عید دیدنی سنت دیرپای ایرانی

به گزارش جام جم آنلاین ، اول از همه چند ساعت مانده به سال تحویل، از خانه پدری و حتی پدربزرگ شروع می‌شود. وقتی همه با سر و وضع مرتب و لباس‌های نو و اتوکشیده کنار هم ردیف می‌نشینند و بعد از حلول سال نو، همدیگر را در آغوش می‌گیرند.

بعد هم این داستان دید و بازدید‌ها تا پایان عید ادامه دارد. خانه عمه خانم و خاله جان و دایی خان و عموی عزیز و حتی قدیمی‌تر‌ها به این هم اکتفا نکرده و به چند قوم دور‌تر هم سر می‌زنند.

در بسیاری از این عید دیدنی‌ها، همه اعضای خانواده شرکت دارند. کتاب‌های تاریخی و ادبی، تنها از عید دیدنی‌های رسمی دربار‌ها و امیران و رئیسان خبر می‌دهند.

«دیدن»‌های نوروزی از روزهای نخست فروردین ـ که تعطیل رسمی است ـ آغاز شده و‌گاه تا 13فروردین (ومی‌گویند تا آخر فروردین) بین خویشاوندان و دوستان و آشنایان دور و نزدیک، تا پاسی از شب، به ویژه برای کسانی که نمی‌توانند کار روزانه را تعطیل کنند، ادامه دارد.

در دید و بازدیدهای نوروزی رسم است که نخست به خانه کسانی بروند که در آغاز سال جدید، عزیزی را از دست داده‌اند.

خانواده‌های سوگوار افزون به سومین، هفتمین و چهلمین روز، که بیشتر در مسجد برگزار می‌شود، نخستین نوروز که ممکن است بیش از 11‌ماه از مرگ متوفی بگذرد، در خانه می‌نشینند و در این روز است که خانواده‌های خویشاوند لباس سیاه را از تن سوگواران در می‌آورند.

جلسه‌های «نوروز اول» که جنبه نمادین دارد، در عین حال از فضای دید و بازدیدهای نوروزی برخوردار است و دیدار‌کنندگان، در نوروزاول، به خانواده سوگوار تسلیت نمی‌گویند. بلکه برای آنان «آرزوی شادمانی» می‌کنند. رسم نوروز اول بیشتر در شهرهایی برگزار می‌شود که آخرین روز اسفند را به عنوان یاد‌بود درگذشتگان سال سوگواری کنند.

عیدی یا هدیه نوروزی هم یک رسم کهن است که بخش جذاب و شاد برای بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترهاست. آنجا که میزبان از لای قرآن اسکناس‌های نو و تا نخورده را بر می‌دارد و در لحظه آخر دیدار، به مهمان پیشکش می‌کند. در طول سال‌های اخیر سعی شده هدیه‌های دیگری را جایگزین آن کنند، اما واقعیت این است که هیچ کدام نتوانسته جذابیت آن اسکناس‌های نو را داشته باشد.

اما در کتاب‌های تاریخی از پیشکش‌ها و بخشش‌های نوروزی ـ پیش از اسلام و بعد از اسلام ـ خبر می‌دهند، از رعیت به پادشاهان و حکمرانان، از پادشاهان وحکمرانان به وزیران، دبیران، کارگزاران و شاعران، از بزرگ‌تران خاندان به کوچک‌تران، بویژه کودکان.

خلاصه این‌که نوروز یکی از نمادهای اصیل آداب ایرانی و اسلامی است که هر سال با آغاز بهار به بهترین نحو ممکن از سوی مردم اجرا می‌شود و در گذر سال‌ها و ده‌ها و سده‌های پرتلاطم هیچ اتفاق و گزندی نتوانسته مانع آن شود.

ضمیمه چمدان