بانکداری ایران و دوران پسا تحریم

به همین دلیل مدتی است که هیات‌های اقتصادی و تجاری مختلفی از اقصی‌نقاط دهکده جهانی به ایران سفر می‌کنند و بازار کشورمان را مورد بررسی قرار می‌دهند تا پس از مدتی بالاخره سایه سنگین رکود از اقتصاد کشورمان به واسطه حضور سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی کنار رفته و روشنایی رونق را تجربه کنیم اما رفت و آمد هیات‌های اقتصادی و صنعتی ظاهرا باعث شده تا نکته‌ای مهم و اساسی از نظر برخی مسئولان به‌دور بماند و آن معضل نظام بانکی کشورمان است.

به گفته کارشناسان مختلف، بسیاری از مشکلات اقتصادی فعلی مربوط به سیستم معیوب بانکی کشورمان است و تا نظام بانکی از مشکلات فعلی خود رهایی نیابد، اقتصاد ایران رونق نخواهد یافت.

همه می‌دانیم اصلی‌ترین نیاز و خواسته سرمایه‌گذاران در هر نقطه از جهان آرامش و امنیت سرمایه‌هایشان در کشور میزبان است که پیش نیاز این خواسته را می‌توان در سیستم ایمن و کارآمد بانکی با استانداردهای بین‌المللی دید.

این در حالی است که برخی شاخص‌های منتشر شده از نظام بانکداری ایران، باعث تامل بیشتر گروه‌ها و هیات‌های تجاری شده تا به این نتیجه برسند چگونه و در چه ابعادی وارد میدان اقتصادی کشورمان بشوند.

از این رو بد نیست در کوران رفت و آمد هیات‌های تجاری و اقتصادی از کشورهای مختلف، کمی هم به سیستم بانکی کشور توجه داشته باشیم که در صورت برطرف نشدن مشکلات آن شاید بیشتر این رفت و آمدهای تجاری بی‌نتیجه بماند.

حال اگر قصد بازنگری در نظام بانکی ایران را داریم و می‌خواهیم با ایجاد تغییرات اصولی این نهادهای مالی ـ قانونی، ایران را برای استقبال از دوران پسا تحریم آماده کنیم، باید به دو نکته اساسی خوب توجه کنیم:

1ـ رعایت کامل استانداردهای مالی بین‌المللی؛ هرچند این استانداردها از سوی نهادهای بین المللی به عنوان اصول و زیربنای بانکداری درنظر گرفته‌ شده است، اما از آنجا که هیچ اجباری در به اجرا گذاشتن آنها نبوده، ظاهرا سیستم بانکی ایران به آنها بی‌توجه مانده است و همین موضوع به پاره‌ای موارد مانند افزایش معوقات بانکی یا حتی ورود بانک‌ها به موضوع بنگاهداری دامن زده است، درحالی که مبنای بسیاری از فعالان اقتصادی خارج از مرزهای ایران، تکیه زدن به این استانداردها در سیستم بانکی بازار هدفشان است.

2ـ آموزش و استفاده از نیروی کارآمد و مسلط به سیستم مالی نوین بین‌المللی؛ هرچند امروز شاهد حضور افراد شاخص و کارآزموده در سیستم بانکی کشورمان هستیم، اما قبول داریم که کارشکنی‌های غرب به صورت تحریم‌های یکجانبه علیه نظام بانکی کشورمان باعث شده تا نزدیک به یک دهه ارتباط اصولی و دقیق بانک‌های ایران با بانک‌های خارج از مرزهای کشورمان به نوعی قطع شده و دسترسی آنها به اصول نوین بانکداری و همچنین قوانین کارآمد بانک‌های بین‌المللی کمی دستخوش مشکلات شده باشد و حتی برخی بانک‌های موجود کشورمان دقیقا در همین دوران تحریم تشکیل شده‌اند که می‌توان این نقطه ضعف را در آنها کاملا مشاهده کرد.

به هر حال لازم است مسئولان و سیاستگذاران نظام بانکداری کشورمان با در نظر گرفتن این نکات به طور علمی و عملی برنامه‌ریزی کنند که این نهادهای مهم که آنها را به عنوان یکی از زیرساخت‌های لازم جذب سرمایه‌‌های خارجی شناخته‌ایم، آماده دوران پسا تحریم شده و با درایت جریان پول را در کشورمان کنترل کنند.

عماد عزتی - گروه اقتصاد