است. خروجی این تغییرات اساسی، مسابقات منظمی بود که امسال در اسفراین برگزار شد.

تشکیل تیم ملی کشتی با چوخه

یکی از مهمانان ویژه مسابقات امسال کشتی باچوخه، علیرضا رضایی، دارنده هشت مدال آسیایی، جهانی و المپیک بود. سخنگوی این روزهای فدراسیون کشتی در وصف آنچه در اسفراین از نزدیک مشاهده کرد به جام‌جم گفت: خاطره بسیار زیبایی در ذهن من شکل گرفت، چراکه برای اولین بار بود از نزدیک مسابقات کشتی با چوخه را می‌دیدم. مسابقات بسیار زیبا و باشکوه برگزار شد و آنچه من را به وجد آورد شور و اشتیاقی بود که در چهره تمام مردم اسفراین دیدم. باوجود شرایط بد جوی، سرمای شدید و ریزش برف و باران آنها به صورت خانوادگی خودشان را به گود رسانده بودند تا مسابقات را ببینند.

رضایی با بیان این که عشق و علاقه مردم به کشتی چوخه مثال زدنی بود، افزود: من خیلی جاها رفتم و همیشه هم محبت مردم شامل حالم بوده، ولی خلوص و محبتی را که در اسفراین وجود داشت در کمتر جایی دیده‌ام. صفا، سادگی، محبت و صداقتی که در چهره مردم موج می‌زند همه از صفات پهلوانی است. بدون اغراق می‌گویم باوجود دوری راه و دشواری‌های رفت و آمد به آنجا من در این سفر یکروزه به هیچ وجه احساس خستگی نکردم. البته جا دارد تشکری هم از دکتر رشید لمیر ‌کنم؛ مدیرکل تربیت بدنی خراسان شمالی که با حمایت ایشان مسابقات با شکوه و نظم خاصی برگزار شد.

وی با رضایت از سطح کیفی مسابقات خاطرنشان کرد: فیزیک بدنی جوانان خراسانی بسیار من را هیجان‌زده کرد. من مطمئن هستم با برنامه‌ریزی‌های فدراسیون کشتی و راه‌اندازی تیم ملی باچوخه می‌توان به این جوان‌ها سمت و سوی بهتری داد. حتی بعدها می‌توانیم شاهد حضور بسیاری از این قهرمانان در سطح اول کشتی آزاد کشور باشیم.

رضایی در پاسخ به این پرسش که فدراسیون کشتی دقیقا چه برنامه‌هایی برای کمک به پیشبرد کشتی با چوخه دارد، گفت: برنامه اصلی ما این است که مسابقات انتخابی تیم ملی را در کشتی با چوخه برگزار کنیم و در این زمینه ان‌شاءالله در رشته‌هایی که نزدیک به کشتی باچوخه است و در فدراسیون جهانی به ثبت رسیده، شرکت کنیم. در گام بعدی سعی داریم همچون آلیش، کشتی ساحلی یا گراپلینگ، کشتی باچوخه را در کمیته کشتی‌های سنتی اتحادیه جهانی کشتی به ثبت برسانیم. قطعا اگر این اتفاق بیفتد در شناساندن این کشتی به جهان پیشرو خواهیم بود و می‌توانیم آینده خوبی را برای کشتی با چوخه و کشتی پهلوانی متصور باشیم.

36 میلیون تومان جایزه نقدی

مسابقات کشتی باچوخه اسفراین در یک زمان پنج دقیقه‌ای برگزار می‌شود و در صورت تساوی، یک زمان دو دقیقه‌ای به عنوان وقت طلایی در نظر گرفته می‌شود.

معمولا به نفرات برنده در مسابقات کشتی باچوخه یک راس گاو یا گوسفند جایزه می‌دهند، اما جوایز مسابقات امسال «کشتی 14» که در چهار وزن 65، 75، 90 و 95+ برگزار شد، نقدی بود. بر این اساس نفرات برتر هر وزن چهار میلیون، نفرات دوم، سه میلیون و نفرات سوم، دو میلیون تومان جایزه نقدی دریافت کردند تا به این ترتیب مجموع جوایز از مرز 35 میلیون تومان بگذرد.

رضا پورعالی